Soms wel vier rouwstoeten tegelijk door de Spaanse griephttp://geschiedenis.vpro.nl/artikelen/42793253/Andere Tijden kijkt terug op griepgolven van vroegerDeze week is de grootschalige vaccinatie tegen de Mexicaanse griep op gang gekomen. Andere Tijden gaat daarom terug naar eerdere griepgolven. De Spaanse griep bijvoorbeeld brak vlak na de Eerste Wereldoorlog uit en eiste meer dodelijke slachtoffers dan die Eerste Wereldoorlog zelf…
Tijdens de Spaanse Griep, die zich in het najaar van 1918 razendsnel over de wereld verspreidde, was er geen vaccin. Het moordende virus maakte in korte tijd wereldwijd naar schatting zo’n 20 tot 40 miljoen slachtoffers. Sommige gebieden werden daarbij harder getroffen dan andere.
In Nederland bijvoorbeeld was de griep vooral in Amsterdam en het Noordoosten van Nederland bovengemiddeld actief. In Hollandscheveld, een dorp in de buurt van Hoogeveen, stierven in een paar weken tijd negentig mensen. Vooral wanneer bij de griep ook longontsteking toesloeg, hadden mensen eigenlijk nauwelijks kans om te overleven. De eindeloze rij begrafenissen in het dorp maakten indruk op de – destijds jeugdige - Jaap Damming: “Het gebeurde wel dat er vier rouwstoeten door het kanaal voeren. En de buren en de familieleden zaten allemaal op die doodskisten. Met een witte zakdoek in de handen.”
In 1957 stak de tweede grieppandemie de kop. ‘Per dag 70.000 nieuwe griep-patiënten. Aantal sterfgevallen blijft gering,’ kopte Het Parool van woensdag 2 oktober. Met geduld uitzieken was het beste medicijn, volgens de doktoren. Bij de Mao-griep in 1968 was een beperkte hoeveelheid vaccins beschikbaar: tien per huisarts. Aan de dokter de keuze wie hij een inenting gaf en wie niet…
Het afschrikwekkende voorbeeld van massale vaccinatie vond plaats in 1976 in de Verenigde Staten. Nadat eind januari enkele rekruten door griep waren geveld en de 18-jarige David Lewis binnen een mum van tijd overleed, bleek na onderzoek dat er een nieuw type virus, het varkensgriepvirus, was gevonden. De link met de Spaanse griep en de verwoestende uitwerking daarvan werd door de medische instanties en de media snel gelegd. Was deze griep het begin van een pandemie? Om alle risico’s uit te sluiten ging het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid over tot massale vaccinatie. “Het was veiliger om met dollars te gokken dan met mensenlevens.” Uiteindelijk bleek het loos alarm: het virus greep niet verder om zich heen terwijl bijwerkingen van het vaccinatie wel slachtoffers eisten.
26 november, 21.25 uur, Nederland 2
