Wel/geen (politie)perskaart

[Ko van Leeuwen]

Momentje!
1: Waar staat die erkenning van de PPK precies vastgelegd?

Heb je de Leidraad over de positie van de pers wel eens gelezen?:

1. Inleiding
In de afgelopen jaren is een aantal malen de behoefte gebleken aan een uiteenzetting over de grondrechten waarop de pers zich kan beroepen en over de bevoegdheden om deze ten behoeve van politieoptreden te beperken. In 1980 hebben de ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken een leidraad over de positie van de pers bij politieoptreden opgesteld. Deze leidraad is thans herzien. De in 1981 door de procureurs-generaal bij de gerechtshoven vastgestelde richtlijn "Journalisten in actiesituaties" maakt nu deel uit van de leidraad. Ook is de oorspronkelijke passage over het inbeslagnemen van foto- en filmmateriaal herschreven en ondergebracht in een afzonderlijke paragraaf. Duidelijker dan voorheen wordt nu vermeld wie bevoegd zijn journalistiek materiaal in beslag te nemen. Tenslotte wordt aandacht besteed aan de vernieuwde landelijke politieperskaart die op 1 januari 1988 is ingevoerd.

Helaas is het formele besluit niet meer te vinden. Het kenmerk moet zijn EA87/301/U3.

Wel is er een afgeleide vinden:

Nationale Ombudsman

7. In de in 1980 opgestelde, en in 1988 herziene "Leidraad over de positie van de pers bij politieoptreden" hebben de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Justitie een uiteenzetting gegeven over de grondrechten waarop vertegenwoordigers van de pers zich kunnen beroepen, en over de bevoegdheden van de politie om deze rechten te beperken (zie Achtergrond, onder 2.). Zo kunnen zich situaties voordoen waarin maatregelen moeten worden getroffen om feitelijke hinder van omstanders bij politieoptreden tegen te gaan. In de Leidraad wordt in dat verband de wenselijkheid uitgesproken dat journalisten wanneer dat mogelijk is hun journalistieke werk ook kunnen doen op plaatsen waar het publiek niet kan worden toegelaten.

Ook Arnoud Engelfriet rept er over:

Een veel voorkomend misverstand is dat je een perskaart nodig hebt om jezelf journalist te mogen noemen. Dat is echt onjuist: die perskaart geeft geen rechten of bevoegdheden, anders dan het recht om een afgezette plaats te mogen betreden.
...
Een perskaart is geen bewijs dat men journalist is, en een agent mag dus niet eisen dat iemand een perskaart laat zien als er op de openbare weg gefilmd wordt. Hij mag het wel eisen als iemand een afgezette plaats wil betreden.

2: Rechters hebben al vele malen een uitspraak gedaan over gevallen waar dergelijke bepalingen als beperking werden opgeworpen en in een merendeel van de gevallen de persvrijheid van groter belang te hebben geacht. Zoals je zelf al zei, er moeten wel hele sterke argumenten zijn om iemand zijn grondrecht te beperken, een APV is dat doorgaans niet.

Kan je daar voorbeelden van geven?

Had volgens mij meer met de rellen en dergelijke uit die tijd te maken, waar de pers ook regelmatig klappen kreeg, werd opgepakt etc. Daarbij hebben rechters zich al meerdere malen in het voordeel van de journalisten uitgesproken, dat verplicht men min of meer iets te ondernemen om dat na te komen. Vandaar de initiatieven tot facilitering en relkaarten of hesjes etc.

Dat kan, ik ben daar niet bij geweest.

Een agent heeft iemand op zijn blauwe ogen in principe te geloven. Als hij reden heeft om te twijfelen of zich niet voor een gat laat vangen kan en zal hij doorvragen. In de veronderstelling bij vele agenten dat een perskaart een must is voor een journalist zal hij/zij hier ook naar vragen.

Zie hetgeen Arnoud Engelfriet daarover zegt.

Maar niet zomaar aan het recht tot nieuwsgaring zoals je in de door jouw aangehaalde citaat van de commissie Verschoningsrecht duidelijk kan opmaken.

En om dat te reguleren is er dus een politieperskaart ;-)

Feiten zoals ik daaronder ook heb toegelicht.

