Copyright op foto's en video's

[Ko van Leeuwen]

Wanneer een auteur niet te achterhalen is zou het mogelijk moeten zijn het materiaal te gebruiken, weliswaar  als het materiaal zelf nieuws is.

Dat een foto op zichzelf nieuws is gebeurd heel weinig. Dan kan het van belang zijn om te publiceren, maar dat ontslaat de publicist niet van de onderzoeksplicht.  Sterker nog, juist als de foto zelf nieuws is zal men de maker daarvan willen weten en vragen willen stellen.

Wanneer de auteur zich bekend maakt moet er dan restitutie plaats vinden.

Klopt, maar daar zit juist het probleem. Elke fotograaf heeft het ondertussen wel meegemaakt dat men allerlei smoezen verzint om vooral maar niet te betalen.

Echter de bedragen die nu worden genoemd staan niet in verhouding met de gederfde inkomsten.

Lees je wel? In het bovenstaande geval ging het om een Amerikaanse zaak.

Dat de auteur het niet gepubliceerd wilde hebben doet dan niet ter zake want het gaat hier om nieuwsgaring.

De auteur/fotograaf bepaald wélke foto's hij wáár wilt publiceren. Voor de nieuwsgaring is er het z.g. citaatrecht waarbij media informatie van elkaar mogen overnemen. Echter, dit gaat niet op voor foto's. Bij dit citaatrecht is bronvermelding overigens verplicht.

Volgens mij mag Ko dus een foto nemen van een gevonden foto en die als nieuws publiceren.

Op zich ook best interessant want je reproduceert hierbij wel een beeld van iemand anders.

Zwelgje, ik betwijfel of je daar echt mee weg komt. NikonDirk heeft een sterk punt dat je reproduceert. De mate waarin kan van belang zijn. Alleen de foto fotograferen is puur reproductie. De foto fotograferen binnen de context van een website of een krantenpagina toont al heel anders. Echter heb je dan ook direct te maken met de voorwaarden van de website c.q. krant.

[zwelgje]

Zwelgje, ik betwijfel of je daar echt mee weg komt. NikonDirk heeft een sterk punt dat je reproduceert. De mate waarin kan van belang zijn. Alleen de foto fotograferen is puur reproductie. De foto fotograferen binnen de context van een website of een krantenpagina toont al heel anders. Echter heb je dan ook direct te maken met de voorwaarden van de website c.q. krant.

Nieuwswaarde is een subjectief begrip, en ook onderwerp van veel rechtszaken geweest.  Persoonlijk denk ik dat Nederlandse rechters, in het algemeen, het belang van nieuwsgaring en publicatie boven het auteursrecht stellen.
Dat baseer ik op het gebruik van onderwerpen en afbeeldingen waar merkenrecht op rust, binnen nieuwsgaring. Daar zijn ook rechtszaken over gevoerd. In de meeste van die zaken, heeft de rechter het belang van nieuwsgaring boven het belang van de (merken) rechthebbenden gesteld. Niet "1 op 1" vergelijkbaar, maar biedt wel overeenkomsten in grote lijnen.
(Voor de duidelijkheid: ik heb het nu alleen over de context als een "werk" zelf onderwerp van het nieuws is.)

Dat gezegd hebbende, begrijp ik natuurlijk dat niet elk geval het zelfde is, het zal om de details gaan. Ik beweer zeker niet dat nieuwsgaring altijd het hoogste belang is.
Zelf zal ik mijn vingers er niet aan willen branden, door er maar van uit te gaan dat auteursrecht niet van toepassing is.

Of iets een reproductie is of niet, is een andere discussie. Daar zijn ook rechtszaken gevoerd waarbij het volgens mij om details ging als "belichting, invalshoek" etc ging...

[Ko van Leeuwen]

(Voor de duidelijkheid: ik heb het nu alleen over de context als een "werk" zelf onderwerp van het nieuws is.)

En daar heb je dan meteen een van de weinige uitzonderingen te pakken. Maar dan nog zal men moeite moeten doen om de bron te achterhalen. Het recht van plaatsen is niet per definitie hetzelfde als anoniem plaatsen.

