http://www.telegraaf.nl/binnenland/5417314/__Woede_over_cursus_agenten__.htmlSCHIPHOL - Binnen twee dagen leren hoe je in een mensenmassa een terrorist herkent, kan dat? ’Ja!’, jubelt de politieacademie over de spoedcursus Search, Detect & React (SDR) van het Israëlische commandobedrijfje ISCA. Maar deelnemers zijn zéér kritisch: „Deze flauwekul leer je in de eerste week politieschool.” En dat voor een miljoen euro, alleen nog maar voor de eerste lichting…
De cursus van het Israëlische ISCA (the International Security and Counterterrorism Academy) is vooral gericht op het herkennen van abnormaal gedrag. De eerste lichting van zo’n vijftienhonderd politieagenten en marechaussees hebben de tweedaagse stoomcursus achter de rug.
Over de opleiding wordt deze week de loftrompet gestoken in een Nederlands politieblad, maar er zijn ook kritische geluiden. „Het is een commercieel praatje, waarbij de politie en marechaussee worden misbruikt als uithangbord. Het is niet beter dan wat je wordt aangeleerd tijdens de eerste weken van de politieschool”, verzucht een marechaussee.
Docent/trainers Niels Brouwer en Marco Wiedeman aan de politieacademie zeggen dat de training is opgezet op verzoek van de marechaussee op Schiphol. „Of wij een training wisten die hun mensen zou kunnen leren om afwijkende gedraging te detecteren, ruim voordat deze zouden uitmonden in terrorisme of criminaliteit. Wij hadden geen pasklaar antwoord op die vraag. Uiteindelijk vonden wij in Israël een particuliere training, die we hebben aangepast aan de Nederlandse situatie. SDR leert focussen op afwijkend gedrag; of dat iemand ook daadwerkelijk tot verdachte maakt, is van later belang.”
De opleiders zijn laaiend enthousiast. Brouwer: „Een klein voorbeeld: in een drukke stationshal komen twee jongens binnen, met elk een nieuwe reistas die duidelijk niet al te zwaar is. Ze gaan uit elkaar, lopen een half uurtje rond in de stationshal, kijken onder meer waar bewakingscamera’s hangen en komen op een gegeven moment weer samen op een perron. Dat is afwijkend gedrag. Mensen met reistassen willen namelijk hun trein halen. Die lopen niet doelloos rond bij de kluisjes of drie keer langs de Burger King zonder iets te bestellen.”
Op Schiphol worden medewerkers van de Koninklijke Marechaussee inmiddels standaard in deze surveillancemethode getraind. Plaatsvervangend Kmar-brigadecommandant El Rahmani was persoonlijk nauw betrokken bij de ontwikkeling van de methode: „Ook mijn eerste indruk was, jemig, was is dit eenvoudig.” Maar Rahmani zegt inmiddels aan de misdaadcijfers op Schiphol te zien dat de methode écht werkt. „Op de luchthaven hadden we in de eerste acht maanden van dit jaar 71 zaken waarin we mensen oppakten inzake ripdeals en winkeldiefstal, tegen 102 zaken vorig jaar in dezelfde periode. Doordat onze observatieteams mensen aanspreken voordat ze daadwerkelijk iets hebben gedaan, zijn misdrijven voorkomen.” Navraag bij justitie leert echter dat de marechaussee op Schiphol tussen 1 januari en 4 november van dit jaar slechts twee ripdeals heeft gemeld bij het openbaar ministerie.
Critici verwijten de brigadecommandant te goochelen met spookcijfers: „Laat me niet lachen. Er wordt bijna nooit iemand veroordeeld wegens een ripdeal op Schiphol. Ripdeals zijn de schaamlap die uit de kast wordt gehaald als op Schiphol iets geregeld moet worden. De oprichting van speciale eenheden, een akkoord voor permanente fouillering op Schiphol, permanent cameratoezicht, Schiphol als veiligheidsrisicogebied… telkens worden ripdeals genoemd als reden. En dan gaat de burgemeester van Haarlemmermeer braaf akkoord. Maar die man wordt al jaren bewust een rad voor ogen gedraaid, want ripdeals zijn een fata morgana. Iedereen roept dat het gebeurt, maar het leidt nooit tot een veroordeling”, vertelt een leidinggevende op Schiphol.
Volgens betrokkenen is het niveau van de opleiding laag: „Iedereen moet het kunnen, want elke agent wordt door die tweedaagse cursus gejaagd. Maar als het echt zo bijzonder was, dan waren deelnemers eerst getest. Het is verontrustend dat je terrorismebestrijding overlaat aan zo’n commercieel bureau. Ik hoor nooit goede berichten over deze cursus. De doorgewinterde collega heeft dit helemaal niet nodig, die lacht erom: fijn twee daagjes spelen op kosten van de baas.”
Over de kosten wordt nergens gerept, ondanks geruchten over astronomische bedragen van 2500 euro per persoon per cursus, tot wel 5500 euro. Commandant El Rahmani kon er gisteren niets over zeggen. Trainer Niels Brouwer van de politieacademie weigert vanuit het buitenland te vertellen wat de opleidingskosten zijn. „Waarom wilt u dat weten? Ik wil eerst weten wat de context is van uw vraag over de kosten.” Nou, gewoon, of belastinggeld een beetje zinnig wordt besteed. „Belt u maar met de woordvoerder van de politieacademie.”
Maar ook die weigert een concreet antwoord te geven. „Tja, de kosten… nou, het is maatwerk, afhankelijk van vele factoren, ik kan echt geen bedrag noemen.” Uiteindelijk belooft de woordvoerder te overleggen met zijn management. Na een aantal uur belt hij terug: ook de directie weigert duidelijkheid. „Ik mag toch echt geen concreet bedrag noemen, want dat zegt niets. Het is van zoveel factoren afhankelijk, zoals wie die training geeft, zijn er vaste dagdeeltarieven, plus een stukje overhead, verder is het afhankelijk van de groepsgrootte wat het per cursist kost, en wat de klant verder wil. Het is niet buitensporig.” Maar dan belt hij voor de derde keer terug, vlak voor de deadline van deze krant: „Nou, ik ga het u toch bekend maken: 600 euro per persoon per cursus.”
