Zuurstofschuld

Auteur Topic: Zuurstofschuld  (gelezen 11026 keer)

0 gebruikers (en 1 gast bekijken dit topic.

Medic112

  • Gast
Gepost op: 19 november 2005, 12:00:56
kan iemand in mensentaal zuurstofschuld even omschrijven ? acuut ? chronisch ? Meetmogelijkheden met pulse-oxy in acute fase ?

Groet




Joffry Ambu-Vpk

  • Ambulanceverpleegkundige
  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 3,455
  • Ambulanceverpleegkundige
Reactie #1 Gepost op: 19 november 2005, 12:50:22
Zuurstofschuld is 'hypoxie' oftewel in gewone mensentaal: ''zuurstoftekort''  ;)
Te detecteren mbv saturatiemeter die de gebonden- en nietgebonden O2 aan de erytrocyten(rode bloedlichaampjes) meet/berekent   (gebonden zuurstof wordt ook wel oxyhemoglobine genoemd) en het apparaat berekend wat de zuurstofverzadiging van d epatient is. Verzadiging heet in medisch jargon 'saturatie' afgekort 'SpO2'=  saturatie perifere zuurstof, dat wil zeggen de 'meting van zuurstof verzadiging in het perifer bloedvatenstelsel van de patient'.
SpO2 tussen 95 en 100% is normaal, onder de 95% spreekt men van milde tot ernstige hypoxie(minder dan 80 a 90%).
Infrarood lampje van de saturatiemeterclipje, dat op een van de warme vingers of op oor wordt gezet, 'telt'  de rode bloedcellen (eryrtocyten) die 'gebonden' cq. 'bezet'  worden door een gaselmolecuul. Dit is meestal de O2 (zuurstof).  Bij koude patienten is saturatiemeting vlug verstoord doordat de perifere vaten samenknijpen  de vingers dus minder goed worden doorbloed en het saturatieclipje dan minder adequaat de rode bloecellen kan meten. Beweging en rillen van patient beinvloed ook d emetingen.

Maar de rode bloedcel kan zich ook binden met koolmonoxide ( CO ) die zich ongeveer 200 keer sneller aan een rode bloedcel bindt. Rode bloedcellen die CO gebonen hebben worden door de saturatiemeter dan ook valselijk gekenmerkt als'' verzadigd met zuurstof'. De perifere Saturatiemeter kan namelijk geen onderscheid maken tussen O2 en CO gas dat in gebonden vorm aan rode cellen is gebonden. Wil men de 'vrije' zuurstof meten in het bloed dan is een bloedgasbepaling uit het arteriele bloed( slagader) nodig, dat is een nog zuiverder bepalign die wel onderscheidt maakt tussen binden van rode cellen met O2 of CO moleculen. Ik hoop dat het zo eenbeetje in gewone mensentaal is gezet, en zoniet, nouja, ik ben ook maar een mens ... ;)
HBO-V, ACLS, IC, SOSA, PHTLS, PALS, LOV. PO AMLS en nog wat andere semi-interessante afkortingen. Ambulanceverpleegkundige instructeur (P)BLS AED, rod


Medic112

  • Gast
Reactie #2 Gepost op: 20 november 2005, 09:02:39
Hoi Joffry,

thx voor de uiteg, maar dit was me allemaal wel duidelijk.

Wat met chronische zuurstofschuld tgv longproblematiek ed ? Als iemand echt een chronische zuurstofschuld heeft en je geeft die 15liter met non-rebreathingmasker, dan zal zijn saturatie wel stijgen, maar zijn zuurstofschuld is daarmee toch niet opgelost ?

Groetjes


EHBO-er

  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 2,554
  • Ik denk dat ik denk
Reactie #3 Gepost op: 20 november 2005, 12:07:55
Het is niet zo zeer een race, maar een hechting aan de bloedcel. De hechting is zo sterk dat de CO molecuul niet meer loslaat bij atmosferische drukken.
De enige manier om van de CO af te komen is deze cellen te vervangen of het slachtoffer in een druktank onder druk 100% zuurstof toe te dienen.
Onder hoge druk hecht zuurstof beter aan de bloedcel dan de koolmonoxide.


CM

  • Docent verpleegkunde/parttime ambulanceverpleegkundige
  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 2,118
Reactie #4 Gepost op: 20 november 2005, 12:13:03
Medic,

Ok, Ik doe een poging om het over te nemen van mijn collega Joffry.

Ik probeer het zo eenvoudig mogelijk te houden, maar als iemand vind dat het een erg hoog "Klokhuis" gehalte heeft, neem me niet kwalijk, ik probeer het alleen uit te leggen zodat iedereen het begrijpt.

Om te beginnen moet je eerst iets weten over hoe wij allemaal blijven ademen, hoe werkt dat nou precies? In onze hersenen hebben wij sensoren die allerlei dingen meten, de bloeddruk, de polsslag ....noem maar op. Dit is een soort van controlcentrum die alles in de gaten houdt, en waar nodig, dingen aanpast. Dus als je bijv. gaat sporten dan wordt je ademfrequentie verhoogd omdat je zuurstof behoefte stijgt.

