[witte kolom] Casus: EHBO op de tribune

[RAdeR]

Het is een ehbo-casus en de medische termen vliegen weer om je oren.
Vanuit het OK-boekje kennen we de collaps of flauwte.
Kun je wat  meer achtergrondinfo geven over deze vorm van collaps.
Hoe herken je het?
Wat moet je doen?

[Delta]

Jep, ik werd even weggeroepen, hier volgt de achtergrondinformatie:

Een vasovagale collaps het is simpele flauwvallen: het hart kan kortdurend te weinig bloed naar de hersenen pompen (ofwel doordat het te weinig bloed wegpompt ofwel doordat de bloedvaten kortdurend maximaal open gaan staan, b.v. door schrik). Het bloedgebrek wordt ongeveer binnen 5 seconden gevolgd door de collaps: het flauwvallen. Zodra een patient eenmaal op de grond ligt, komt het bewustzijn weer terug omdat er weer bloed naar de hersenen kan komen.
De behandeling is: plat neerleggen voor 10 minuten, en niet laten drinken. Er kan een shock-achtige dorst optreden maar iemand laten drinken kan ze erg misselijk maken (zoals deze casus laat zien). Het hoogleggen van de benen zou ook helpen (al wordt die enigzins betwijfeld). Vaak hoeven mensen niet in de stabiele zijligging gelegd te worden omdat het bewustzijn snel genoeg een punt bereikt waarop de tong niet meer naar achter zakt. Rustig laten bijkomen in een rustige omgeving is vaak voldoende.
Het herkennen is meestal vrij eenvoudig: als het overgaat als je iemand plat neerlegt (en dat is meestal binnen enkele minuten) is het een vasovagale collaps/sycope geweest. Mijn ervaring is dat het vaak jongedames zijn

[RAdeR]

kortom de vasovagale collaps is de normale flauwte die we ook het boekje kennen.

Maar wat is de oorzaak van het schokken dan?

[Pim de Ruijter]

kortom de vasovagale collaps is de normale flauwte die we ook het boekje kennen.

Maar wat is de oorzaak van het schokken dan?

Ik heb al even snel gekeken in Harrisons en Neurologie, in beiden worden trekkingen wel als mogelijk symptoom bij een (vasovagale) syncope genoemd, maar de precieze oorzaak wordt niet specifiek genoemd.

Ik kan me zo voorstellen dat door het tekort aan zuurstof in bepaalde gebieden van de hersenen een soort kortsluiting optreedt die leidt tot trekkingen. Soms worden epileptiforme trekkingen namelijk ook gezien bij mensen die net een circulatiestilstand hebben.

Iemand misschien een beter antwoord gevonden?

[Golly]

dit zal inderdaad zijn wat het OK boekje aanduid als een flauwte en in de 24e druk staat:
bewustzijnsverlies en soms: trekkingen die op epilepsie lijken. Heb het zelf gezien toen ik net aan mijn cursus was begonnen bij een jongen die door de warmte en emotie was fleuwgevallen, duurde niet lang maar lang genoeg dat ik een vest onder zijn hoofd heb gelegd om het te beschermen.
Is dua weldegelijk bekend in het boekje.
grt Golly

[Delta]

De reden van de schokken ligt iets anders (vandaag even gevraagd bij een neuroloog): Waarschijnlijk heeft het helemaal niks met epileptie of een vorm daarvan te maken: mensen beginnen wakker te worden en het lichaam raakt in paniek. Deze mensen proberen onbewust op te staan en/of weg te rennen, maar dat lukt niet. Ongecoordineerde spierbewegingen zijn het gevolg, en die lijken onzettend veel op epileptieforme trekkingen (was haar theorie). Een pijnprikkel of harde geluiden zijn trouwens genoeg om dit te stoppen (en dat is het grote verschil met epileptie)

[EHBO-er]

Ik ben van mening dat deze casus de grenzen van de EHV te buiten gaat.
Ik heb er absoluut geen moeite mee dat Delta, want ik weet bijna zeker dat hij het over zichzelf heeft, de hulpverlening op zijn manier heeft opgepakt.
Als hulpverlener moet je alles uit de kast halen wat je hebt om het so de meest optimale hulp te verlenen.
De gemiddelde EHV'er zal het het met veel minder kennis moeten klaren.

[Ehv-er]

Jaa oke klopt, idd dit is niet het makkelijkste geval, maar aan de andere kant:  ik heb nooit geweten dat ongecontroleerde bewegingen ook bij een gewone flauwte voorkwamen. en dat je deze dmv een pijnprikkel zelfs in sommige gevallen kan onderdrukken. en zo zou je theoretisch gezien ook het verschil tussen epileptie en een gewone flauwte kunnen zien, maar goed zekerweten doe je het nooit, maar in ieder geval goed dat ik dit weet voor een volgende keer. zo doe je steeds meer kennis op zomaar uit het niets. zelf dacht ik ook aan epilepsie, en hypo, of neurologisch letsel door klap op het hoofd, maar ik zat ook verkeerd te zoeken. volgende keer beter.
 

[Pim de Ruijter]

Ik ben van mening dat deze casus de grenzen van de EHV te buiten gaat.
Ik heb er absoluut geen moeite mee dat Delta, want ik weet bijna zeker dat hij het over zichzelf heeft, de hulpverlening op zijn manier heeft opgepakt.
Als hulpverlener moet je alles uit de kast halen wat je hebt om het so de meest optimale hulp te verlenen.
De gemiddelde EHV'er zal het het met veel minder kennis moeten klaren.

Ik ben het hier maar ten dele mee eens. Als we puur naar het probleem kijken, een vasovagale syncope ofwel de klassieke flauwte, dan is dit een prima EHBO-casus. De les die we hier met name uit moeten trekken is dat een relatief eenvoudig probleem soms een bijzonder lastig beeld kan geven. Het consulteren van het aanwezige AMBU-team was dan ook juist-handelen, aangezien de gemiddelde, maar ook de gevorderde EHBO'er met dit beeld niet veel kan.

Deze casus gaat de grenzen van de EHBO niet te buiten, omdat de syncope iets is dat regelmatig voorkomt in de praktijk van de EHBO. Dat de achtergronden wat ver gaan, dat ben ik met je eens, maar een mens is nooit te oud om te leren.

[Delta]

De kennis die ik heb en hier gedeeld heb, gaat ten dele de ehbo te buiten. De reden is dat dit een bijzonder ingewikkeld probleem was waar ik wel als ehbo-er mee geconfronteerd werd, en iedere ehbo-er mee te maken kan hebben. Het beeld kan heel goed voor een epileptische aanval aangezien worden, terwijl dat het echt niet is en anders benaderd moet worden (benen omhoog, blijven liggen! en niet drinken voor 10 minuten!!!)... Het ene flauwvallen is het andere niet, en spoed (ambulance) en niet spoed moet goed van elkaar onderscheiden kunnen worden.