Zeer grote brand Cellencomplex (Schipholbrand) - Schiphol-Oost 27-10-2005

[Brandpreventist]

http://www.sargasso.nl/archief/2006/09/12/blunderaars/

Blunderaars

12-09-06 om 12:39 - Felix Rottenberg -

De zaterdagcolumn van Felix Rottenberg uit de papieren editie van het Parool verschijnt iedere zondag, maandag of dinsdag op Sargasso.

Nadat Nova dinsdag conclusies uit het conceptrapport over de dramatische brand in het detentiecentrum op Schiphol-Oost had onthuld, spitste binnen 24 uur de discussie zich weer helemaal toe op de vraag welke minister zal aftreden. Dat irriteerde me.

Eind september debatteert de Kamer over scherpe observaties van Pieter van Vollenhovens Onderzoeksraad en de reactie van de regering. Grote kans dat een slimme motie van GroenLinks en de PvdA CDA-minister Piet Hein Donner van Justitie dan op het laatste moment in verlegenheid zal brengen. Hij buigt zijn hoofd en dient zijn ontslag in bij de majesteit. Daags daarna volgt meteen schijnheilig eerherstel: goed dat hij zijn verantwoordelijkheid heeft genomen, zal gezegd worden, maar hij was een geweldige minister, de beste van allemaal.

Vervolgens barst de verkiezingscampagne los. Intussen wordt op het ministerie van Justitie een reorganisatie voorbereid bij de dienst Justitiële Inrichtingen, er volgen een paar overplaatsingen van topambtenaren – de directeurgeneraal die verantwoordelijk was, gaat eerder met vut – en half februari, als het nieuwe kabinet aantreedt, ziet het er allemaal weer een beetje opgeruimd uit.

Maar de kans op rampen blijft bestaan. In een dichtbevolkt land zoals Nederland lonkt gevaar elke dag. In de Rotterdamse haven, op Schiphol, bij de spoorwegen. Er is geen gebrek aan regels en voorschriften. Er functioneren talloze inspectiediensten, er wordt vaak zeer adequaat opgetreden, gewaarschuwd en ingegrepen. Maar er blijven zwakke schakels. Het allerbelangrijkst is de zekerheid over de professionaliteit van verantwoordelijke functionarissen. Daar zit het grootste probleem. Beschikken sleutelpersonen over de moed en het doorzettingsvermogen om door te vragen en achter de formele voorschriften naar zwakke schakels te zoeken?

Bij complex beheer, zoals een tijdelijk detentiecentrum op Schip-hol, neemt namelijk de kans op gevaar toe, want daar wordt geïmproviseerd met noodmaatregelen. Dat vraagt om moeilijkheden, en het zal niet verbazen als uit het onderzoek van Van Vollenhoven blijkt dat ambtenaren die eindverantwoordelijkheid droegen bij het ministerie van Justitie veel te passief zijn gebleven. Dat vreesden velen vorig jaar al daags na de ramp, toen bekend werd dat ambtelijke diensten waarschuwingen van de onafhankelijke commissie Detentietoezicht over brandgevaar in het cellencomplex op Schiphol hadden genegeerd.

Ik schreef toen in deze column de namen op van de ambtenaren die eindverantwoordelijkheid droegen op het ministerie van justitie: Dineke Mulock Houwer, die als directeur-generaal helemaal bovenaan in de hiërarchie staat; Gijs Wouters, directeur van de dienst Justitiële Inrichtingen, en Bart Kroon, hoofd van de directie Tijdelijke Voorzieningen. Moesten die hun advocaat niet maar eens gaan raadplegen, vroeg ik, want mogelijk falen kan bij rechtsvervolging hun het verwijt van dood door schuld opleveren.

