Hyperventilatie

[Rainbow]

Wat is de overweging die jullie maken als je word opgeroepen voor een patiënt met een hyperventilatieaanval om hem/haar naar het ziekenhuis te vervoeren??
Het is mij namelijk al meerdere keren overkomen dat ik een hyperventilatieaanval had en dan in het ziekenhuis weer bij kom. Iedere keer schik ik me weer rot en vraag ik me af hoe ik daar nou weer kom. Om niet te spreken van alle kosten die dit met zich meebrengt.

Vriendelijke Groet,
Rainbow

[Pim de Ruijter]

Uit je verhaal begrijp ik dat je bewustenloos bent geweest, aangezien je je niet herinnert hoe je in het ziekenhuis bent gekomen. Normaal gesproken zou je verwachten dat iemand met een hyperventilatie-aanval vrij snel weer bij komt nadat hij/zij is gecollabreerd. Als dat niet het geval is, lijkt me dat wel een indicatie voor het ziekenhuis.

[SEH zustertje]

http://www.hulpverleningsforum.nl/index.php?topic=11494.0
lees eens door

[Rainbow]

http://www.hulpverleningsforum.nl/index.php?topic=11494.0
lees eens door

Had ik stiekem al gedaan voordat ik me aanmeldde.
Meestal kom ik tussendoor wel bij en van wat ik gehoord heb ben ik dan vrij agressief, roep ik dat ik naar huis moet of dat ik dood moet Later kan ik me daar weinig meer van herinneren en vind ik het moeilijk te onderscheiden of het een droom was of werkelijkheid.

Groetjes,
Rainbow

[Wout]

Een vaak gezien probleem waar wij als politie mee te maken krijgen is hyperventilatie. Laatst hoorde ik ergens dat sommige schijnbare hyperventilaties niet vanzelf overgaan en dringende medische verzorging nodig hebben. Vandaar mijn vragen: welke vormen van hyperventilatie zijn er en hoe kunnen wij daar op straat het beste mee omgaan? Wanneer is het slim om een ambu erbij te halen?

[Lunatum]

Hoi Wout,

Dat is wel een goede vraag. De term 'hyperventilatie' betekent als je het letterlijk vertaald hyper= (te) veel ventilatie=ademen. Dat houdt in dat er te diep wordt ingeademd, de hoeveelheid lucht per ademteug is toegenomen. De term zegt echter niets over de ademfrequentie, het aantal ademhalingen per minuut, al wordt de term vaak wel (onterecht) gebruikt voor een snelle ademhaling (tachypneu).

Grofweg kunnen we 3 soorten hyperventilatie onderscheiden:

Het zogenaamde 'hyperventilatiesyndroom' waarbij een gezond persoon door een bepaalde externe prikkel te diep en vaak ook te snel gaat ademen. Vaak is er sprake van angst of stress in een dergelijke situatie die de aanval uitlokt. Denk aan popconcerten, een ongeval of pijn. De klachten die je hierbij ziet zijn een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, misselijkheid, een stekende pijn op de borst (denk ook aan een infarct, al zie je daar vaker drukkende pijn), tintellingen rond de mond, in de tong en in de handen. In zeldzame gevallen zie je ook een spasme van de duim en vingers. De klachten zorgen vaak voor een verergering van de aanval, omdat de klachten weer nieuwe angst veroorzaken. Deze aanvallen kenmerken zich vaak door veel paniek en spanning bij het slachtoffer en kunnen zich zeer dramatisch presenteren.