Dat gezegd hebbende, begrijp ik natuurlijk dat niet elk geval het zelfde is, het zal om de details gaan. Ik beweer zeker niet dat nieuwsgaring altijd het hoogste belang is.
Zelf zal ik mijn vingers er niet aan willen branden, door er maar van uit te gaan dat auteursrecht niet van toepassing is.

Gas er maar vanuit dat auteursrecht boven nieuwsgaring gaat. Zie wat ik eerder heb geschreven over het auteursrecht.

Of iets een reproductie is of niet, is een andere discussie. Daar zijn ook rechtszaken gevoerd waarbij het volgens mij om details ging als "belichting, invalshoek" etc ging...

Bij een foto van een foto blijft de belichting en de invalshoek in principe gelijk. Anders is het bij tekeningen en schilderijen. Mogelijk dat je daar op doelt?

[zwelgje]

Gas er maar vanuit dat auteursrecht boven nieuwsgaring gaat. Zie wat ik eerder heb geschreven over het auteursrecht.

Daar verschillen wij dan over van mening. En dat is prima. Het blijft natuurlijk een beetje een theoretisch verhaal.

Nogmaals, ik beweer niet dat het citaatrecht of nieuwsgaring absoluut is, maar het auteursrecht is dat ook niet. Het ligt echt aan de omstandigheden en details.
Kijk maar naar het citaatrecht, wat juist vaak gebruikt wordt om nieuwsgaring mogelijk te maken bij auteursrechtelijk beschermde werken. Dat recht geldt ook voor afbeeldingen. Er zijn dus wel degelijk omstandigheden waarbij nieuwsgaring boven auteursrecht gaat. Dat lijkt mij helemaal het geval als een afbeelding zelf (dus niet het onderwerp op die afbeelding) nieuws wordt/is.

[Sem van der Wal]

Wanneer een auteur niet te achterhalen is zou het mogelijk moeten zijn het materiaal te gebruiken, weliswaar  als het materiaal zelf nieuws is. Wanneer de auteur zich bekend maakt moet er dan restitutie plaats vinden.

Daarom is het verstandig om (contact)gegevens van de auteur in de IPTC-gegevens van de foto te doen. Programma's als ExifTool kunnen dit heel gemakkelijk. Bij Photoshop Lightroom en Aperture zit het ingebouwd.

[Ko van Leeuwen]

Daar verschillen wij dan over van mening. En dat is prima. Het blijft natuurlijk een beetje een theoretisch verhaal.

Nogmaals, ik beweer niet dat het citaatrecht of nieuwsgaring absoluut is, maar het auteursrecht is dat ook niet. Het ligt echt aan de omstandigheden en details.
Kijk maar naar het citaatrecht, wat juist vaak gebruikt wordt om nieuwsgaring mogelijk te maken bij auteursrechtelijk beschermde werken. Dat recht geldt ook voor afbeeldingen. Er zijn dus wel degelijk omstandigheden waarbij nieuwsgaring boven auteursrecht gaat. Dat lijkt mij helemaal het geval als een afbeelding zelf (dus niet het onderwerp op die afbeelding) nieuws wordt/is.

Zwelgje, je haalt de zaken door elkaar. Het citaatrecht is er alleen om een tekst of foto te bespreken. Dus als de foto zelf onderwerp van het nieuws is. In andere gevallen is er geen sprake van citaatrecht. Nieuwsgaring is geen rechtvaardiging om de Auteurswet te negeren. Je moet altijd de vraag stellen of het overnemen van de foto noodzakelijk is. Overigens is ook bij citaatrecht de bronvermelding verplicht.

En voordat er iemand slim wordt: Roepen "Oh wat een mooie foto!" is geen bespreking van de foto ;-)

[zwelgje]

Zwelgje, je haalt de zaken door elkaar. Het citaatrecht is er alleen om een tekst of foto te bespreken.

Niet alleen, er staat ook in lid 2 van Artikel 15a AW:

Onder citeren wordt in dit artikel mede begrepen het citeren in de vorm van persoverzichten uit in een dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift verschenen artikelen.

