Informatie over Q-koorts voor mensen die als professional werken in de gezondheidszorg, vind je hier:
http://www.rivm.nl/cib/themas/Q-koorts/q-koorts-professionals.jsp#index_1Brief (huis)artsen etc.
Hierbij de brief die door de GGD wordt gestuurd aan huisartsen in een gebied waarin Q-koorts is vastgesteld (zie paragraaf 3, documenten voor professionals: "brief voor huisartsen")
========
Versie 18-12-2009
Geachte heer, mevrouw,
In de regio waar u werkzaam bent als (huis)arts, is op een melkgeiten- of melkschapenbedrijf Q-koorts vastgesteld. Deze bedrijven met een cirkel van 5 kilometer daaromheen kunt u vinden op de website van de VWA en van het RIVM-CIb. Daarnaast zijn er door de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) maatregelen ingesteld, zoals het ruimen van alle drachtige dieren op besmette bedrijven.
Wat betekent dit voor u?
Op dit moment is het risico op het krijgen van Q-koorts minimaal. Toch zullen veel mensen naar aanleiding van de media-aandacht vragen stellen aan hun arts over Q-koorts. Vanaf februari zullen artsen weer te maken krijgen met patiënten die mogelijk Q-koorts hebben. Tijdige herkenning van de diagnose en behandeling is essentieel.
In de gebieden waar Q-koorts op bedrijven is vastgesteld lopen mensen een verhoogd risico op besmetting met Q-koorts, vooral tijdens de lammerperiode van februari tot en met mei. De tijd tussen besmetting en het ontstaan van klachten is gemiddeld 2-3 weken, oplopend tot 6 weken. Daarom worden de meeste mensen ziek van maart tot en met juli. Op besmette bedrijven worden de drachtige dieren geruimd. Daardoor zullen er komend voorjaar minder bacteriën in de lucht komen. De verwachting is dat het aantal ziektegevallen bij mensen hierdoor zal afnemen. Omdat de Q-koorts bacterie lang in het milieu kan overleven zullen er echter de komende jaren nog steeds mensen ziek worden.
Vanuit de ministeries van LNV en VWS zijn er brieven gestuurd naar gemeenten en omwonenden van bedrijven. Het advies aan mensen in deze gebieden is om alert te zijn op de verschijnselen van Q-koorts en tijdig naar de huisarts te gaan bij klachten zoals koorts met hoofdpijn of hoesten. Dit geldt vooral voor hartpatiënten, mensen met een afweerstoornis en zwangere vrouwen. In de rest van de brief vindt u meer informatie over Q-koorts en de ingestelde veterinaire maatregelen.
Q-koorts in Nederland
Sinds 2007 heeft Nederland te maken met een toename van Q-koorts. In Noord-Brabant heerste toen een uitbraak van circa 190 ziektegevallen. In 2008 waren er ongeveer 1000 gevallen in een groter gebied in van Noord-Brabant en Zuid-Gelderland. Ook het gebied is opnieuw is verder uitgebreid. Nu gaat het om delen van de provincies Noord-Brabant, Limburg, Gelderland en Utrecht.
De klachten
De meeste mensen worden niet ziek na besmetting met de bacterie. Bij mensen die wel klachten hebben, gaat het vaak om milde griepklachten. Een ernstiger verloop begint vaak acuut met heftige hoofdpijn, hoge koorts en een longontsteking met droge hoest en pijn op de borst. Soms veroorzaakt de bacterie een leverontsteking. Veel mensen die Q-koorts hebben gehad houden daarna langere tijd last van vermoeidheidsklachten. Dit is iets anders dan chronische Q-koorts die in zeldzame gevallen optreedt. Bij chronische Q-koorts begint de ziekte sluimerend en is van lange duur. Mensen met chronische Q-koorts hebben vaak een ontsteking aan de hartkleppen (endocarditis). Meer informatie over Q-koorts kunt u vinden in het LCI-protocol, op
www.rivm.nl/q-koorts > professionals.
Diagnose Q-koorts
Q-koorts kan worden vastgesteld met behulp van serologisch onderzoek. Als u een patiënt verdenkt van Q-koorts kunt u over het beleid rond diagnostiek, behandeling en vervolg contact opnemen met de arts-microbioloog van het laboratorium waar u mee samenwerkt. Het in te zenden materiaal, de uit te voeren testen in het laboratorium en de interpretatie van de uitslag zijn afhankelijk van de eerste ziektedag en de klinische gegevens en risicofactoren.
