http://www.waterrand.nl/typo3conf/ext/naw_securedl/secure.php?u=0&file=uploads/media/Evaluatie_aanvaring_Waal_19-04-2009.pdf&t=1274121621&hash=1dcdcd7ce0bc87d4c7b460cbe6dc86f7
Op 19 april 2009 heeft er op de Waal bij Nijmegen een aanvaring plaatsgevonden waarbij drie
schepen betrokken waren, waaronder een passagiersschip met 155 Amerikaanse toeristen. De
burgemeester van Nijmegen was niet op de hoogte van het incident en moest via de media het
nieuws over het incident vernemen. Ook de (loco)burgemeesters van Beuningen en Overbetuwe
zijn niet geïnformeerd. Het Directieteam Veiligheid heeft het Veiligheidsbureau gevraagd om een
korte evaluatie op de stellen naar aanleiding van het incident.
In dit feitenrelaas is kort beschreven wat er is gebeurd, hoe de alarmering en opschaling is verlopen
en vervolgens hoe de procedures hadden moeten lopen volgens de afspraken en zoals in de
planvorming geregeld. Afgesloten wordt met conclusies en daaruit voortvloeiende aanbevelingen.
Feitenrelaas
Het incident heeft plaatsgevonden op de gemeentegrenzen van Nijmegen, Beuningen en
Overbetuwe op 19 april 2009 om 03.55 uur1. De exacte positionering is niet helemaal duidelijk2.
Een passagiersschip met 155 Amerikaanse toeristen aan boord was vanuit Nijmegen omstreeks
03.45 uur vertrokken op weg naar Dordrecht. Bij Weurt wilde het passagiersschip een duwstel
passeren, waarbij het passagiersschip botste tegen een tegemoetkomende tanker, die was geladen
met 2400 ton vliegtuigbrandstof (geen kegelplicht; qua ontvlambaarheid vergelijkbaar met diesel).
Vervolgens kwam het passagiersschip in aanvaring met het met grind geladen duwstel.
1 Volgens KLPD-Meldkamer uitdraai.
2 Volgens uitdraai KLPD-Meldkamer is incidentlocatie Oosterhout (gemeente Overbetuwe), GMK
Gelderland-Zuid geeft Westkanaaldijk. Weurt (gemeente Beuningen) aan.
= plaats van aanvaring mps Viking Pride en motortankschip Eclips km 887,7
Op het moment dat het vaartuig van het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD) ter plaatse
kwam, lag de tanker niet meer op de Waal maar in de voorhaven van het Maas-Waalkanaal te
Weurt. Het duwstel en het passagiersschip lagen ten anker op de Waal. Na onderzoek heeft het
duwstel de reis vervolgd. Omstreeks 09.00 uur is het passagiersschip op verzoek van de
gezagvoerder vertrokken naar de Waalkade om daar af te mogen meren met o.a. als doel om de
passagiers van boord te kunnen laten gaan in verband met een geplande dagtrip. Voor het
onderzoek leverde dit geen probleem op.
Het passagiersschip is met materiële schade aan beide kanten teruggevaren naar Nijmegen en
mocht later na toestemming van de Inspectie Verkeer en Waterstaat zijn reis naar Dordrecht
hervatten. De tanker raakte eveneens beschadigd, maar het ladinggedeelte bleef intact. Ook het
duwstel kon doorvaren.
(...)
Conclusies
Het incident is door KLPD/RWS conform de richtlijnen beschouwd als fase 1 incident. Uit het
feitenrelaas blijkt dat er vanuit de Meldkamer-KLPD contact is geweest met de GMK Gelderland-
Zuid (Meldkamer politie) voor het inschakelen van Slachtofferhulp. Andere organisaties, zoals
opgenomen in de planvorming, zijn door KLPD of RWS niet geïnformeerd danwel gealarmeerd.
RWS geeft aan dat, ondanks de procedures, gelet op de relatief lichte aard van het ongeluk
achterwege is gelaten om de gemeente(n) en de burgemeester(s) te informeren. Dat dit gedurende
de dag niet is gebeurd, beschouwt RWS terugkijkend ook als een omissie. RWS en KLPD geven
aan dat Slachtofferhulp preventief is betrokken, er was echter geen sprake van getraumatiseerde
slachtoffers.
De GMK-Gelderland-Zuid zelf heeft - mede gelet op het feit dat feitelijk assistentie niet noodzakelijk
werd geacht - geen noodzaak gezien om intern (via CaCo6 of piket-HCC7) verder op te schalen. Dit
gebeurde ook niet na het verzoek om voor 155 passagiers Slachtofferhulp te regelen.