Daarnaast kan hyperventilatie optreden als gevolg van zuurstoftekort (hypoxie) in de weefsels, waarbij het lichaam tracht te compenseren door dieper te gaan ademen om zo voldoende zuurstof binnen te krijgen en de koolstofdioxide (CO2) af te voeren. Daarnaast kan hyperventilatie optreden als gevolg van een metabole ontregeling in het lichaam, bijvoorbeeld als door een ziekte de zuurgraad van het bloed is veranderd (te zuur). Het lichaam probeert de zuurgraad weer op peil te krijgen door zoveel mogelijk CO2 uit te blazen, want CO2 is een zuur. Door dieper te ademen wordt er meer zuurstof ingeademd, maar wordt ook met name meer CO2 afgeblazen, waardoor de zuurgraaf van het bloed afneemt (wordt minder zuur). Oorzaken hiervan kunnen onder andere suikerziekte en nierfunctiestoornissen zijn.

Het hyperventilatiesyndroom (HVS) is in principe ongevaarlijk, maar kan wel lastig te herkennen zijn. Je ziet het vaker bij jongeren, al kan het ook op oudere leeftijd voorkomen. Een valkuil is dat je HVS soms ook ziet bij een hartinfarct, als gevolg van pijn en stress. Met name bij vrouwen wordt een hartinfarct nog wel eens aangezien voor een hyperventilatie aanval.

Hyperventilatie door een metabole ontregeling komt vaker voor bij oudere mensen, maar kan ook gezien worden bij (jonge) diabeten.
Hyperventilatie als gevolg van zuurstoftekort kan bij iedereen voorkomen, en vaak is er behalve de hyperventilatie meer aan de hand. Er is bijvoorbeeld een ongeval geweest, een verstikking, pijn op de borst enzovoorts.

Alarmsymptomen zijn: blauwe verkleuring van de lippen en slijmvliezen (centrale cyanose), acetongeur uit de mond (hyperglykemie met ketoacidose bij suikerziekte), (drukkende) pijn op de borst met uitstraling naar de armen of kaken, het hebben van ziekten aan het hart en suikerziekte enzovoorts.

Het in een zakje ademen wordt tegenwoordig afgeraden, omdat je daarmee de situatie bij de niet onschuldige vormen van hyperventilatie kan verergeren.

Iemand aanvullingen?

[RAdeR]

Duidelijke uitleg.
Welke adviezen voor behandeling van de diverse vormen door eerste hulpverleners zijn er te geven?

[Lunatum]

Dankje .

De belangrijkste stap is om na te gaan om welk van de drie het precies gaat en of er geen andere onderliggende oorzaak is. Hyperventilatiesyndroom (HVS) komt vaak geïsoleerd voor bij jongeren, maar wordt soms ook gezien bij volwassenen en middelbare leeftijd. Met name in die laatste groepen moet je voorzichtig zijn met de werkdiagnose HVS, omdat er soms een onderliggende aandoening is, zoals een hartinfarct of longaandoening. Vraag dus ook specifiek naar klachten die kunnen passen bij hart-vaatziekten: drukkende pijn midden op de borst, uitstraling naar armen, kaken, schouderbladen of nek, misselijkheid, braken, zweten, bleekheid, duizeligheid. Niet al het voorgaande is overigens specifiek voor hartziekten. Vraag ook naar de voorgeschiedenis: hartvaatziekten, suikerziekte, beroertes, longzieken, hoge bloeddruk. Indien een van die ziektes aanwezig dan moet je op je hoede zijn voor onderliggend lijden of een andere oorzaak van de hyperventilatie dan HVS.

Voor het 'hyperventilatiesyndroom', wat vaak samen gaat (en deels overlapt) met een paniekaanval is het in eerste instantie zaak om de oorzaak weg te nemen. Dat betekent dat het slachtoffer bij een concert naar een rustige ruimte wordt gebracht, als getuige van een groot ongeval weg van de scene gehaald wordt.
Er zijn een aantal mogelijkheden om te behandelen:
1.]Handen gesloten voor de mond (in plaats van het zakje, zakje niet gebruiken!)
2. Meetellen met de ademhaling om deze rustig te krijgen, laat het slachtoffer na iedere in- en uitademing 5-10 seconden de adem inhouden (hierdoor stijgt het CO2 in het bloed en wordt de hyperventilatie minder)
3. Het slachtoffer afleiden, soms werkt het om een snoepje zoals een spekje of een lolly aan het slachtoffer te geven en de opdracht te geven hier geconcentreerd op te zuigen
4. Een handig hulpmiddel, maar niet altijd voorhanden is de HyperFree: http://www.alfaco.nl/producten/hyperfree, wat je kan zien als een heel lang rietje in een doosje. Dit dwingt het slachtoffer om rustig te ademen en zorgt voor een toename van het CO2 in het bloed
5. Soms is het lastig om ze er uit te krijgen en is het nodig om streng toe te spreken om door te dringen in de aanval

