http://www.trouw.nl/opinie/podium/article2941051.ece/Geef_hooligan_weer_z_rsquo_n_eigen_arena_.htmlGeef hooligan weer z’n eigen arena
Het voetbalgeweld is uit de buurt van het stadion verdreven. Dus raakt het nu ook buitenstaanders.
Het voetbalgeweld - hooliganisme - rukt op en verplaatst zich is her en der vastgesteld na de gebeurtenissen van augustus in Hoek van Holland en de rapportage daarover van de commissie Rosental. De beelden van Hoek van Holland zijn ook confronterend en lijken de vaststelling te ondersteunen.
Maar vanuit dit populaire perspectief dat voetbalgeweld barbaars gedrag is, kan geen verklaring gevonden worden voor het voortbestaan van voetbalgeweld sinds zijn begin in 1974. Tegelijkertijd blijkt uit het beperkte aantal dodelijke gewonden (officieel drie) in diezelfde periode dat het niet gaat om onbegrensd geweld, maar om relatief ’veilige’ kicks met strikte regels.
Voor een beter begrip en realistischer beleid moeten we afstand nemen door de motieven en betekenissen van de betrokken supporters zelf centraal te stellen om op deze manier voetbalgeweld geen geweld aan te doen. Dit is het ’supportersperspectief’, zoals ik in mijn eigen onderzoek naar voetbalgeweld heb ingenomen.
Ik heb me gedurende anderhalf jaar verdiept in de ’lifestyle’ rond voetbalgeweld. Ik heb met veel supporters gesproken en me verdiept in supportersgedrag op het internet, films van voetbalrellen en de consumptie van als ’hooliporn’ ge(dis)kwalificeerde boeken, waar buitenstaanders kunnen kicken op geweld.Ik heb me daarbij gericht op verschillende supporters van verschillende clubs, van verschillende generaties, en met een verschillende positie binnen het fenomeen.
Al deze zeer verschillende mannen delen een fascinatie voor voetbalgeweld waarbij het stereotypische begrip ’hooligan’ afbreuk doet aan deze grote diversiteit aan betrokkenen. Het meest tot de verbeelding sprekende type was lid van de tweede generatie van de harde kern, tevens drugsdealer en bevriend met de Hells Angels. Een gebrek aan angst, liefde voor zijn club, en een verslaving aan geweld hebben hem meer dan tien jaar lang gemotiveerd gehouden. Kenmerkend is dat deze tweede generatie afstand neemt van de jongere generatie rond de huidige incidenten.
De geweldskick van deze twintigers lijkt echter niet heel anders. Ze beschrijven het vechten allemaal als een ongeëvenaard orgasme. Ze zeggen de angst voor een confrontatie te voelen en ervaren de kick juist door het trotseren van het gevaar dat ze willens en wetens opzoeken. Zelfs het verliezen van een confrontatie kan leiden tot tevredenheid over het eigen lef en vermogen om klappen te incasseren. Deze kick blijft aantrekkelijk doordat er onzichtbare grenzen aan het geweld verbonden zijn. De illusie van het gevaar is vaak groter dan het daadwerkelijke gevaar door onderlinge sociale controle op elkaars handelen binnen de groepen en de interventie van de politie, waardoor een confrontatie vaak tijdig stopt.
Op deze manier kunnen we spreken van gereguleerd en geritualiseerd geweld. Waar de indruk bestaat dat dit geweld gemotiveerd is door onderlinge haat, wordt miskend dat er ook onderlinge waardering bestaat voor elkaars moed en capaciteiten.
De overheid probeert steeds meer grip te krijgen op deze hobby van een kleine groep geweldsfanatici. Daardoor raakt de buitenstaander er meer bij betrokken. Het geweld is al jaren geleden uit de buurt van het stadion verplaatst.
Er is echter wel iets anders veranderd. De oorspronkelijk exclusieve subcultuur van de harde kern is opengebroken door de onbeheersbare nieuwe media als het internet waar iedereen zich gemakkelijk kan associëren met het voetbalgeweld. Het gaat dan om websites en persoonlijke pagina’s, waar je wordt uitgelegd welke kleding je moet dragen en waar dvd’s met voetbalgeweld zijn te krijgen. Zo kan men meepraten zonder direct betrokken te zijn.
Harde kernen kunnen zo niet voorkomen dat groepen jongeren zich presenteren als ’Rot-ter-dam Hoo-li-gans’ , omdat ook zij niet langer zelf de beeldvorming kunnen bepalen. Nog los van de vraag of het hier ook ging om ’hardekernsupporters’ is het een gegeven dat er jongeren zijn die zich graag op deze wijze presenteren en identificeren.
De aantrekkingskracht van de ’hooligan’ lifestyle zegt iets over onze samenleving die enerzijds geweld wil uitbannen door middel van totale controle, maar anderzijds in toenemende mate een geweldsconsumptie oproept en mogelijk maakt. De altijd al bestaande maar nu mogelijk toegenomen behoefte aan de geweldskick, lijkt te wijzen op een sterke disciplinering van onze driften in het dagelijkse leven. De innerlijke impulsen van jonge mannen blijken niet gemakkelijk getemd te worden door een beschavingsoffensief.
In plaats van strenger en harder aanpakken valt meer te verwachten van alternatieve manieren om geweldsdriften acceptabele kanten op te laten drijven. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren op plekken en plaatsen die de buitenstaander niet raken en beschadigen. Het zijn plekken waar het oorspronkelijk ook plaatsvond, daar waar groepen supporters de confrontatie met elkaar zoeken, rond het stadion of elders, waar ze elkaar willen treffen.