Feiten zijn pas feiten als deze onomstotelijk zijn vastgesteld. B.v. via juridische weg. Tot dat moment is het een mening van jouw kant. Mag uiteraard, maar ga er niet vanuit dat het feiten zijn.

Ik zie hier geen tegenstrijdigheid in hoor. Niet iedereen die binnen de afzetting wil komen doet dat uit journalistiek oogpunt. En als je dat wel doet, dan is het niet aan een agent of wie dan ook om je dat te ontzeggen omdat jouw stijl van journalistiek of kleur hem niet aanstaat.

Maar waarom wil je dan dat de agent doorvraagt? Wat is daar de achterliggende gedachte achter?

Ik heb wel eens meegemaakt dat bij een brand iemand had  besloten dat "drie'' journalisten binnen de afzetting voldoende was. Ik was toen een van de drie (mn collega de andere en het AD de 3e) stond binnen de afzetting en kreeg niks mee van de discussie aan het lint. Ik begreep het punt van de brandweer wel, maar toen ik weg ging was het niet zo dat anderen er bij mochten. Plus daarbij waren er maar 2 mediums vertegenwoordigd door 3 journalisten. Dat kan efficienter/eerlijker.

Dat is een slordige situatie die geen reglementaire gronden kent. En ja, het kan efficienter, maar dan kom je aan de pluriformiteit van de pers. Overigens doe ik zelf voor een deel wat jij voorstelt: Foto, video, tekst, interview. Maar bij grote zaken krijg ik toch extra mensen op m'n dak van de verschillende klanten. En dat is maar goed ook want anders word het te veel 'Ko van Leeuwen Nieuws'.

Dat is wat ik aan het begin dus zei. Dan moet iemand dus dusdanig gehinderd zijn dat hij zijn werk niet heeft gedaan en aantoonbaar is benadeeld en daarbij de tijd en energie heeft het uit te procederen. Zal in de praktijk nauwelijks voorkomen. Maar stel dat diegene niet zou gehoorzamen en wordt aangehouden dan krijg je dus de situatie uit de casus van de commissie verschoningsrecht en zal je waarschijnlijk gelijkgesteld worden. Maar daar heb je allemaal weinig aan (op een schadeloosstelling na) omdat je dan alsnog niet je foto's oidhebt kunnen maken. De meeste fotografen zullen het dan eerder op een andere boeg gooien en ergens een gat zoeken ofzo. Uiteindelijk kom je om te fotograferen niet om aangehouden te worden.

Waarbij je opnieuw refereert aan een stelling die je dus niet kan staven. Is het zo dat men de moeite niet wil doen of komt men later tot de ontdekking dat de kans van slagen gering is?

Dat was een reactie van hem aan jou gericht als reactie over mijn verhaal over de mediakaart. Je kreeg het zo goed als op een zilveren plateau aangereikt... En dan kan je er niks over vinden?

Je verwees naar een opmerking van iemand die ongeveer hetzelfde zei als jijzelf. Op zich prima, maar het is geen verifieerbaar citaat. Bovendien liepen in dit geval vraag antwoord door elkaar, maar door de splitsing/samenvoeging van dit topic zie ik dit niet een-twee-drie terug.

[Stephen Peters]

Heb je de Leidraad over de positie van de pers wel eens gelezen?:Helaas is het formele besluit niet meer te vinden. Het kenmerk moet zijn EA87/301/U3.

Wat begrijp je nou precies niet? Ik heb je het nu al een paar keer uitgelegd. Je snapt de nuance(s) blijkbaar niet.

Kan je daar voorbeelden van geven?

Dan help ik je wel even te herinneren aan de link waaraan je mij hielp herinneren, die staat er vol mee:

Mag ik je even herinner aan de link die je zelf op hebt gegeven: http://www.villamedia.nl/journalist/n/dossiers/verschoningsrecht.shtm

Dat kan, ik ben daar niet bij geweest.