Het zakje wordt afgeraden, omdat dit vaak wat extra angst geeft bij het slachtoffer en een niet HVS hyperventilatie kan verergeren.

Hyperventilatie door zuurstoftekort (hypoxie) is lastiger te behandelen. Essentieel is om het snel te herkennen: bleek gelaat, blauwe lippen, onrust, pijn op de borst, licht in het hoofd. Dit kan optreden na (ernstige) ongevallen, bij shock, maar ook bij een ernstig hartinfarct of een ernstige longaandoening (COPD, Astma).
Qua behandeling ben je al snel aangewezen op professionele hulpverleners, deze dienen dan ook snel gewaarschuwd te worden. Wat je wel kunt doen is:
1. Het slachtoffer (indien aanspreekbaar en geen tekenen van ernstige shock) in een halfzittende houding rechtop zetten, dan zijn ze doorgaans het minst benauwd
2. Knellende kleding rond hals en borstkas losmaken
3. Indien beschikbaar en ervaring er mee: zuurstof geven. Als iemand echt cyanotisch is (dus blauw verkleurd) dan geeft men 15L/min op een non-rebreather mask. Bij COPD'ers moet je daar wat voorzichtiger mee zijn en geef je bij voorkeur lagere hoeveelheden, tenzij ze het echt nodig hebben. Hierover is op het forum al uitgebreid gediscussieerd

Hyperventilatie als gevolg van een metabole ontregeling komt met name voor bij suikerziekte die niet goed ingesteld is. Je ziet het bij een hyperglykemie (te hoog bloedsuikergehalte). Vaak zijn er dan ook stoornissen in het bewustzijn en tekenen die passen bij een hyperglykemie (veel plassen, veel dorst, moeheid, traagheid, rode warme huid, snelle pols). De ademlucht kan ruiken naar aceton. De behandeling vindt plaats door professionele hulpverleners en in het ziekenhuis, omdat alleen insuline geven niet voldoende is. Er is dusdanig veel ontregeld dat dit met infusen gecorrigeerd moet worden. Zorg in ieder geval voor professionele hulp.
1. Meet indien mogelijk de bloedsuiker (indien hierin getraind, laat anders evt SO zelf meten)
2. Waarschuw professionele hulp
3. Bewaak het ABC en grijp in waar nodig

Geef nooit zelf insuline, het is lastig om de juiste hoeveelheid te geven en bij een te plotselinge verandering kan de situatie verergeren.

[Dinges]

Het in een zakje ademen wordt tegenwoordig afgeraden, omdat je daarmee de situatie bij de niet onschuldige vormen van hyperventilatie kan verergeren.

Iemand aanvullingen?

Geen aanvulling maar een vraag;
Kan ik dat ergens terugvinden, dat het zakje afgeraden wordt, tegenwoordig?

[vesalius]

Tsjaaa, afgeraden is een groot woord, echter wanneer je moet het zakje alleen gebruiken wanneer je zeker bent dat er geen andere oorzaken zijn anders kan het nog wel eens nadelige effecten hebben. Zeker voor leken die iemand zonder voorgeschiedenis van HVS tegen komen kan je het dan beter afraden. Zie ook deze posting van Delta waarin hij onder andere een artikel aanhaalt waarbij de nadelige affecten besproken worden:

http://www.hulpverleningsforum.nl/index.php?topic=28423.0