http://www.frieschdagblad.nl/artikel.asp?artID=31168woensdag, 1 november 2006, Regio
Kritisch rapport Bilgaard
Winkels waren niet brandveilig
Leeuwarden - De brand die in augustus winkelcentrum Bilgaard in de as legde, kon zich zo snel verspreiden omdat er in het gebouw geen goede brandwering was. Ook is het pand ondeugdelijk verbouwd. Dat concludeert Y. Suurenbroek, de onafhankelijke deskundige die de brand onderzocht. De brandweer stond vanaf het begin voor een mission impossible.
Toen winkelcentrum Bilgaard in 1990 een nieuw luifel kreeg, werden daarbij de regels voor brandveiligheid met voeten getreden. Bij de vergunningverstrekking, noch bij latere controle van onder andere verzekeringsmaatschappijen, kwam daarvan echter iets aan het licht.
Volgens onderzoeker Suurenbroek, verbonden aan de universiteit van Twente en zelf oud-brandweerman, zit het probleem vooral in de zogeheten compartimentering van het gebouw. Volgens brandveiligheidseisen moet een gebouw verdeeld zijn in zogeheten ‘compartimenten’ waarbinnen de brand minimaal een half uur moet kunnen blijven, voordat het op een andere ruimte overslaat. In het winkelcentrum ontbraken die brandwerende scheidingen. Ook stond er veel brandbaar materiaal in de verschillende ruimtes. Daardoor breidde de brand veel sneller uit dan op papier mogelijk was.
Vuurbal
De luifel werkte bij afwezigheid van brandwerende schotten als aanjager voor de brand omdat hete rook daardoor van de ene naar de andere winkel kon gaan. Toen de muren en het plafond eenmaal gevuld waren met die brandbare rook, kon de brandweer uit veiligheidsoverwegingen niet meer binnen blussen. Als het plafond zou instorten en de rook met lucht in aanraking was gekomen, dan zou dat voor een dodelijke vuurbal hebben gezorgd, aldus Suurenbroek.
Toen de brandweer besloot van buiten te blijven blussen, was het pand volgens hem al praktisch opgegeven. ,,Je kunt dan met het water nooit meer de brandhaard bereiken.” Wat verder een rol speelde bij de schaal van de brand, was dat die relatief laat door de brandweer is opgemerkt. Het vuur ontstond in de bakkerij en liet daar een hittemelder afgaan. Maar een hittemelder slaat veel later alarm dan een rookmelder. Toen de meldkamer van de brandweer een signaal kreeg, had het vuur zich dan ook al behoorlijk verspreid. ,,Daarmee zijn kostbare minuten verloren gegaan”, aldus Suurenbroek.
Inspectie
Volgens brandweercommandant J.Postma had een reguliere inspectie niet aan het licht kunnen brengen dat het in winkelcentrum Bilgaard ontbrak aan goede brandwering. ,,Je had daarvoor een deel van het pand moeten slopen, maar daarvoor is nooit aanleiding geweest. Het gebouw voldeed immers aan de eisen van de vergunningen.”
De eigenaren van het pand hebben de brandweer ter controle wel eens tekeningen moeten overleggen van het winkelcentrum. Daarop hadden brandveiligheidsmaatregelen moeten staan, maar die waren niet tot nauwelijks aangegeven. Dat was voor de brandweer echter geen reden om een extra strenge inspectie te houden. De tekeningen zijn teruggestuurd met het verzoek om betere illustraties.
Burgemeester Dales verklaart de afgifte van de gebruikersvergunning destijds met de toenmalige brandveiligheidseisen. ,,Die waren niet zo streng als nu. Ook werd er minder intensief gecontroleerd.” Inspecteurs en brandweerlieden waren bovendien minder goed opgeleid, stelt Suurenbroek. ,,En er werd in die tijd weinig gecontroleerd. Er werden meer panden aangemeld dan de brandweer of gemeente konden verwerken.”
Bij de brand in de nacht van donderdag 24 augustus werden 33 winkels getroffen. Achttien brandweerkorpsen uit Fryslân hielpen bij de bestrijding van de vuurhaard. De schade bedraagt meer dan dertig miljoen euro.