Twee dagen later ging de telefoon, ik werd doorverbonden met de directeur-generaal. Zij barstte direct los en verweet mij schandelijke retoriek. Hoe dúrfde ik dat op te schrijven: zij liep nu gevaar, door mijn beschuldiging voelde zij zich niet veilig, zij kon nu door iedereen bedreigd worden en moest wellicht beveiligd worden.Kans op weerwoord kreeg ik niet, de verbinding werd na haar uitbarsting meteen verbroken. Ik was perplex. Waarom zo’n zenuwaanval achteraf? Dat vergeten ze wel eens, die mannen en vrouwen, hoog in de toppen van departementen. Ze worden niet slecht gehonoreerd, hebben een dienstauto met chauffeur. Waarom? Om tijdig ter plekke te zijn, preventief op te treden en permanent de zwakke schakels te zoeken. Als ze daarin falen, moeten ze zich letterlijk beraden op hun positie. Pas op dat het aftreden van één minister geen dekmantel kan worden voor de werkelijke blunderaars.

Felix Rottenberg
Columnist Het Parool en associate-redacteur VPRO Tegenlicht.

[Brandpreventist]

http://www.rijnmond.nl/Homepage/Regionieuws/Nieuws?itemid=38984

Dordrecht hield Justitie tegen
Burgemeester Bandell van Dordrecht heeft dit voorjaar voorkomen, dat de bajesboot in zijn gemeente snel in gebruik werd genomen.
uitgegeven: 18:09 12-09-2006 gewijzigd: 18:09 12-09-2006

Het ministerie van Justitie wilde dat wel, maar Bandell eiste dat er eerst een gebruiksvergunning en een calamiteitenplan zou komen. De Dordtse brandweer keurde het schip bovendien af en adviseerde de aanleg van een sprinklerinstallatie. Dat gebeurt nu. Een en ander blijkt uit stukken, die nog niet openbaar waren.

Volgens de Dordtse burgemeester zal de bajesboot pas in gebruik worden genomen als het schip aan alle voorwaarden voldoet.

Groen Links in Dordrecht heeft B&W dinsdag vragen gesteld over de brandveiligheid van het schip, dat afgemeerd ligt in de Tweede Merwedehaven.

[Rene112]

http://www.rijnmond.nl/Homepage/Regionieuws/Nieuws?itemid=38984

Dordrecht hield Justitie tegen

Ik vrees dat : als alle gemeente/brandweerkorpsen zich melden, die ooit door justitie (zwaar) onder druk zijn gezet om het niveau van brandveiligheidseisen af te zwakken of soepel te zijn met handhaving omdat zaken nog niet klaar zijn.....

.... er een schokkende lijst ontstaat....  die voor politiek en ambtelijk verantwoordelijken zeer vervelende gevolgen kan hebben....  

groeten,
René de Caluwé

[Brandpreventist]

http://www.rtvnoord.nl/nieuws/index.asp?actie=totaalbericht&pid=60355

GRONINGEN - Jeugdgevangenis Het Poortje in Groningen kan nog niet voldoen aan alle nieuwe brandveiligheidseisen.

Na de brand in het cellencomplex van Schiphol zijn de veiligheidseisen aangescherpt. Zo worden er én eisen gesteld aan het aantal gekwalificeerde bedrijfshulpverleners én aan het opleidingsniveau. Ook moet er 's avonds en 's nachts een gecertificeerde ploegleider aanwezig zijn.

En vooral dat laatste is een probleem voor de jeugdgevangenis. Die ploegleiders dienen namelijk over een MBO 4-niveau te beschikken, het hoogste MBO-niveau. Het Poortje heeft de BHV'ers echter ondergebracht bij de afdeling beveiliging en daar beschikt niemand over het vereiste niveau, omdat het eertijds niet nodig was.

De gevangenis had 4 september de nieuwe regels moeten invoeren, maar heeft dus extra tijd nodig. De gevangenis heeft wel gecertificeerde ploegleiders in haar gelederen met MBO 2-niveau. Het ministerie van Justitie heeft vooralsnog geen bezwaar gemaakt tegen de inzet van deze BHV'ers.

