http://www.ad.nl/binnenland/3462092/Onderzoek_naar_agent_n_omstanders.htmlOnderzoek naar agent én omstanders
Door VICTOR SCHILDKAMP
HAARLEM - Er komt toch een onderzoek naar het gedrag van de agent en de omstanders na het ongeluk maandag in Hoofddorp waarbij Bertus Baartman (78) om het leven kwam.
Het ongeluk waarbij Bertus Baartman (78) om het leven kwam. VIDEOSTILL DUMPERT
Een filmpje op internet toont dat de de politieman en de omstanders enige tijd aarzelen voor zij het slachtoffer uit Amstelveen te hulp schieten.
Aanvankelijk zou het Korps Landelijke Politiediensten alleen de toedracht van het ongeluk onderzoeken. Justitie heeft na alle commotie rond het ongeluk besloten te onderzoeken of er sprake is geweest van verwijtbaar gedrag. Tine Zwiers van justitie: ,,Dat geldt voor de agent die de politiewagen bestuurde en voor de omstanders.’’ De wet stelt het achterwege laten van hulp aan iemand die in nood is strafbaar. Zwiers: „Het is geen misdrijf maar een overtreding. Je kunt er drie maanden hechtenis voor krijgen.’’
Justitie heeft inmiddels vastgesteld dat Baartman in het ziekenhuis is overleden. „De doodsoorzaak speelt een belangrijke rol in het onderzoek,’’ zegt Zwiers.
De betrokken politieman, een medewerker van de dienst Buiten Bewaking Schiphol (BBS), zit sinds het ongeluk ziek thuis. Hij zou door een hersenschudding geen hulp aan Baartman hebben kunnen bieden. Volgens getuigen was de agent echter goed bij kennis.
‘Niet handelen is natuurlijk’
Ooggetuigen en politie verwijten elkaar te traag te hebben gehandeld na een fataal ongeval in Hoofddorp. Toch is niet ongewoon dat omstanders blijven toekijken bij een ongeluk, stelt anesthesioloog Joost Bierens van de Vrije Universiteit.
„Dat noemen we wel het paal- en haalsyndroom,’’ zegt de expert op het gebied van verdrinkingsongelukken en de hulpverlening daar omheen. „Of stokstijf blijven staan, óf hulp halen. Dat gedrag gaat terug naar onze primitiefste manier van reageren: sta stil en verroer je niet of wegwezen, want hulp halen is gewoon vluchtgedrag.’’
Geïnteresseerd bekijkt hij op internet het filmpje van de hulp na het ongeval. Daarbij botsten een auto en een politieauto, waarna het voertuig van Bertus Baartman ondersteboven in de sloot belandde en Baartman overleed. Omstanders en de betrokken agent keken eerst toe.
„Ik zie een besluiteloosheid. Niemand doet iets. Over die agent kun je niet veel zeggen. Het kan zijn dat hij door de klap niet kón handelen, al ziet dat er op het filmpje anders uit. Maar dan is er die enorme besluiteloosheid. Pas na een tijdje zie je iemand rennen. Tot dan is het maar gescharrel, ook bij de auto die toch makkelijk te bereiken is.’’
Bierens kent het verschijnsel: mensen nemen de leiding niet. „Als niemand iets doet, doet ook niemand iets. Er zijn exprimenten van: zet een groep mensen in een kamer en laat rook onder de deur komen. Als één iemand zegt: ‘Rustig blijven, niks aan de hand’, dan blijven ze ook allemaal zitten terwijl er toch duidelijk wél iets mis is.’’
De agent die niets doet, doet de omstanders ook lang aarzelen, terwijl er toch een auto met inzittende voor hun neus in de sloot ligt. „Je zou zeggen: pak met vereende krachten die auto en draai hem om,’’ zegt Bierens. „Dan is de kans op overleven het grootst. Maar iemand moet de leiding nemen.’’ Bierens waagt zich niet aan de vraag of bij het ongeval strafbare feiten zijn gepleegd.
