LJN: BA2930,Voorzieningenrechter Rechtbank Haarlem , 133140 / KG ZA 07-115
LJN: BA2930,Voorzieningenrechter Rechtbank Haarlem , 133140 / KG ZA 07-115 Print uitspraak
Datum uitspraak: 13-04-2007
Datum publicatie: 13-04-2007
Rechtsgebied: Civiel overig
Soort procedure: Kort geding
Inhoudsindicatie: Op grond van het huidige Arbeidstijdenbesluit mag een werknemer hoogstens 48 uur per week werken. De werknemer kan kiezen voor een “opt out”, op basis waarvan dan (uiteraard tegen betaling van de extra uren) gemiddeld maximaal 60 uur per week mag worden gewerkt. Het op dit moment nog door de Brandweer gebruikte dienstrooster, dat gebaseerd is op een 54-urige werkweek, is in strijd met dit regime. De OR heeft op die grond de instemming aan dat rooster onthouden. De voorzieningenrechter heeft vastgesteld dat de gemeente tot de invoering van het nieuwe rooster zonder in strijd met de huidige regels te handelen een 54-uursrooster zou kunnen handhaven, wanneer zij gebruik zou maken van het aanbod van het brandweerpersoneel om met ieder van hen individueel een opt out regeling te treffen. Dat zal echter niet gaan zonder dat de gemeente de te maken overuren beloont. De voorzieningenrechter oordeelt dat de mogelijkheid bestaat dat op korte termijn een uniforme landelijke regeling wordt bereikt. Het belang van de gemeente bij een dergelijke regeling krijgt dan ook in zoverre voorrang dat de OR (op dit moment) niet kan verlangen dat verdere uitvoering van het 54-uursrooster achterwege blijft totdat met het betrokken personeel overeenstemming over opt out is bereikt. Wel moet de gemeente de zekerheid bieden dat de gemaakte overuren in de periode dat het overleg loopt, zullen worden gecompenseerd voor het geval daarover landelijk geen overeenstemming zal worden bereikt. Waar gewerkt wordt, moet immers ook betaald worden. De vordering wordt gedeeltelijk en onder voorwaarden toegewezen.
Uitspraak
vonnis
RECHTBANK HAARLEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 133140 / KG ZA 07-115
Vonnis in kort geding van 13 april 2007
in de zaak van
DE ONDERNEMINGSRAAD VAN DE GEMEENTE HAARLEMMERMEER,
gevestigd te Haarlemmermeer,
eiser,
procureur mr. M.A. Smid,
advocaat mr. R. van der Stege te Utrecht,
tegen
de publiekrechtelijke rechtspersoon
GEMEENTE HAARLEMMERMEER,
zetelend te Hoofddorp, gemeente Haarlemmermeer,
verweerster,
procureurs mrs. R.J. Wiebosch en L.P. van der Molen.
Partijen zullen hierna de OR en de gemeente genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de vrijwillige verschijning van partijen
- de conclusie van eis
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van de OR
- de pleitnota van de gemeente.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. Door de gemeente wordt onder meer een Gemeentelijke Brandweerdienst (hierna: de Brandweer) in stand gehouden. Ten behoeve van de onderneming waartoe deze dienst behoort is de OR ingesteld.
2.2. De Brandweer maakt gebruik van een roostersystematiek waarbij de brandweerlieden in 24-uursdiensten werken. Tijdens deze diensten dienen de brandweerlieden gedurende 24 uur beschikbaar te zijn voor hun werkzaamheden en dienen zij aanwezig te zijn in de kazerne om, indien nodig, onmiddellijk te kunnen uitrukken.
2.3. Met inachtneming van de genoemde 24-uursdiensten heeft de gemeente de afgelopen jaren roosters voor de Brandweer opgesteld waarbij, over een kalenderjaar bezien, de brandweerlieden gedurende gemiddeld 54 uur per week op de kazerne verbleven.
2.4. De arbeidsomstandigheden van de Brandweer worden onder meer bepaald door hetgeen daaromtrent is opgenomen in de Arbeidstijdenwet en het Arbeidstijdenbesluit (hierna: ATB).
2.5. Met ingang van 1 juni 2006 is in artikel 4.8.1 lid 3 sub b van het Arbeidstijdenbesluit (hierna: ATB) bepaald dat de werkgever de arbeid zodanig dient te organiseren dat de werknemer in elke periode van 26 achtereenvolgende weken ten hoogste gemiddeld 48 uren per week arbeid verricht. Deze bepaling is gebaseerd op de Europese Richtlijn 2003/88, voorheen Richtlijn 93/104, en de daaruit voortgevloeide jurisprudentie.
2.6. Op grond van artikel 4.8.2 ATB kan, in afwijking van het bepaalde in artikel 4.8.1 lid 3 sub b ATB, een individuele werknemer uitdrukkelijk schriftelijk akkoord gaan met een zogeheten opt outregeling, op basis waarvan gemiddeld maximaal 60 uur per week kan worden gewerkt.