[Brandpreventist]

http://www.trouw.nl/hetnieuws/nederland/article484337.ece/Brandveiligheid_niet_uit_te_voeren_in_gevangenis

Brandveiligheid niet uit te voeren in gevangenis

Personeel van jeugdgevangenissen slaat alarm
door Bart Zuidervaart

Lezersreacties op dit artikel (4) lezersreacties op dit artikel geef uw reactie geef uw reactie
Personeel van alle jeugdgevangenissen heeft dit weekeinde in een brandbrief aan het ministerie van justitie laten weten dat het onmogelijk kan voldoen aan net opgelegde brandveiligheidseisen.

De aanscherpingen trekken een te zware wissel op de werknemers. Bewaarders moeten nu te veel uren maken om gaten in werkroosters op te vullen. Dat blijkt uit correspondentie tussen de ondernemingsraden en de directie van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die in het bezit is van deze krant.

Op 1 juni dit jaar heeft DJI-directeur G. Wouters alle inrichtingen opgedragen per 4 september aan de nieuwe normen te voldoen. Sinds die datum moet er in elke gevangenis ten minste één gekwalificeerde bedrijfshulpverlener (BHV’er) per vijftig gedetineerden aanwezig zijn. In de avond en nacht moet er een gecertificeerde wachtcommandant (met minimaal MBO-opleiding) zijn die de leiding neemt bij calamiteiten. Daarnaast gaat justitie de opleidingen tot BHV’er zelf geven en worden de externe, commerciële trainingen gestopt.

De eisen vloeien direct voort uit de brand op het cellencomplex op Schiphol-Oost vorig jaar oktober, waarbij elf mensen omkwamen. Het optreden van de BHV’ers die avond staat ter discussie. Bewaarders bleken niet op de hoogte van het calamiteitenplan. Bovendien waren BHV-diploma’s verlopen, doordat de bewaarders niet de jaarlijkse, verplichte opfriscursussen kregen. Twee Schiphol-bewaarders worden door het openbaar ministerie verdacht van dood door schuld.

Volgens een woordvoerder van de DJI houden gemeenten sinds de Schipholbrand strenger toezicht op inrichtingen binnen hun grenzen. „Dat is voor ons de reden geweest het beleid aan te passen.”

Onder meer de Justitiële Jeugd Inrichtingen (JJI) ondervinden nu grote problemen, concludeert hun groepsondernemingsraad. In de brandbrief schrijft de voorzitter van de raad dat ’het welzijn van vele collega’s wordt veronachtzaamd en de geldende arbeidstijdenwetgeving nog forser wordt overschreden dan al gebeurde’. De voorzitter verklaart ’gelijksoortige geluiden te horen uit andere hoeken’. Daarmee worden onder meer de penitentiaire inrichtingen en de detentie- en uitzetcentra bedoeld.

Op veel locaties zouden momenteel te weinig opgeleide BHV’ers in dienst zijn om aan de minimale norm te voldoen. Het nieuwe trainingsbureau levert nog geen nieuwe, gekwalificeerde krachten af. Daarom worden tijdelijk externe BHV-medewerkers ingehuurd door justitie. Deze hebben volgens de inrichtingen te weinig ervaring en geen affiniteit met de lokale omstandigheden.

De sector Jeugdgevangenissen eist meer tijd van de directie om de brandveiligheid structureel op orde te krijgen.

De woordvoerder van de DJI zegt dat sinds 4 september op alle locaties wordt voldaan aan de nieuwe normen.

[Brandpreventist]

http://www.nu.nl/news/828697/11/Donner_wil_lering_trekken_uit_Schipholbrand.html

Donner wil lering trekken uit Schipholbrand

Uitgegeven: 19 september 2006 10:31
Laatst gewijzigd: 19 september 2006 10:35

DEN HAAG - Diep geschokt was minister Piet Hein Donner (Justitie) door de "rampzalige brand" in het cellencomplex op Schiphol-Oost waardoor elf gedetineerden om het leven kwamen. Als bewindsman is hij verantwoordelijk voor het gebruik van het detentiecentrum en de organisatie eromheen.