Heb je de Leidraad over de positie van de pers gelezen?:

5. Journalisten in actiesituaties
Naar aanleiding van een aantal incidenten in het verleden hebben de procureurs-generaal bij de gerechtshoven op 14 juli 1981 een opsporingsbeleid geformuleerd met betrekking tot journalisten “in actiesituaties”.
Deze regeling houdt het volgende in:
In beginsel wordt er door de politie van afgezien een journalist aan te houden, die aanwezig is bij een kraakactie, ontruiming, protestactie of demonstratie, indien deze
a. zich als journalist kan legitimeren (bijv. door middel van de landelijke politieperskaart);
b. zich onthoudt van daden die niet geacht kunnen worden samen te hangen met zijn beroepsuitoefening.

Note ook vooral het schuin-, dikgedrukte en onderstreepte "bijv.". Wat een afkorting is van bijvoorbeeld, wat zoiets betekent als onder andere. Waaronder ook andere manieren. En dat is dus de nuance die ik je de hele tijd probeer duidelijk te maken en waarom de punten niet mijn mening is maar feiten zijn.

Note ook dat het hier om een regeling gaat geen keiharde wetgeving dus.

Zie hetgeen Arnoud Engelfriet daarover zegt.

Als journalist mag ik toch wel aannemen dat je je bronnen checkt en die informatie checkt. Wat Arnoud Engelfriet beweert is nog geen wet en dat hij het beweert al helemaal niet. De informatie is niet correct, zoals je in de leidraad ook kan lezen is een politieperskaart een voorbeeld van een legitimatie voor een journalist, maar dat kan feitelijk alles betekenen waar pers oid op staat. Ik maak daar overigens wel uit op dat een vorm van legitimatie vereist is. Vraag mij wel af hoe hard dat is (denk het niet).

En om dat te reguleren is er dus een politieperskaart ;-)

Zucht..

Feiten zijn pas feiten als deze onomstotelijk zijn vastgesteld. B.v. via juridische weg. Tot dat moment is het een mening van jouw kant. Mag uiteraard, maar ga er niet vanuit dat het feiten zijn.

Ik had ze nog lichtelijk voor je onderbouwd, maar met bovenstaande reactie begrijp ik denk ik wel waarom dat geen nut heeft gehad en ook waarom ik steeds in de herhaling moet vallen. Je bent redelijk eigenwijs en dat is niet perse slecht maar nu even wel redelijk vermoeiend.

Maar waarom wil je dan dat de agent doorvraagt? Wat is daar de achterliggende gedachte achter?

Goed lezen! Ik heb nooit gezegd dat ik dat wilde. Ik heb gezegd dat ik dat wel van een goede agent verwacht. Hij staat er niet bij het lint om toe te kijken hoe mensen er gewoon onderdoor lopen, natuurlijk. Maar bij de meeste agenten is het zien van een camera oid al meer dan voldoende om hun conclusies te trekken.

'Ko van Leeuwen Nieuws'.

Doe Driehuis de groeten! M'n opa en oma woonden daar en liggen op Westerveld, mooie streek hoor, veel goede jeugd herinneringen aan. Dat even terzijde

Waarbij je opnieuw refereert aan een stelling die je dus niet kan staven.

Wel degelijk. Er zijn tientallen rechtzaken geweest van journalisten die gehinderd zijn in de uitvoering van hun werk en die gelijk hebben gekregen van de rechter. En niet in alle gevallen was er sprake van een PPK (bv. die met die Italiaanse filmploeg uit het stuk van de commissie verschoningsrecht.)

Is het zo dat men de moeite niet wil doen of komt men later tot de ontdekking dat de kans van slagen gering is?

Ik denk dat het in de eerste plaats een nieuw fenomeen is dat er zoveel nieuwe journalisten bij komen die niet over de PPK beschikken en toch ook niet gehinderd mogen worden in hun recht. Ik denk daarbij dat het merendeel zich over het algemeen daarbij neerlegt of zelf een perskaart maakt of zich gaat richten op het verkrijgen van de PPK en niet de tijd en moeite neemt over iets redelijk marginaals te gaan procederen. Daar komt nog bij dat het merendeel volgens mij meer geïnteresseerd is in het werk van de hulpverleners dan in de nieuwsgaring en controlerende functie van de pers en er gewoon anders in staan dan de beroepsjournalisten. Maar zoals ik dus duidelijk probeer te maken, mag dat geenbeperking betekenen van hun recht. Mits ze aan nieuwsgaring doen, maar dat kan je breed opvatten.  

