Goed, eens kijken of we dit topic "back-on-track" kunnen krijgen.
Ik heb zelf het topic doorgelezen en (zeer) correcte antwoorden teruggezien. Toch waren de antwoorden behoorlijk diepgaand en zeker niet geheel voor een leek (mijzelf of de gemiddelde ehbo-er) bestemd. Hier mijn versie, zeker niet volledig maar hopelijk wel makkelijker te begrijpen:
Een spatader is een verwijde ader. Meestal zijn dit aderen in de benen, waarvan de wand verzwakt is. De kleppen in de aders sluiten daardoor de ader niet helemaal meer af, waardoor bloed terug kan stromen naar omlaag. Hierdoor wordt de druk op de wand van de ader nog groter, waardoor deze nog meer zal verwijden. Deze verwijde aders zijn vaak aan de oppervlakte van het been te zien als kleine of grote kronkelende, soms blauwgekleurde vaten. (tot dusver als bron wikipedia
)
(een plaatje toevoegen ter verduidelijking geeft mij nogal wat problemen, da's iets voor later
EHBO technisch is er dus niet veel te doen aan een spatader. Mocht er iemand bij je langskomen met spataderen en de persoon in kwestie heeft er ongemak/last van is een doorverwijzing naar professionele hulp (huisarts) op z'n plaats.
Wel kan het gebeuren dat door een slag/stoot/val of andere verwonding de spatader scheurt. De bloeding kan zich dan onderhuids verzamelen, hetgeen er uit ziet als een (blauw/paarse) bloeduitstorting. Ook is het mogelijk dat door het trauma de spatader zich uit als een uitwendige bloeding.
De ernst en duur van de bloeding is afhankelijk van welke ader er is gesprongen en de hoeveelheid bloed die inmiddels al was opgehoopt in de ader. Bij een onderhuidse bloeding is koelen een optie (hooguit ter verlichting van eventuele pijn, weet niet zeker of dit helpt de bloeding te remmen) en een uitwendige verwonding is hetzelfde te behandelen zoals (ernstige) uitwendige bloedingen beschreven staan in het OK boekje. Doorverwijzing naar professionele hulpverlening is aan te raden. Welke hulp (huisarts/spoedeisende hulp/112) is afhankelijk van de aard en ernst van de bloeding.
Let op dat een persoon die bloedverdunners als medicatie gebruikt ernstigere gevolgen kan ondervinden van een gescheurde spatader. De bloeding zal moeilijker uit zichzelf stoppen, daar de stolling van het bloed in de regel slechter zal zijn.