Uitrukken is / wordt werktijd... ook voor vrijwilligers!!

[Brandpreventist]

Dat gaat in een hoop gemeentes weer problemen opleveren om de TS vol te krijgen als ze voor de makkelijke variant kiezen....

http://www.vng.nl/smartsite.dws?id=63732&ch=DEF

Regels uitruk brandweer wijzigen in nieuw Arbeidstijdenbesluit

22.02.2007

Uitrukken van de brandweer vallen niet onder de Arbeidstijdenwet (ATW) en het Arbeidstijdenbesluit (ATB). Op 1 april 2007 wijzigt de Arbeidstijdenwet en vervalt deze uitzondering. Om de inzetbaarheid van brandweerpersoneel zo veel mogelijk te borgen, wordt het Arbeidstijdenbesluit ook gewijzigd en worden nieuwe aanvullende bepalingen voor de vrijwillige brandweer opgenomen.

De uitzondering staat in artikel 2:6. Dit artikel komt te vervallen omdat het in strijd is met de Europese richtlijn voor arbeidstijden. Dit blijkt uit een arrest van het Europese Hof van Justitie in de zaak Feuerwehr Hamburg (C-52/-04).

Door het vervallen van artikel 2:6 ATW wordt de inzetbaarheid van brandweerpersoneel buiten de reguliere werktijd verminderd. Omdat vooral vrijwillig brandweerpersoneel ingezet wordt buiten de reguliere werktijd (van het hoofdberoep), zijn in het nieuwe ATB aanvullende bepalingen opgenomen voor deze categorie.

Hieronder een overzicht van de wijzigingen en de gevolgen daarvan.

Gevolgen voor brandweerpersoneel
De gevolgen van de wijzigingen zijn afhankelijk van het soort diensten dat men draait. De wetgever heeft onderscheid gemaakt tussen twee categorieën van vrijwilligers:

Vrijwilligers die arbeid op oproep verrichten, maar niet verplicht zijn aan die oproep gehoor te geven. Bij de brandweer wordt dit ook wel aangeduid als het vrije instroomprofiel.
De tweede categorie bestaat uit vrijwilligers die arbeid op oproep verrichten en verplicht zijn aan die oproep gehoor te geven. De Arbeidstijdenwet gebruikt hiervoor de term consignatie. Bij de brandweer wordt dit aangeduid als het consignatieprofiel.
Voor de vrijwilligers met het vrije instroomprofiel zullen de wijzigingen in de ATW en het ATB beperkte gevolgen hebben. Voor de vrijwilligers met het consignatieprofiel zullen de gevolgen groter zijn.

Het ATB kende al enkele aanvullende bepalingen voor de commandant en ondercommandant bij de vrijwillige brandweer. Deze bepalingen zijn enigszins ruimer geworden.

Geen gevolgen voor aanwezigheidsdienst
De wijzigingen hebben geen gevolgen voor de aanwezigheidsdienst. De regels hiervoor zijn al per 1 juni 2006 gewijzigd. De regels voor de aanwezigheidsdiensten kennen uitzonderingen op de relevante bepalingen van de ATW en het ATB. Zie hiervoor onze ledenbrief van 13 maart 2006.

Geen opt-out voor bereikbaarheids- of consignatiediensten
Brandweerpersoneel dat in aanwezigheidsdiensten werkt, kan deelnemen aan de maatwerkregeling of de opt-out en daardoor gemiddeld zestig uur per week werken. De opt-out is alleen van toepassing op werknemers met aanwezigheidsdiensten, en niet op werknemers die andersoortige diensten draaien (bijvoorbeeld dagdiensten, ploegendiensten en consignatiediensten).

Gevolgen voor vrijwilligers met het vrije instroomprofiel

Voor de vrijwilligers die vallen onder het vrije instroomprofiel zullen de wijzigingen van de ATW en het ATB geen gevolgen hebben.

Artikel 2.1:2 lid 2 van het nieuwe ATB stelt het volgende:

‘De artikelen 4:2 en 4:3 en de hoofdstukken 4 en 5 van de [Arbeidstijden]wet en de daarop berustende bepalingen zijn niet van toepassing op arbeid verricht door de vrijwillige brandweer, voorzover deze arbeid het repressief optreden bij brand of ongeval betreft en die arbeid voortvloeit uit een oproep, waaraan die werknemer niet verplicht is gehoor te geven.’

