http://www.perssupport.anp.nl/Home/Persberichten/Actueel?itemId=73882Dit is een origineel persbericht.
Nederland raakt in Europa achterop met alcoholbeleid
STAP: Politiek heeft in 2005 kansen laten liggen
Eind 2004 berichtte het Trimbos-instituut dat Nederlandse scholieren de grootste drinkers
zijn in Europa (Monshouwer e.a., 2004). In 2005 bevestigden tal van nieuwe onderzoeken de
conclusie dat Nederland een ernstig alcoholprobleem heeft.
Minister Hoogervorst van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft in 2005 tevergeefs
getracht het tij te keren. De Tweede Kamer schoot de meeste van zijn plannen af.
In 2006 komt met nieuwe voorstellen. De WHO heeft in 2005 haar lidstaten opgeroepen
alcoholproblemen effectief aan te pakken (WHO, 2005).
Wim van Dalen (STAP): Nederland raakt in Europa achterop met haar alcoholbeleid. Concrete
mogelijkheden om iets te doen aan het groeiende alcoholprobleem zijn niet benut. Het is
te hopen dat de komende strategienota van de EU Nederlandse politici wakker zal schudden.
De balans van 2005: veel schokkende gegevens over alcoholgebruik
Februari: Nederland telt bijna 1,2 miljoen probleemgebruikers. Van alle Nederlanders ouder
dan 16 jaar ondervindt 10% problemen als gevolg van overmatig drinken (Universiteit
Maastricht, 2005).
Maart: Nederland telt naar schatting 1500 keten op het platteland waar jongeren gemiddeld
een half kratje bier per avond drinken (STAP, 2005).
April: Het alcoholgebruik onder scholieren is sterk toegenomen. Vooral meisjes scoren
hoog. In 1992 had nog maar 33% van de twaalfjarige meisjes ooit alcohol gedronken, in
2003 is dit percentage gestegen tot 68% (Trimbos, 2004).
Mei: Volgens de WHO is alcoholgebruik wereldwijd de derde oorzaak van ziektelasten
Overmatig drinken staat in verband met 60 verschillende ziektes en aandoeningen (WHO,
2005).
Juni: Met 29.518 personen is de groep hulpvragers voor alcohol in 2004 met 10% gestegen
ten opzichte van 2003 (IVZ, 2005).
September: Veel zware drinkers op schoolfeesten; 51% van de leerlingen onder de 16 jaar
drinkt op schoolfeesten (STAP, 2005).
Oktober: Ongeveer 40% van de jonge mannen en 5% van de pubers is een zware drinker (CBS,
2005).
November: In 2004 is het aantal alcoholvergiftigingen met 44% toegenomen (RIVM, 2005). Het
gaat hierbij relatief vaak om jongeren die in het weekend overmatig drinken.
Duitsland pakt de breezers aan, Nederland wacht af
Minister Hoogervorst stelde in het voorjaar van 2005 in zijn beleidsnota Alcohol en
Jongeren voor om de accijns op breezers met 60 cent per flesje te verhogen (Beleidsbrief
alcoholbeleid, 2005). Andere Europese landen (Denemarken, Zwitserland en Duitsland) namen
vergelijkbare maatregelen. In Duitsland bleek de mixdrankconsumptie met 12% te zijn
afgenomen na een accijnsverhoging van 20 eurocent (Bundeszentrale für
Gesundheitliche Aufklärung, 2005).
Tegen het plan van Hoogervorst kwam verzet vanuit de alcoholindustrie en de
regeringspartijen. Het plan van Hoogervorst haalde het niet. Uiteindelijk werd de accijns
op breezers niet verhoogd maar zelfs verlaagd. Er is nog één lichtpuntje:
Hoogervorst heeft gezegd dat hij de populaire breezers vanuit de supermarkt wil
verplaatsen naar de slijter. In 2006 wordt deze maatregel mogelijk ingevoerd.
Nederlandse kinderen nog volop geconfronteerd met alcoholreclame
Hoogervorst stelde in zijn beleidsnota Alcohol en Jongeren voor om geen alcoholreclame op
radio en tv uit te zenden tussen 6.00 en 21.00 uur. Later trok hij zijn voorstel in. In
Nederland wordt ruim de helft van de alcoholreclame op tv (55%) uitgezonden tussen 7.00
en 21.00 uur wanneer veel minderjarigen kijken. In totaal ging het in 2004 om 22.684
alcohol-reclameboodschappen op 10 zenders (De Media en Reclame Bank, 2005). De
alcoholbranche beloofde minister Hoogervorst de reclameregels strenger te maken. STAP is
van mening dat de reclameregels voor adverteerders niet strenger maar juist soepeler zijn
geworden. Vergeleken met andere landen in Europa is Nederland een van de weinige landen
die geen enkele wettelijke beperking oplegt aan alcoholreclame via radio en tv. In
Frankrijk geldt een verbod op alcoholreclame via radio en tv. STAP heeft al eerder
aangetoond dat het huidige Nederlandse systeem van zelfregulering met betrekking tot
alcoholreclame niet werkt (STAP, 2004).
Supermarkten blijven stunten met goedkope bierprijzen
Uit onderzoek van STAP in 2002, 2003 en 2004 blijkt dat supermarkten zeer regelmatig bier
aanbieden tegen een korting van gemiddeld 25%. Lage bierprijzen stimuleren de verkoop van
bier. In de illegale hokken en keten op het platteland wordt dankbaar gebruik gemaakt van
deze lage prijzen. De Tweede Kamer nam dit jaar een motie aan met als doel de verkoop van
alcohol beneden de kostprijs te verbieden. In 2001 werd destijds precies dezelfde motie
aangenomen. Aan deze wens van de Kamer is nooit gehoor gegeven.
Oproep voor 2006
STAP doet vandaag in een brief gericht aan de leden van de Tweede Kamer een dringend
beroep op de politiek zich in te spannen om in 2006 wel te besluiten tot een effectievere
aanpak van het alcoholprobleem.
Daartoe verwijst STAP naar de oproep van de WHO en de Europese Alcohol Strategy die in
2006 door Eurocommissaris Kyprianou zal worden gelanceerd. Deze strategie impliceert een
nieuwe aansporing voor alle EU-lidstaten om daadkrachtige, op wetenschappelijk onderzoek
gebaseerde, maatregelen te nemen.