2.7. Ingevolge artikel 27 lid 1 onder b van de Wet op de Ondernemingsraden (hierna: WOR) behoeft de ondernemer de instemming van de ondernemingsraad voor elk door hem voorgenomen besluit tot vaststelling of wijziging van een werktijdregeling. In dat kader heeft de gemeente de OR bij brief d.d. 15 januari 2007 om instemming verzocht met het rooster voor 2007, welk rooster gebaseerd is op een 54-urige werkweek.
2.8. De OR heeft onder verwijzing naar de hiervoor vermelde regelgeving bij brief d.d. 7 februari 2007 aan de gemeente bericht dat hij zijn instemming onthoudt aan het door de gemeente voorgestelde rooster.
2.9. Het College van Arbeidszaken van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, tot welke vereniging ook behoort de gemeente Haarlemmermeer, enerzijds en de vakorganisaties anderzijds hebben op 7 maart 2007 een onderhandelaarsakkoord bereikt met betrekking tot een regeling van de arbeidstijden van brandweerlieden.
De kernpunten van dit akkoord zijn:
? de gefaseerde invoering van het 48-uursrooster in de loop van 2007 (uiterlijk per 1 januari 2008), afhankelijk van de lokale situatie in een gemeente;
? de vergoeding van de sinds 1 juni 2006 gemaakte en de tot de invoering per uiterlijk 1 januari 2008 nog te maken uren boven de 48 uur volgens de in het akkoord neergelegde systematiek;
? de mogelijkheid om bestaande roosters tot invoering van het 48-uursrooster door middel van het tekenen van opt out verklaringen door individuele brandweerlieden te continueren.
De onderhandelaars hebben tot 27 april 2007 de tijd gekregen om hun achterban te raadplegen over dit akkoord.
2.10. Bij brief d.d. 29 maart 2007 heeft de gemeente de OR conform artikel 27 lid 1 sub b WOR een rooster ter instemming voorgelegd dat is gebaseerd op een 48-urige werkweek. In de brief schrijft de gemeente dat de invoering van een dergelijk rooster consequenties heeft voor het niveau van de brandweerzorg en dat het voor de handhaving van het huidige niveau van brandveiligheid noodzakelijk is om extra brandwachten aan te trekken. Gezien de tijd die gemoeid is met de werving en opleiding van nieuwe brandwachten en de noodzaak om het niveau van de brandweerzorg tot de daadwerkelijke tewerkstelling van deze nieuwe brandweerlieden te handhaven, kan het rooster niet eerder dan per 1 oktober 2007 worden ingevoerd, zo schrijft de gemeente.
3. Het geschil
3.1. De OR vordert - samengevat -
I de gemeente te veroordelen om binnen twee dagen na betekening van dit vonnis uitvoering te geven aan de door haar met betrekking tot de Brandweer Haarlemmermeer vastgestelde werktijdenregeling, waarbij wordt uitgegaan van een werkweek van 54 uur;
II de gemeente te gebieden om, binnen twee dagen na betekening van dit vonnis, met inachtneming van de vigerende wet-en regelgeving een werktijdenregeling vorm te geven met betrekking tot de Brandweer Haarlemmermeer en deze ter instemming voor te leggen aan de OR;
III de gemeente te veroordelen tot het betalen van een dwangsom ten gunste van de Nederlandse Brandwondenstichting bij het niet voldoen aan het onder I en II bepaalde.
3.2. De gemeente voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. De OR heeft aan zijn vordering ten grondslag gelegd dat er voor de Brandweer met onmiddellijke ingang een rooster dient te worden ingevoerd op basis van een 48-urige werkweek, omdat het voorgestelde 54-uursrooster in strijd is met het geldende recht en de OR daaraan zijn instemming heeft onthouden.
4.2. Gezien de Europese en nationale regelgeving als vermeld sub 2.4 en 2.6 zijn
54-uursroosters, behoudens het gebruik van de opt out-mogelijkheid, strijdig met de thans geldende maximale arbeidsduur, hetgeen ook door de gemeente is erkend.
Aldus is het gevorderde sub I, dat naar zijn aard spoedeisend is, in beginsel toewijsbaar.
Een belangenafweging kan evenwel tot een andere uitkomst leiden.
4.3. de gemeente heeft aangevoerd dat het onmogelijk is om het voorgestelde 48-uursrooster (hiervoor sub 2.10) met het huidige aantal beroepskrachten uit te voeren zonder dat dit ingrijpende consequenties heeft voor het niveau van de brandweerzorg binnen de gemeente. Om die reden kan de invoering van een dergelijk rooster volgens de gemeente in ieder geval niet vóór 1 oktober 2007 plaatsvinden.