Zolang er geen duidelijke uitspraak (of wetgeving tegen) is geweest kan je simpelweg niet beweren dat het verboden is en sterker nog uit de jurispudentie blijkt dat ook al niet zo is.

Je verwees naar een opmerking van iemand die ongeveer hetzelfde zei als jijzelf. Op zich prima, maar het is geen verifieerbaar citaat. Bovendien liepen in dit geval vraag antwoord door elkaar, maar door de splitsing/samenvoeging van dit topic zie ik dit niet een-twee-drie terug.

Afijn, je hebt je bewijs.

[Wout]

Ik ga niet de hele discussie lezen, maar een opmerking tussendoor: de richtlijn bij wat grotere incidenten (grip-protocol) is dat alleen journalisten met een PPK worden toegelaten tot achter de eerste afzetting. Daar wordt ook een persvak voor gecreëerd, en buiten het persvak mogen zij ook niet werken binnen de afzetting. Hou er dus rekening mee voor in de toekomst dat bij grotere incidenten pers zonder PPK gewoon achter het lintje mag gaan staan.

[vesalius]

Wout en hoe ga je dan om met de terecht door Stephen Peters genoemde buitenlandse pers, immers je kan niet verwachten dat zij een PPK hebben? (denk aan een Bijlmer-ramp, Enschede, etc. waar toch ook buitenlandse pers op afkomt.)

[Brandweer-ZH18-402]

Wout en hoe ga je dan om met de terecht door Stephen Peters genoemde buitenlandse pers, immers je kan niet verwachten dat zij een PPK hebben? (denk aan een Bijlmer-ramp, Enschede, etc. waar toch ook buitenlandse pers op afkomt.)

Zij kunnen een tijdelijke perskaart aanvragen .

[Wout]

Tegen die tijd is de OvDP ter plaatse en misschien ook al de persvoorlichting, en die mogen daar dan een beslissing over nemen. Ook zij zullen zich dan moeten legitimeren, in dat geval waarschijnlijk met een IFJ (International Federation of Journalists) perskaart.

[Stephen Peters]

Zij kunnen een tijdelijke perskaart aanvragen .

Lol tegen de tijd dat je die in je zak hebt kan je net de heropening van het pand fotograferen.

Tegen die tijd is de OvDP ter plaatse en misschien ook al de persvoorlichting, en die mogen daar dan een beslissing over nemen. Ook zij zullen zich dan moeten legitimeren, in dat geval waarschijnlijk met een IFJ (International Federation of Journalists) perskaart.

En als dat geweigerd zou worden, op welke grond zou dat dan zijn?

Punt is dus dat er geen een wet is die stelt dat een journalist zich verplicht moet legitimeren om binnen een afzetting te komen en misschien meer van belang voor deze discussie: wat zou dan wel als legitimatiemiddel gelden en wat niet.

Je hebt de APV die de politie de bevoegdheid geeft stukken openbare weg af te sluiten icm art. 461 WvSr (oid) en aan de andere kant het recht van journalisten om aan nieuwsgaring en dergelijke te doen als zijnde een verlening van het recht op Meningsuiting (Art. 10 EVRM), samen met alle jurisprudentie waarin gesteld is dat journalisten niet zomaar gehinderd mogen worden.

Er is alleen de leidraad die enige duidelijkheid geeft en de leidraad spreekt over "zich als journalist kan legitimeren, zonder het legitimatiemiddel verder te specificieren (er wordt alleen gesproken van de ppk als een voorbeeld van legitimatie)".

Ik heb nergens een uitspraak kunnen vinden waarbij een journalist in het ongelijk gesteld is omdat zijn legitimatiebewijs niet deugde of ontoereikend zou zijn. Het lijkt mij ook zeer sterk dat er ooit een dergelijke uitspraak gedaan zou worden, omdat een rechter daarmee feitelijk zou zeggen dat het grondrecht beperkt is tot de houders van een PPK en daarmee de St. PPK tot een autoriteit zou uitroepen die door het alleenrecht op de verstrekking van de PPK kan bepalen aan wie het grondrecht toegekend kan worden en aan wie niet en met haar eisen daarmee ook nog eens een drempel opwerpt voor de uitoefening van dat grondrecht.