De ademhaling wordt in de normale situatie gereguleerd door een stijging van de kooldioxide in het controlcentrum, het centrum neemt die stijging waar, en geeft vervolgens een prikkel af om te ademen. Bij chronische COPD patienten is dat namelijk anders, het controlcentrum is eraan gewend geraakt om te moeten werken met minder zuurstof. De prikkels worden dus geregeld door toenemende hypoxie (=zuurstoftekort). Op korte termijn kan je gerust 15 ltr zuurstof geven aan deze mensen, moet je zeker ook doen als ze het nodig hebben; maar op lange termijn is dit een heel ander verhaal. Door het controlcentrum te overspoelen met zuurstof en dus de hypoxie te verminderen, neem je de prikkel ook weg. Resultaat- een ademstilstand.

Dat is de theorie, maar jongens, niet schrikken! De meeste van jullie houden zich bezig met de eerste opvang van een patient, en in deze tijdsbestek is dit niet van toepassing. Het is een langzaam ontwikkelende proces (uren cq dagen) en howel je dit als achtergrond informatie in je praktijk zeker mag gebruiken, geef wel altijd voldoende zuurstof aan iemand die het nodig heeft. Het afbouwen van de zuurstof gebeurt in het ziekenhuis onder gecontroleerde omstandigeheden, en pas nadat de ergste crisis voorbij is.

Even een praktische tip voor diegenen die met pulse-oximetrie werken - een Spo2 van 91% is een streefwaarde bij COPD patienten, hoger hoeft echt niet.

Ik hoop dat het zo duidelijk is. Schroom niet om vragen te stellen als je die hebt.


Carl.
The exceptional is ubiquitous; to be entirely typical is a rare and lonely state - Andrew Solomon


Jacques Schenk

  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 2,528
  • EHBO/Sigma/ex hoofd- brandwacht/trainer EHBDu
    • Website Jacques Schenk
Reactie #5 Gepost op: 20 november 2005, 12:46:48
Ik kan het natuurlijk mis hebben, maar ik dacht dat "zuurstofschuld" een (inspannings)fysiologisch verschijnsel was waarbij je meer of langer gaat presteren als dat de aërobe verbranding in je lichaam aan energie kan leveren.
Je schakelt dan deels over op anaërobe verbranding en zou creer je dus deels energie zonder gebruik van zuurstof ? Je bouwt op dat moment een zuurstofschuld op.
Bij deze anaërobe verbranding wordt veel lactaat geproduceerd wat het lichaam later weer moet afbreken, deze afbraak kost extra zuurstof, bovenop de zuurstof die het lichaam al nodig heeft voor demetabole behoefte van dat moment.  Het toevoegen van die extra zuurstof voor de afbraak van lactaat wordt het aflossen van de zuurstofschuld genoemd.

Deze zuurstofschuld wordt bijvoorbeeld opgebouwd bij zoogdieren als dolfijnen en zeehonden/leeuwen die lange tijd onder water kunnen verblijven zonder adem te halen.
Of sla ik nu de plank helemaal mis ??
Treat the patient, not the number...  Emergency Medicine - The art of drawing sufficient conclusions from insufficient resources


CM

  • Docent verpleegkunde/parttime ambulanceverpleegkundige
  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 2,118
Reactie #6 Gepost op: 20 november 2005, 16:03:34
Jacques,

Ik moet eerlijk zeggen dat de term "zuurstofschuld" enigzins vreemd overkwam bij mij. Het wordt in ieder geval niet gebruikt in de reguliere hulpverlening. Wat jij beschrijft klinkt overigens wel aannemelijk, maar heeft niets (volgens mij, althans) met de vraagstelling te maken - de vraag ging namelijk over chronisch longproblemen.

Het verhaal wat je schrijft heeft te maken met het zuur-base evenwicht. Het gevaar van respiratoire en/of metabole acidose wordt hiermee verklaard. Maar dat is pas ingewikkelde materie......

Carl.
The exceptional is ubiquitous; to be entirely typical is a rare and lonely state - Andrew Solomon


Rescue

  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 4,278
Reactie #7 Gepost op: 20 november 2005, 20:24:52
Zo ver ik weet, hebben jullie beiden gelijk.. Alleen de term komt ook voor bij sporters, die hoogtetraining gaan doen, dus werken in ijlere lucht.

ik denk dat zuurstofschuld, een wat onduidelijke definitie heeft..  In de ene situatie bedoeld men Hypoxie, en in de ander situatie bedoeld met meer de omschrijving die Jacques gebruikt.. Ik geloof dat onze zuiderburen de term zuurstofschuld metname in de context van hypoxie bedoelen. Maar ik kan mij altijd vergissen.. ;D


CM

  • Docent verpleegkunde/parttime ambulanceverpleegkundige
  • Senior gebruiker
  • ****
  • Berichten: 2,118
Reactie #8 Gepost op: 20 november 2005, 20:57:42
Rescue,

Je zou nog eens gelijk kunnen hebben..........ik heb het vermoeden dat Medic 112 uit Belgie komt met het e-mail adres "urgentieverpleger@hotmail.com. Klopt dat ook, Medic?

Carl.
The exceptional is ubiquitous; to be entirely typical is a rare and lonely state - Andrew Solomon


Karim

  • Gast
Reactie #9 Gepost op: 20 november 2005, 21:38:21
ik heb het vermoeden dat Medic 112 uit Belgie komt met het e-mail adres "urgentieverpleger@hotmail.com. Klopt dat ook, Medic?


Als je even z'n berichten terugleest (via z'n profiel) zie je dat ie ergens zegt "maar ben verpleegkundige bij een Belgische brandweerdienst."

Dus 't is inderdaad 'n Belg  ;)