Aanbevelingen
Bij fase 1 incidenten (GRIP 0) is het afwegen van politiek-bestuurlijke impact en media-aandacht
niet altijd even goed in te schatten. Bij fase 2 incidenten en verder (GRIP 1 en verder) is in de
Veiligheidsregio Gelderland-Zuid de betrokkenheid van de gemeente (AOV-er en de burgemeester)
geregeld en bestaat hier geen discussie over.
Voorgesteld wordt daarom om voortaan bij fase 1 incidenten (GRIP 0) door RWS/KLPD standaard
de betrokken GMK te informeren met het verzoek om in ieder geval de (piket) AOV-er(s) van de
betrokken gemeente(n) te informeren. De AOV-er kan dan een afweging maken over het al dan niet
informeren van de burgemeester over het incident.
Aangezien veel regio's begrensd worden door rivieren is het zaak ook andere betrokken regio('s) te
informeren. Voorgesteld wordt om in de procedures op te nemen dat de GMK die het eerst
geïnformeerd wordt door RWS of KLPD, standaard de GMK van de andere regio('s) te informeren.
De voorgestelde procedure zal gewijzigd moeten worden in de geldende planvorming en met alle
betrokken organisaties. Momenteel vindt in het kader van het project Waterrand, met alle bij
incidenten op het water betrokken partijen, een herziening plaats van het Bestrijdingsplan
incidenten waterwegen. Dit plan zal dekkend worden voor geheel Gelderland (uniformiteit). In dit
plan zal de voorgestelde wijziging meegenomen moeten worden. Ter afstemming met de andere
Gelderse regio's zal deze evaluatie ter informatie worden gezonden aan de Gelderse Commissie
Waterwegen.
Voor de Gemeenschappelijk Meldkamer is deze casus een leervoorbeeld, waarbij aandacht dient te
zijn voor assertiviteit van de centralist bij bijzondere meldingen (in deze casus verzoek om voor 155
passagiers Slachterhulp te regelen) en het informeren en raadplegen van CaCo/HCC en andere
personen.
Al wat ouder bericht over dit incident:
http://www.gelderlander.nl/voorpagina/nijmegen/4850541/Explosie-op-de-Waal-was-zeer-wel-mogelijk-geweest.ece'Explosie op de Waal was zeer wel mogelijk geweest'
door Hai Voeten. dinsdag 21 april 2009 | 07:00 | Laatst bijgewerkt op: vrijdag 24 april 2009 | 13:49
NIJMEGEN - Bij de aanvaring tussen passagiersschip Viking Pride en een tankschip op de Waal bij Nijmegen zondagochtend had wel degelijk een explosie kunnen ontstaan. Bij andere omstandigheden had in het tankschip met kerosine (vliegtuigbrandstof) een explosieve damp tot ontploffing kunnen komen die een milieuramp tot gevolg had.
Zie ook:
* De Graaf boos na Waal-crash
Dat zegt brand(weer)deskundige Fred Vos. Hij verzet zich tegen de 'naïeve' interpretatie van de waterpolitie van het incident eerder in deze krant. Daarin stelde een woordvoerder dat een vol tankschip veel minder risico's met zich meebrengt dan een lege schuit.
Een aanvaring met een tanker kan volgens Fred Vos onder bepaalde omstandigheden wel degelijk tot een explosie in de tank leiden. "Dat levert een enorm milieuprobleem op doordat de brandstof uitvloeit in de rivier", aldus Vos.
Hij ergert zich eraan dat té makkelijk wordt gezegd dat de kans op grote ongelukken op de rivier klein is. "Vervoer over water is relatief veilig. De risico's zijn heel erg afhankelijk van de precieze omstandigheden. In de zomer moet je er altijd op bedacht zijn dat er een ontsteekbaar dampmengsel ontstaat in een tank."
Echte problemen kunnen ontstaan als een gastanker ("Over de Waal in Nijmegen komen ook een heleboel gastankers langs") vlam vat.
Als een lpg-tanker voor langere tijd aan hoge temperaturen door een brand wordt blootgesteld, kan zich in het ergste geval een mega-explosie voordoen. De grote hoeveelheid damp die vrijkomt wordt dan door het omringende vuur ontstoken. Een grote vuurbal met een vernietigend effect voor de directe omgeving kan het gevolg zijn.
Als een dergelijk incident zich midden op de rivier voordoet, kan de schade nog meevallen. Maar voor steden aan de rivier zoals Nijmegen bestaat altijd het risico dat een schip onbestuurbaar raakt en tegen de wal belandt.
Als de explosie zich dan voordoet zijn de gevolgen volgens Vos nauwelijks te overzien.