"Mensen vastzetten impliceert verantwoordelijkheid nemen voor hun veiligheid", sprak Donner tijdens de herdenkingsplechtigheid van de brand in het bijzijn van nabestaanden van de slachtoffers. Daarom was het volgens hem meer dan ooit nodig om de oorzaak van de brand te achterhalen en - met het oog op de toekomst - te weten of die te voorkomen was geweest.


Nalatigheid

De Onderzoeksraad voor Veiligheid richt z'n pijlen daarbij ook op de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die onder Donner valt. De dienst wordt nalatigheid verweten. Zo hadden volgens het calamiteitenplan in de getroffen vleugel 's nachts twee bewakers moeten zitten, maar die waren er niet.

Donner is sinds de brand herhaaldelijk samen met zijn VVD-collega Rita Verdonk (Vreemdelingenzaken) ter verantwoording geroepen door de Tweede Kamer. Dat ging niet alleen over de nazorg aan overlevenden, maar ook over zijn keuze om via een koninklijk besluit te voorkomen dat de gemeente Haarlemmermeer het cellencomplex zou sluiten. Ook in een kort geding dat de gemeente later tegen de Staat had aangespannen, kwam Donner als sterkste uit de strijd.

Zwaar debat

De minister wacht nu een zwaar debat met de Tweede Kamer over de bevindingen van de onderzoeksraad, die volgens hem op bepaalde punten z'n boekje te buiten is gegaan door vermoedens van schuld te uiten. Maar ook die confrontatie zal Donner weer aangaan. Eerdere grote debatten, over bijvoorbeeld het tbs-beleid en de Schiedamse parkmoord, overleefde hij dankzij behoedzaam en vakkundig manoeuvreren.

[Brandpreventist]

http://www.telegraaf.nl/binnenland/prinsjesdag2006/50247671/Meer_geld_voor_brandpreventie_in_cellen.html

di 19 sep 2006, 19:01
Meer geld voor brandpreventie in cellen
DEN HAAG - Het ministerie van Justitie trekt de komende jaren flink meer geld uit voor maatregelen om brand in gevangenissen te voorkomen. Dit jaar was daarvoor ruim 5,4 miljoen euro beschikbaar. Volgend jaar gaat het om ruim 9,2 miljoen euro en daarna jaarlijks om 9 miljoen euro.

Dat blijkt uit de begroting voor 2007 van minister Piet Hein Donner (Justitie). Aanleiding voor de verhoging van dit budget is de brand in het cellencomplex op Schiphol-Oost, die eind oktober vorig jaar aan elf mensen het leven kostte.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid presenteert donderdag het langverwachte rapport over de brand. Uit het uitgelekte conceptrapport bleek dat onnodig veel slachtoffers vielen door nalatigheden van de overheid.

Het ministerie van Justitie heeft na de Schipholbrand op verschillende locaties automatische branddetectiesystemen geplaatst. Ook is er inmiddels 's nachts meer personeel in de gevangenissen aanwezig.

Een woordvoerder van het departement wees er in een toelichting op dat veel gemeenten na de brand in het cellencomplex nieuwe controles hebben laten uitvoeren. De brandweer, die lokaal verantwoordelijk is voor de brandveiligheid, heeft daarbij extra eisen gesteld. Het ministerie neemt nu maatregelen om daaraan te voldoen.

[Brandpreventist]

http://www.nos.nl/nos/artikelen/2006/09/art000001C6DC024D092930.html

19 September 2006
Oordeel Schipholbrand blijft hard

De Onderzoeksraad voor de Veiligheid handhaaft zijn harde conclusies uit het conceptrapport over de Schipholbrand. Volgens ingewijden zal het eindrapport dat Pieter van Vollenhoven donderdag presenteert nauwelijks afwijken van de conceptversie die in augustus uitlekte.

