http://www.parool.nl/parool/nl/224/BINNENLAND/article/detail/279252/2010/02/13/KLM-piloten-voorlopig-aan-de-grond.dhtmlKLM-piloten voorlopig aan de grond
Deskundigen noemen het verbijsterend dat de piloten op hun 'eigen' Schiphol zo'n fout konden maken. Foto ANP
update
AMSTERDAM - De KLM-gezagvoerder en zijn copiloot die woensdagavond met hun Boeing 737-306 vanaf de taxibaan in plaats van de startbaan opstegen, mogen in ieder geval tot komende maandag niet vliegen. De Inspectie Verkeer en Waterstaat heeft dat zaterdag laten weten. De ernstige fout had tot een ramp kunnen leiden.
De inspecteurs willen uiterlijk maandag van de KLM horen hoe het incident heeft kunnen gebeuren en hebben de KLM daarover vrijdag een brief gestuurd. Afhankelijk van de uitkomsten van een intern onderzoek van de luchtvaartmaatschappij beslist de Inspectie wat er verder moet gebeuren. Eerder nog meldde de dienst dat het tweetal mocht blijven vliegen. Dit bleek onjuist.
De Boeing vertrok woensdagavond even na achten naar Warschau. De piloot had via de Zwanenburg startbaan moeten opstijgen, maar nam in plaats daarvan de evenwijdig daaraan lopende taxibaan. Als daar op dat moment een ander vliegtuig of voertuig aanwezig zou zijn geweest, had een ramp kunnen gebeuren.
Ernstig incident
De Onderzoeksraad voor Veiligheid noemt het incident 'ernstig' en heeft een eigen onderzoek ingesteld. De gezagvoerder en de copiloot zijn donderdag door de onderzoekers gehoord, na hun terugkomst uit Warschau.
Het Openbaar Ministerie ziet 'vooralsnog' geen reden om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen. ''Op dit moment is daarvoor geen aanleiding'', zegt een woordvoerder. ''Maar dat kan veranderen als nieuwe informatie beschikbaar komt.'' Of de piloten na de vlucht getest zijn op het gebruik van alcohol, kon of wilde geen van de betrokken partijen zeggen.
Deskundigen noemen het verbijsterend dat de piloten op hun 'eigen' Schiphol zo'n fout konden maken. Het weer was niet extreem, de banen naar verluidt vrij van sneeuw en het zicht goed. Bovendien wordt de taxibaan verlicht met anders gekleurde lampen. ''Je zou zeggen dat de KLM-bemanning de weg kent op Schiphol'', zegt luchtvaartdeskundige Hans Heerkens van de Universiteit Twente.
''Je ziet bij dit soort missers vaak dat er sprake was een combinatie van factoren. Een communicatiestoornis bijvoorbeeld, afleiding, niet goed opletten. Maar wat hier precies mis is gegaan, zou puur in de ruimte praten zijn.''
Vliegveiligheid
Volgens Evert van Zwol van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers is het incident 'niet uniek'. ''Het is wel vaker gebeurd, maar voor zover ik weet niet op Schiphol. In potentie was het heel gevaarlijk.'' Desondanks vindt hij dat het Openbaar Ministerie op afstand moet blijven. ''Nu melden piloten alles wat er mis gaat. Dat is bedoeld om de luchtvaart veiliger te krijgen. Als de piloten strafrechtelijk vervolgd zouden worden, komt de bereidheid om te melden onder druk te staan. Dat zou de vliegveiligheid geen dienst bewijzen.''
De Luchtverkeersleiding heeft niet kunnen voorkomen dat de piloot de verkeerde baan gebruikte. Hoe dat kon gebeuren, wil de organisatie niet zeggen. Zij onthoudt zich van commentaar.
Het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium is bezig met de ontwikkeling van een soort 'tomtom' voor vliegtuigen waarmee onder meer dit soort incidenten verleden tijd zullen zijn, zegt Rob Ruigrok, hoofd afdeling cockpit- en flightoperations. Op een digitale kaart is in de cockpit te zien waar het toestel zich precies bevindt, en waar andere vliegtuigen staan. Ook de taxiroute is vast te leggen in het systeem, zodat piloten niet langer de weg kwijt raken op vliegvelden. Vermoedelijk duurt het nog een jaar of tien voordat dit systeem wereldwijd wordt ingevoerd. Dat duurt zo lang vanwege allerlei internationale eisen aan veiligheidssystemen. (SANDER DONKER)
