Een lesje staatsrecht...
http://nl.wikipedia.org/wiki/RechtstaatRechtsstaat
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een rechtsstaat is een staat waarvan de macht gereguleerd en beperkt wordt door het recht. De rechtsstaatgedachte is ontwikkeld tegen de praktijk van absolute vorsten (zoals Lodewijk XIV). De rechtsstaatgedachte wil
willekeur voorkomen en
rechtszekerheid en rechtsgelijkheid bevorderen.
In een rechtsstaat worden burgers
tegen de macht van de staat beschermd door wetten. Onafhankelijke rechters kunnen bij een conflict oordelen en worden geacht de wetten te volgen. Een rechter kan bij overtredingen sancties opleggen die wettelijk geregeld zijn. Als de rechters in een staat niet onafhankelijk zijn, mag die staat geen rechtsstaat genoemd worden.
Vaak worden de begrippen democratie en rechtsstaat door elkaar gebruikt, maar een democratie hoeft niet per se een rechtsstaat te zijn, en een rechtsstaat is niet per definitie een democratie.
Voorwaarden voor een rechtsstaat
Een staat moet aan een aantal voorwaarden voldoen om een rechtsstaat te kunnen zijn, bijvoorbeeld:
* Wetten werken niet met terugwerkende kracht, je kunt niet veroordeeld worden voor iets dat op dat moment nog niet verboden was (zie voor een nuancering van deze stelling het Elektriciteits-arrest, gewezen in een tijd waarin discussie heerste of aftappen van elektriciteit diefstal was; in dit arrest wordt onder meer overwogen dat een handeling die 'evident strafwaardig' is, onder bepaalde voorwaarden ook zonder expliciet wettelijk verbod bestraft mag worden).
* Wetgevende, rechtsprekende en
uitvoerende instanties zijn zelf ook gebonden door de wet.
* Onschuldpresumptie: Mensen moeten voor onschuldig gehouden worden tot het tegendeel is bewezen. Ze mogen niet opgesloten of anderszins gestraft worden als niet bewezen kan worden dat zij een wet hebben overtreden.
Een aantal grondrechten is vastgelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en Fundamentele Vrijheden (EVRM). Weergegeven rechten en wetten zijn echter nooit een uitputtende beschrijving van het begrip rechtsstaat, dit is immers volgens Witteveen een "essentially contested concept".
Een rechtsstaat is een staat waarin
de overheidsmacht aan banden worden gelegd door het recht (zoals het woord zelf reeds aanduidt). En recht is meer dan een systeem van wetten.
Als een overheid of een functionaris daarvan zijn macht misbruikt, is per definitie geen sprake van een rechtsstaat, maar van een gebrek daaraan. In een rechtsstaat heerst evenwicht tussen een te veel en te weinig regels en kunnen wetten een inhoudelijke toets der kritiek weerstaan.
(...)