Ook de conclusie dat er minder doden zouden zijn gevallen als de overheid zich aan de eigen regels had gehouden, blijft overeind. Er vielen eind oktober vorig jaar elf doden bij de brand.

Vooral minister Donner heeft zich tegen de voorlopige conclusies van de raad verzet. Hij verweet de raad wijsheid achteraf.

[Brandpreventist]

http://www.eindhovensdagblad.nl/edbinnenland/article666422.ece

Nasleep Schipholbrand: debatten, ruzie en aanklachten

DEN HAAG - De fatale brand in het cellencomplex op Schiphol heeft in het afgelopen jaar geleid tot felle debatten over de schuldvraag, de bestuurlijke verantwoordelijkheden en de nazorg aan de overlevenden. Een overzicht van de nasleep:
BRAND: De brand die in de nacht van 26 op 27 oktober 2005 uitbreekt in het cellencomplex op Schiphol-Oost, kost aan elf mensen het leven. Vijftien anderen raken gewond. De slachtoffers zaten in vreemdelingenbewaring in afwachting van hun uitzetting. Een gedetineerde uit Libië wordt ervan verdacht in zijn cel brand te hebben gesticht. Vijf gedetineerden die na de brand waren ontsnapt, zijn nog spoorloos.


NAZORG: de ministers Donner en Verdonk krijgen veel kritiek op de opvang van overlevenden en de nazorg aan hen. De Tweede Kamer roept hen daarvoor ter verantwoording tijdens diverse (spoed)debatten, waarin de bewindslieden de kritiek proberen te weerleggen. Ook hulpverleners, onder wie psychologen en maatschappelijk werkers, stellen dat de medische en psychische begeleiding van getraumatiseerde overlevenden tekort schiet. Verdonk geeft uiteindelijk 39 getroffenen een verblijfsvergunning.


ONENIGHEID: de gemeente Haarlemmermeer en het ministerie van Justitie raken met elkaar in de clinch over het cellencomplex. De commissaris van de koningin van Noord-Holland, H. Borghouts, doet een bemiddelingspoging. De gemeente wil het detentiecentrum op korte termijn sluiten. Uiteindelijk haalt minister Donner via een koninklijk besluit een streep door die eis. Door zijn actie ontstaat nieuwe ophef. De bestuurlijke ruzie leidt tot een kort geding, dat de gemeente tegen de Staat aanspant. De gemeente verliest de zaak.


VERANTWOORDELIJKHEDEN: de ministeries van Justitie (Donner en Verdonk) en VROM (Dekker) en de gemeente Haarlemmermeer zouden zich volgens het conceptrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid niet aan de regels hebben gehouden. Daardoor zouden onnodig veel doden zijn gevallen.

JUSTITIE/VROM: Justitie is de gebruiker van het cellencomplex, dat eigendom is van de Rijksgebouwendienst (VROM). Het gevangenispersoneel valt onder de verantwoordelijkheid van Donner.

In de afgebrande vleugel hadden twee nachtbewakers moeten zitten, maar er zat niemand. Het ministerie van Justitie stelt altijd te hebben voldaan aan alle brandveiligheidseisen die de gemeente Haarlemmermeer heeft gesteld aan het cellencomplex.

GEMEENTE: De afdeling bouw- en woningtoezicht van de gemeente zou de bouwvergunning voor de getroffen vleugels onterecht hebben verleend. Ook de brandweer, die onder de gemeente valt, zou slecht hebben gecontroleerd.


AANKLACHTEN: De Stichting Een Royaal Gebaar doet aangifte tegen de ministers Donner en Verdonk en klaagt hen onder meer aan wegens dood door nalatigheid. Oud-minister Jan Pronk steunt deze actie.

Het comité Rechtsherstel, waarin zich diverse organisaties hebben verenigd, doet ook aangifte tegen de twee bewindslieden. Volgens het comité hebben ze zich schuldig gemaakt aan een wrede en onmenselijke behandeling van de slachtoffers van de Schipholbrand.

