http://www.cobouw.nl/nieuws/2010/08/27/Terugblik-dijkdoorbraak-wILNIS-Knauw-nationale-vertrouwen-in-dijken.htmlKnauw nationale vertrouwen in dijken
Terug naar de vorige pagina27-08-2010 09:45 | Binnenland | Beerda, Edo | 1 reactie
WILNIS - Al weken was het warm en kurkdroog, en toch stond precies zeven jaar geleden het Utrechtse plaatsje Wilnis plotseling onder water. Nederland maakte kennis met een nieuw fenomeen: eeuwenoude veendijken die door uitdroging scheuren en doorbreken.
In de vroege ochtend van 26 augustus 2003 schoof de dijk letterlijk weg en stroomde de ringvaart langs de diepgelegen polder Groot-Mijdrecht leeg. Huizen liepen onder, woonarken en plezierbootjes lagen op hun kant op het droge. Honderden mensen moesten worden geëvacueerd, hulpdiensten en cameraploegen stortten zich massaal op het dorpje in de gemeente De Ronde Venen. Wilnis had zichzelf op de kaart gezet. Terwijl toegesnelde aannemers met kleistortingen de Ringvaart tijdelijk afdamden, in afwachting van het slaan van permanente stalen damwanden, vroegen deskundigen zich af hoe het mogelijk was dat 60 meter dijk zomaar een meter of tien werd weggesleurd. Vier maanden later bevestigden ingenieurs van GeoDelft op basis van een reconstructie hun eerste vermoedens. De veendijk had door maandenlange droogte gewicht en volume verloren waardoor de weerstand tegen de opwaartse grondwaterdruk wegviel. Bijkomend feit was dat het water via een scheur in de kade in contact kwam met grondwater. Dat welde op doordat beschoeiingsplanken hier een ondoorlatende kleilaag hadden geperforeerd. De dijk was daardoor "opgetild en als een schip weggedreven", luidde de omschrijving van een van de onderzoekers.
Open zenuw
Van verwijtbaar handelen was volgens GeoDelft geen sprake. De dijk was enkele maanden eerder nog verstevigd. Controle op uitdroging behoorde niet tot de voorschriften. Simpelweg omdat dijkverschuiving door uitdroging een volstrekt onbekend bezwijkmechanisme was. Toch begon het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht ook elders met dijkinspecties en -versterkingen: wat in Wilnis was gebeurd, kon elders ook voorkomen. Dat De Ronde Venen inmiddels met claims wapperde, zal daarbij ongetwijfeld een rol hebben gespeeld. De gemeente taxeerde de schade op 6 miljoen euro. In de rechtszaken die volgden, kreeg de gemeente in hoger beroep gelijk, maar daartegen ging het waterschap in cassatie. De Hoge Raad doet eind 2011 uitspraak. Dat de ramp in Wilnis een open zenuw heeft geraakt bij de achter de dijken levende Nederlanders, is zeven jaar later nog evident. Als er in hete zomermaanden een scheurtje aan het licht komt ergens in de duizenden kilometers veendijk is Nederland in rep en roer. Verontrustende rapporten over veendijken, die "door oxidatie langzaam vergaan", knagen aan het nationale vertrouwen in de dijken.
De nieuwe stabiliteitsberekeningen en aanbevelingen voor alle Nederlandse veendijken zijn naar verwachting in 2012 afgerond. Tot dan blijft het nagelbijten in zomertijd.
