'Risico's brand Veluwe onderschat‘
door Henk van Gelder en Harold Schuil. dinsdag 27 april 2010 | 10:47 | Laatst bijgewerkt op: dinsdag 27 april 2010 | 11:00
De heidebrand die vorige week bij Hoog Soeren woedde. Lezersfoto Nel Appelmelk
APELDOORN - Een forse natuurbrand op de Veluwe kan uitmonden in een grote ramp. Dat besef dringt langzaam door. Brandweer en ANWB dringen aan op maatregelen.
Om de veiligheid van zijn gasten te waarborgen, had een Veluwse campingeigenaar aan de achterzijde van zijn kampeerterrein een nooduitgang gemaakt. Prompt kreeg de campingbaas van de terreineigenaar de opdracht de boel te herplanten. Het is een voorbeeld hoe op de Veluwe natuurbelangen en brandveiligheid met elkaar kunnen botsen, zegt Alard van Gulik, hoofd risicobeheersing van de veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland; samen met Gelderland-Midden expert op het gebied van natuurbrandbestrijding.
Waar natuurbeheerders de natuur de natuur willen laten, eist de brandweer dat paden niet worden versperd door omgevallen boomstammen of stapels snoeihout. ''Nederland onderschat de risico’s van natuurbranden”, meent Van Gulik. Een forse natuurbrand op de Veluwe kan rampzalig uitpakken met doden en gewonden tot gevolg. Zowel de twee Gelderse brandweerkorpsen als de ANWB maken zich grote zorgen over de veiligheid van de vakantievierders op de Veluwe, waar elke zomer bijna twee miljoen Nederlanders verblijven.
Zij vragen zich af hoe al die duizenden kampeerders tijdig uit Nederlands grootste natuurgebied geëvacueerd kunnen worden. In het ergste geval bij Hoenderloo staan hulpdiensten voor de opgave vijftienduizend toeristen, veelal jonge gezinnen, binnen één à twee uur naar veilig gebied te loodsen. Veel campings beschikken over bedrijfshulpverleners. Die zijn echter vooral getraind in ontruiming van zwembaden en kantines, niet van hele campings.
‘En zeker niet als het onheil van buiten de camping komt”, zegt Van Gulik. Bovendien wordt een aantal grote recreatiegebieden op Veluwe slechts via één weg ontsloten. Bij brand moeten op die ene weg duizenden toeristen worden geëvacueerd langs de aansnellende hulpverleningsvoertuigen.
ANWB-hoofddirecteur Guido van Woerkom pleit voor grootscheepse evacuatie-oefeningen op de Veluwe. ‘Veel zandwegen zijn er afgesloten voor autoverkeer. Goed voor de natuur, maar het maakt het wel moeilijk om met veel mensen het gebied snel te verlaten. Er moet onderzoek gedaan worden of de capaciteit van het wegennet groot genoeg is bij zo‘n ramp. Oefenen kan in het echt, maar ook via computersimulaties.
Ook moeten er regels worden opgesteld. Mogen kampeerders nog hun tent afbreken bij een bosbrand?” Brandweer-expert Van Gulik ondersteunt dat pleidooi van Van Woerkom. ‘In plaats van met enkele honderden moeten we zeker ook eens oefenen met de evacuatie van duizenden mensen.” Tot nu toe is er alleen op kleinere schaal geoefend, beaamt veiligheidsheidsadviseur Robert Aartsen van de provincie Gelderland.
Een camping, een landgoed en een recreatiepark werden vorig jaar als oefening ontruimd. ‘Een camping als de Wildhoeve in Emst heeft in het hoogseizoen vijftienhonderd gasten. Vergelijk het met een dorp als Rozendaal met evenveel inwoners. Als de burgemeester van Rozendaal besluit dat zijn dorp moet worden geëvacueerd, kan hij brandweer en politie inschakelen. Een campinghouder staat er alleen voor.” Ook de oefening op recreatiepark Samoza in Vierhouten bleek volgens Aartsen zeer nuttig.
‘Bij de eerste ontruiming waren er velden waar na een uur nog niet was begonnen met evacueren. Die mensen waren in het echt dus verbrand. Bij een tweede oefening waarbij werd gealarmeerd met sms‘jes en een evacuatiesirene waren alle vierhonderd deelnemers in 35 minuten van het terrein. In het hoogseizoen verblijven daar echter vierduizend mensen op een oppervlak van 60 hectare.” Om het brandgevaar op de Veluwe te beperken werken brandweer, bosbouwers, grondbezitters en ondernemers steeds beter samen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft die samenwerking tot proefproject gemaakt. Andere brandweerkorpsen zijn zeer geïnteresseerd in de ontwikkelingen in Gelderland, stelt Aartsen.
Noord-Holland, met de brand bij Bergen vers in het geheugen, volgt de ontwikkelingen op de voet net als Drenthe, Twente en Brabant. De economische schade van een natuurbrand kan jarenlang enorm zijn. In de recreatiesector en de bosbouw op de Veluwe werken 22.000 mensen. Toeristen uit binnen en buitenland spenderen jaarlijks ruim 370 miljoen euro. Van een zwartgeblakerde Veluwe gaat weinig aantrekkingskracht uit. Van Gulik wijst ook op de kunstschatten in het Kröller-Müller Museum. ‘Je moet er niet aan denken dat die in rook opgaan.’
Bron: stentor.nl