Dit is wettelijk gezien onmogelijk, dat zou namelijk een ondermijning van het grondrecht zijn (door een leidraad nota bene). Wat ik wel mogelijk acht is dat een rechter zal stellen dat een agent ook op redelijkerwijs moet kunnen aannemen dat het een journalist betreft. Maar dat zou je aan de aanwezigheid van een (professionele) fotocamera dan ook moeten kunnen opmaken. En volgens mij, maar dat weet ik niet zeker, hoort dergelijke toetsing achteraf plaats te vinden en niet vooraf (omdat een journalist dan in zijn werk wordt gehinderd en het een vorm van censuur is).

[Wout]

In zo'n geval gaat altijd het hulpverlenings- en opsporingsbelang voor. Zeker bij grotere incidenten komen veel toeschouwers opdraven. Dan moet er een onderscheid gemaakt worden om de situatie voor de hulpdiensten werkbaar te houden. In eerste instantie is het aan de agent bij het lint om te bepalen of iemand door de afzetting mag, wanneer een incident iets langer speelt is dat aan de OvDP. Het is van het allergrootste belang dat de hulpdiensten ongehinderd hun werk kunnen doen, en daar is een afzetting voor nodig. En er is meer voor nodig dan een mooi paar blauwe ogen om onder die afzetting door te mogen (gelukkig).

De eerste 'journalist' die mijn aanwijzingen niet opvolgt en daarmee de hulpverlening hindert of mij van mijn taak afhoudt (en daarmee de hulpverlening hindert) mag plaatsnemen achterin de politieauto. Journalisten die op een professionele manier te werk gaan in samenspraak met de politie krijgen daarentegen ook meer ruimte om hun werk te doen. En hoe een OvDP ermee omgaat? Geen idee.

[Stephen Peters]

Dan moet er een onderscheid gemaakt worden om de situatie voor de hulpdiensten werkbaar te houden.

Onderscheid tussen pers en toeschouwers. Dat bedoel je toch? Even voor de duidelijkheid?

In eerste instantie is het aan de agent bij het lint om te bepalen of iemand door de afzetting mag, wanneer een incident iets langer speelt is dat aan de OvDP.

Klopt. Maar dat bepalen moet wel op grond van de wet gebeuren. Helaas is de wet hier niet duidelijk in en kunnen er vaak misverstanden ontstaan.

Alhoewel het in deze jurisprudentie niet tot een uitspraak is gekomen, kan je er wel duidelijk uit opmaken dat er zwaar wegende gronden moeten zijn om de journalist de toegang te ontzeggen.

http://jure.nl/ao8788

En er is meer voor nodig dan een mooi paar blauwe ogen om onder die afzetting door te mogen (gelukkig).

Nou dat vraag ik mij eigenlijk af. Als Sandra Schuurhof en haar mooie blauwe ogen (zie: http://www.haarlemsdagblad.nl/migration_catalog/anp_images_hd/article909051.ece/ALTERNATES/w470/img-210510-223_onl_1673545a.jpg)  met een hele cameraploeg voor  je neus staat, maar ze heeft geen perskaart, ben ik wel benieuwd op welke grond je haar de toegang ontzegt (en andere met PPK niet).

De eerste 'journalist' die mijn aanwijzingen niet opvolgt en daarmee de hulpverlening hindert of mij van mijn taak afhoudt (en daarmee de hulpverlening hindert) mag plaatsnemen achterin de politieauto.

Dat kan en mag als je ook goede gronden hebt om deze aanwijzingen of vorderingen te doen. Ik was eigenlijk meer benieuwd naar de situatie waar een journalist de toegang wordt geweigerd omdat deze met een andere kaart dan de PPK zich als journalist legitimeert en hij zou dan toch onder het lint door gaan. Op welke grond zou je dat dan doen.

Journalisten die op een professionele manier te werk gaan in samenspraak met de politie krijgen daarentegen ook meer ruimte om hun werk te doen.

Daar zou ik maar voorzichtig mee zijn, dat zou je korps wel eens aardig wat geld kunnen kosten.

[Bernt]

Tsja wie wil hier mee gaan lopen