Met deze beperkte uitzondering maakt de wetgever gebruik van artikel 17, lid 1 van de Europese richtlijn voor arbeidstijden. Op basis van dit artikel kan van de regels worden afgeweken ‘wanneer de duur van de arbeidstijd wegens de bijzondere kenmerken van de verrichte werkzaamheid niet wordt gemeten en/of op voorhand bepaald, of door de werknemers zelf kan worden bepaald …’ Omdat vrijwilligers met een vrij instroomprofiel zelf bepalen of ze op een oproep reageren, kan het ATB deze groep uitsluiten van de wet voor de repressieve werkzaamheden.

Dit betekent dat de regels voor arbeidsduur en rusttijden niet van toepassing zijn op de uitruk van de vrijwillige brandweer, als die uitruk voortvloeit uit een oproep waaraan men geen gehoor hoeft te geven. Deze regels zijn, net als in de oude ATW, wel van toepassing op andere werkzaamheden zoals oefenen, opleiden en georganiseerd sporten.

Gevolgen voor vrijwilligers met het consignatieprofiel
Geconsigneerde vrijwilligers zijn verplicht om gehoor te geven aan een oproep en vallen daarom niet onder de uitzondering van de richtlijn. Wel zijn voor geconsigneerde vrijwilligers een aantal aanvullende bepalingen in het ATB opgenomen.

De belangrijkste wijzigingen voor de geconsigneerde vrijwilliger zijn vanaf 1 april 2007:

De uitrukuren tellen mee voor de maximale arbeidsduur. De maximale arbeidsduur voor de geconsigneerde vrijwilliger is:
60 uur per week, in elke periode van 4 weken gemiddeld 55 uur per week, en in elke periode van 16 weken gemiddeld 48 uur per week (artikel 5:7 ATW
14 uur per 24 uur (artikel 5.3:2 lid 2 ATB)
De regels voor consignatie in de nachtelijke uren zijn niet van toepassing op de vrijwillige brandweer (artikel 5.3:2 lid 3 ATB). De regels voor de consignatie van vrijwilligers zijn:
in elke periode van 28 dagen mag 14 dagen geen consignatie worden opgelegd, en is er twee maal een periode van 48 uur zonder arbeid én zonder consignatie (artikel 5:9 lid 2 ATW)
geen consignatie 11 uur voor elke nachtdienst en 14 uur na elke nachtdienst (artikel 5:9 lid 3 ATW).
NB: De arbeid die volgt uit consignatie is géén nachtdienst. Het gaat hier dus om nachtdiensten die bij de hoofdwerkgever worden gedraaid.
Voor arbeid die voortvloeit uit consignatie kent de ATW een aantal uitzonderingen. Deze uitzonderingen gelden overigens voor alle werknemers, niet alleen voor de vrijwillige brandweer. Arbeid die voortvloeit uit consignatie is uitgezonderd van:

de regels voor dagelijkse rusttijd (artikel 5:3 lid 2 ATW
de regels voor pauzes (artikel 5:4 lid 3 of 4 ATW)
de regels voor wekelijkse rusttijd (artikel 5:5 lid 2 ATW)
enkele specifieke bepalingen over arbeid in nachtdienst (artikel 5:8 lid 5 en 6)
Gevolgen voor commandant en ondercommandant
Voor de commandant en de ondercommandant gelden enkele aanvullende bepalingen:

in elke periode van 182 dagen mag 91 dagen geen consignatie worden opgelegd (artikel 5.3:3 lid 3 ATB)
er is geen minimale rust voor en na een nachtdienst (artikel 5.3:3 lid 4 ATB)
Meer informatie
De wijziging van de Arbeidstijdenwet is op 30 november 2005 bekendgemaakt (Staatsblad 2006 632). U kunt de wijziging vinden op www.overheid.nl, onder ‘publicaties’.

De wijziging van het Arbeidstijdenbesluit is nog niet gepubliceerd. Als de wijziging is gepubliceerd zullen wij de vindplaats hier melden.

Vanaf 1 april 2007 zullen de Arbeidstijdenwet en het Arbeidstijdenbesluit integraal en inclusief alle wijzigingen te vinden zijn op www.overheid.nl onder ‘wetten’.