Dit is meerdere malen bevestigd in rechtszaken.
Bijvoorbeeld deze zaak, waarbij de gedaagde zich beriep op dit recht om verkleinde foto's van andere sites te laten zien in een automatische nieuwstracker. De rechter stelde in zijn betoog zelfs expliciet:

Dat er krachtens artikel 15a lid 1 aanhef alleen maar in de context van een aankondiging, beoorde¬ling, polemiek of wetenschappelijke verhandeling of voor een uiting met een vergelijkbaar doel geciteerd mag worden is onjuist. Ingevolge lid 2 is het ook toegestaan in de vorm van persoverzichten te citeren uit in een dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift verschenen artikelen, mits wordt voldaan aan de vereisten van lid 1.

Overigens werd de aanklager (auteur) in het ongelijk gesteld.
Ter verduidelijking: bovenstaande zaak bevestigd ook in detail dat er wel aan een aantal voorwaarden moet worden voldaan. Dat weet ik, en wil ik ook zeker niet betwisten.

Los daarvan, heeft de Hoge Raad in een arrest over het overnemen van foto's en beschrijvingen van sites van NVM makelaars het volgende aangegeven:

De makelaars betwisten dat aan het “citaatrecht” in dit geval betekenis toekomt. Het hof volgt hen daarin echter niet. Uit de wetsgeschiedenis van voormelde bepaling blijkt immers dat het contextvereiste is vervallen, althans dat daaraan geen groot gewicht meer behoeft te worden gehecht, en dat aan de bepaling een ruimere betekenis dan alleen citeren in de context van kritiek of recensies toekomt

Daarmee denk ik natuurlijk niet dat dit betekend dat "alles en altijd mag" en dat auteursrecht nooit van toepassing is. Ben het ook met je eens dat er een zorgvuldige afweging gemaakt moet worden of er aan alle voorwaarden voldaan wordt. Mensen die dat niet doen komen van een koude kermis thuis!
Het zijn wel voorbeelden waarbij auteursrecht niet het overheersende belang is.

Maar ik ben een leek op dit gebied, dus ik wil ook duidelijk zeggen dat ik best wil aannemen dat ik ongelijk heb. Daarnaast neem ik zonder meer aan dat jij meer ervaring hebt met hoe dit in de praktijk werkt.

[Ko van Leeuwen]

Maar ik ben een leek op dit gebied, dus ik wil ook duidelijk zeggen dat ik best wil aannemen dat ik ongelijk heb. Daarnaast neem ik zonder meer aan dat jij meer ervaring hebt met hoe dit in de praktijk werkt.

Ik had het over foto's, niet over artikelen met tekst en foto.

Je mag op een verzamelsite een aankondiging doen van een nieuwsartikel op een bronsite. Daarbij mag volgens de huidige stand van zaken een foto worden getoond, mits in verhouding tot het totaal. Dus de eerste alinea van een nieuwsbericht in de IJmuider Courant met daarbij een verkleinde foto mag. Mits het gaat om een verwijzing naar het bericht op de IJmuider Courant.

Maar we hadden het over het overnemen van een foto en waar jij het over hebt is een citaat (aankondiging) van een artikel. Dat is wezenlijk wat anders. En een lijst met links naar nieuwssites vind ik niet echt nieuwsgaring, hooguit nieuwsverzameling.

[ColinC]

Even een andere situatie maar wel onder het mom, Fotografen kan dit?
Ik weet dat er volgens mij ooit een discussie over was op dit forum maar kan het zo 1,2,3 niet vinden.

Mag een medium screenshots uit een filmpje gebruiken als foto? En dan heb ik het niet over 1tje maar meerdere ''foto's"

[Luke_BNV]

Even een andere situatie maar wel onder het mom, Fotografen kan dit?
Ik weet dat er volgens mij ooit een discussie over was op dit forum maar kan het zo 1,2,3 niet vinden.

Mag een medium screenshots uit een filmpje gebruiken als foto? En dan heb ik het niet over 1tje maar meerdere ''foto's"

Dat mag zeker. Met toestemming van de cameraman. En dus eventueel met betaling erbij.