[Brandpreventist]

http://www.telegraaf.nl/binnenland/50212001/Strafrechtelijke_afdoening_Schipholbrand_verloopt_stroef.html

di 19 sep 2006, 10:18
Strafrechtelijke afdoening Schipholbrand verloopt stroef
DEN HAAG - Wie kan strafrechtelijk verantwoordelijk worden gehouden voor de brand in het cellencomplex op Schiphol-Oost, waardoor vorig jaar oktober elf personen om het leven kwamen? Het Openbaar Ministerie (OM) in Haarlem is een strafzaak begonnen tegen een man uit Libië, omdat hij opzettelijk brand zou hebben gesticht in zijn cel. Ook loopt er een gerechtelijk vooronderzoek tegen twee bewaarders. Onduidelijk is nog of zij ook daadwerkelijk worden vervolgd.

De brand in de nacht van 26 op 27 oktober brak uit in cel 11 in de K-vleugel van het complex. Bewoner van die cel was de 24-jarige Achmed Al-J. uit Libië. Hij was in afwachting van zijn uitzetting, omdat hij illegaal in Nederland verbleef. De bewoners van de K-vleugel mochten op hun cel roken en zodoende zou J. over vuur hebben beschikt waarmee hij volgens het OM brand heeft gesticht. Volgens de advocaten van J. is de brand in de cel van hun cliënt ontstaan, maar was er geen sprake van opzet.

Overigens onderzoekt het OM ook in hoeverre er een causaal verband bestaat tussen het handelen van de verdachte en het overlijden van de elf personen. Dat verband is er niet, aldus de verdediging van J. Zij stellen dat er veel is misgegaan na het uitbreken van de brand. Het gevangenispersoneel zou onjuist hebben gehandeld en de politie en de brandweer ondervonden problemen toen ze het complex probeerden te bereiken.

J., die zelf gewond raakte door het vuur, verblijft sinds oktober vorig jaar in voorarrest. Zijn strafzaak wordt op 9 oktober voortgezet. De strafzaak heeft vertraging opgelopen, omdat verscheidene onderzoeken nog niet zijn afgerond. Zo wacht het OM op resultaten van het Nederlands Forensisch Instituut, dat onderzoek heeft gedaan naar de precieze oorzaak van de brand.

De twee bewaarders die als eersten bij de cel van J. waren en hem eruit hebben gehaald, zijn door het OM ook aangemerkt als verdachten. De 24-jarige Samir de B. en de 26-jarige Roxana K. worden verdacht van dood door schuld. Ze zouden bepaalde instructies niet hebben nageleefd en niet conform de afspraken hebben gehandeld. Zo liet B. de celdeur van J. openstaan nadat hij de bewoner had bevrijd. Het is nog onduidelijk wanneer het OM besluit of het de twee daadwerkelijk voor de rechter zal dagen.

De B. en K. zijn in juli voor de rechtbank in Haarlem gehoord in het kader van het voorlopig getuigenverhoor dat letselschadeadvocaat Martin de Witte voert namens 25 slachtoffers van de brand. Hij wil met de verhoren aantonen dat de overheid aansprakelijk kan worden gesteld en dat de overlevenden recht hebben op een schadevergoeding.

Meerdere bewaarders hebben voor de rechtbank verklaard dat zij nauwelijks iets afwisten van een calamiteitenplan. Ook hadden de meesten nooit een brandoefening meegemaakt. De Witte zegt de procedure te zullen staken als de overheid naar aanleiding van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid besluit de slachtoffers financieel te compenseren.

Het is momenteel niet mogelijk om leidinggevende ambtenaren die betrokken zijn geweest bij verboden handelingen van een overheidsorgaan, te vervolgen. Als het aan minister Piet Hein Donner van Justitie ligt, komt daar echter verandering in. Een conceptwetsvoorstel over dit punt, dat kan rekenen op steun van een meerderheid van de Tweede Kamer, wordt naar verwachting volgende maand in de ministerraad besproken.