Bron:
http://www.telegraaf.nl/Passagiers Turks ramptoestel doen aangifte bij justitie
’HULPVERLENING DRAMA’
door JOLANDE VAN DER GRAAF
DEN HAAG, woensdag
„Beknelde passagiers die zeker een half uur op hulp moesten wachten, lichtgewonden die uren in een schuur zonder dekens en iets te drinken of eten zaten, de slechte informatievoorziening aan familieleden en het totale gebrek aan psychische hulp… Ik heb geen goed woord over voor de hulpverlening, zowel van Nederlandse als van Turkse zijde.”
Een week na de crash worden de jubelberichten van gezagsdragers over het ’uitstekend functionerende rampenplan’ overschaduwd door zware kritiek van overlevenden. Nederlander Orhan Kaya, zijn Turkse echtgenote Yurdanur, hun dochtertje Maya Nil (4) hebben de Haagse strafrechtadvocaat Michel van Stratum in de arm genomen en bij justitie aangifte gedaan tegen de directie van Turkish Airlines en andere directbetrokkenen binnen de luchtverkeersleiding en hulpverlening.
Verantwoording
„Mijn zwaar getraumatiseerde cliënten willen dat met een strafrechtelijk onderzoek de exacte toedracht van deze ramp boven tafel komt en dat eventuele schuldigen verantwoording aan een rechter afleggen. De aangifte behelst onder meer zwaar letsel door schuld”, zegt Van Stratum, die behalve het driekoppige Turkse gezin nog een vierde passagier bijstaat.
Orhan Kaya en zijn gezin zaten bij de rechtervleugel op stoelenrij 15 van de verongelukte Boeing. „De vlucht was zonder problemen verlopen”, kijkt Orhan terug. „Aanvliegend op Schiphol controleerden stewardessen of onze gordels vastzaten en stoelen rechtop stonden. Toen mijn vrouw, die bij het raampje zat, het zonneschermpje omhoog duwde, zag ik achter haar hoofd zwarte rook uit de vleugel of motor komen. Meteen daarna volgde de crash waarbij ik met mijn lichaam ons kind beschermde. Yurdanur en ik raakten gewond, Maya Nil had lichamelijk niets.”
De glijbanen bij de nooduitgangen werkten niet. „Een van de vele zaken die we in een strafrechtelijk onderzoek uitgezocht willen zien”, zegt advocaat Van Stratum. „Bij Turkish Airlines zal ook de onderste steen over bijvoorbeeld onderhoud en technische staat van het vliegtuig boven dienen te komen.”
’We zaten uren in een schuurtje zonder eten of drinken’
Het eerste half uur zegt Orhan geen hulpverleners in het vliegtuig te hebben gezien. „Verderop stonden politieagenten te roepen dat we hun kant uit moesten komen. Maar veel mensen zaten bekneld of waren zo zwaargewond, dat ze niet zelf konden wegkomen. Er waren toegesnelde voorbijgangers die hielpen. Een van hen zei een piloot te hebben zien wenken. Nadat ik mijn vrouw en kind uit het vliegtuig had geholpen, ben ik teruggegaan en hebben we geprobeerd de cockpitdeur te openen om die piloot te bevrijden. Dat lukte niet omdat de cockpits sinds de terreuraanslagen hermetisch zijn vergrendeld.” Orhan bekommerde zich vervolgens om een gewonde zwangere vrouw en enkele andere passagiers. „Na een minuut of twintig zag ik ambulances en helikopters. Maar het was pas na ruim een half uur dat brandweer en ambulancepersoneel effectief hulp gaven aan gewonden in en vlak bij het vliegtuig.”
In het zogeheten in een schuur ingerichte ’gewondennest’ voor passagiers met relatief lichte kwetsuren was de situatie volgens Orhan bar en boos. „Uren zaten we daar zonder iets te drinken of eten. We hadden het koud, maar dekens waren er niet. Pas veel later kwam iemand met van die dunne gele jackjes,die niet tegen kou beschermen. Terwijl familieleden weinig of geen informatie kregen, werden we uiteindelijk in een bus naar een sporthal vervoerd. Daar waren tolken en mensen van de ambassade, maar adequate informatie verstrekken, ho maar. Het idiote was dat wij vanaf de hal opeens wél alle drie met ambulances naar een ziekenhuis werden gebracht. Daar kregen we tot onze verbijstering geen enkele psychische bijstand aangeboden.”
Psychische hulp
Inmiddels een week na de crash kampen Orhan en zijn vrouw nog met kneuzingen en zware bloeduitstortingen. „Erger is het dat vooral ons dochtertje zwaar getraumatiseerd is. Maya Nil is extreem angstig en huilt veel. We zijn nu een week verder en hebben nog altijd geen psychische hulp. Niet alleen van Nederlandse, ook van Turkse zijde horen we niets. Als hier een fiets wordt gestolen, staat in dit land bij wijze van spreken een batterij hulpverleners klaar. Overleef je een angstaanjagende vliegtuigcrash dan komt er niemand, zelfs niet voor kleuters!”
Advocaat Van Stratum zegt met deze getuigenissen te beschikken over aanwijzingen dat in strijd met het rampenplan is gehandeld. „Hulpverleners die laat ter plaatse waren, slechte coördinatie en informatievoorziening, onvoldoende voorzieningen, geen passend hulpaanbod voor nietEngelssprekende overlevenden, geen adequate voorlichting; dit alles gebiedt eveneens een strafrechtelijk onderzoek.”
Na de ramp werd Orhan namens Turkish Airlines 10.000 euro als voorschot op een schadevergoeding geboden. „Dat heeft hij op mijn advies geweigerd omdat de reikwijdte van deze zaak op dit moment niet valt te overzien”, besluit Van Stratum.