Als Q-koorts is vastgesteld en de patiënt heeft klachten, kunt u behandelen met een antibioticumkuur. De aanbevolen behandeling is doxycycline (1 × 200 mg/dag per os) gedurende 2 weken.
Hoe weet ik of een bedrijf besmet is?
De besmette bedrijven worden bekend gemaakt. Er is een kaart met de gebieden waarin zich besmette bedrijven bevinden. Kijk hiervoor op de websites van de VWA en het RIVM-Cib (zie onder).
Worden dieren ingeënt?
Ja, vanaf 2010 worden alle melkgeiten en melkschapen in heel Nederland verplicht ingeënt tegen Q-koorts. Dit geldt ook voor geiten en schapen op kinder- en zorgboerderijen, dierentuinen en op bedrijven met meer dan gemiddeld contact tussen dieren en mensen zoals rondtrekkende schaapskuddes in natuurgebieden en bedrijven met lammetjesaaidagen. In 2008 en 2009 is in Nederland gestart met het vaccineren van melkgeiten en melkschapen in het zuiden van het land.
Is de ziekte meldingsplichtig bij dieren?
Ja, sinds 12 juni 2008 is Q-koorts als besmettelijke meldingsplichtige dierziekte aangewezen door de minister van LNV. De meldplicht beperkt zich tot melkgeiten en melkschapen. Vanaf 1 oktober 2009 zijn alle melkgeiten- en melkschapenbedrijven in Nederland verplicht om minstens eens in de 2 weken een tankmelkmonster op aanwezigheid van de Q-koortsbacterie te laten onderzoeken. Als een bedrijf positief voor Q-koorts bevonden wordt, moet dit bedrijf een aantal verplichte maatregelen opvolgen, zoals een uitmestverbod en mogen geen levende dieren worden vervoerd naar andere bedrijven. Voor besmette bedrijven geldt een bezoekersverbod. Met behulp van de meldingsplicht wordt bekend waar de besmette bedrijven zich bevinden. Deze gebieden worden inzichtelijk gemaakt op de website van het RIVM-CIb en de VWA.
Wat houdt de ruiming van melkgeiten en melkschapen in?
Op bedrijven waar sprake is van Q-koorts hebben de ministers van LNV en VWS op 16 december 2009 aangekondigd dat alle mogelijk besmette drachtige dieren geruimd gaan worden. Ook alle bokken (mannelijke dieren) zullen worden gedood, omdat ze de besmetting kunnen overbrengen via sperma. Deze maatregelen moeten voor het komende lammerseizoen worden uitgevoerd. Meer informatie hierover vindt u op de website van het ministerie van LNV,
www.minlnv.nl, dossier Q-koorts.
Wat doet de GGD?
Q-koorts is een meldingsplichtige ziekte. Als Q-koorts bij een patiënt is vastgesteld, zijn het laboratorium en de behandelend arts verplicht om dit te melden bij de GGD. Na contact en toestemming van de behandelaar, neemt de GGD contact op met de patiënt. De GGD geeft de patiënt voorlichting en vraagt naar mogelijke bronnen. De GGD legt contact met besmette bedrijven om de eigenaars te informeren over de ziekte en te adviseren om bij klachten de huisarts te bezoeken. Mensen die direct contact hebben gehad met melkgeiten en melkschapen en
tot de risicogroep horen (hartpatiënten, mensen met een afweerstoornis en zwangere vrouwen) adviseren we contact op te nemen met hun huisarts om zich op Q-koorts te laten testen. Daarnaast informeren we gemeenten en burgers over de actuele situatie in ons werkgebied.
Meer informatie
Op de website
www.qkoortsinnederland.nl staat de meest recente informatie over Q-koorts. Via deze site kunt u doorlinken naar de websites van betrokken partners bij de bestrijding van Q-koorts. Over de veterinaire maatregelen kunt u meer lezen op de website van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
www.minlnv.nl. Meer informatie over besmette bedrijven vindt u op de website van de VWA:
www.vwa.nl.
Over Q-koorts vindt u meer op de website van het RIVM:
www.rivm.nl/q-koorts > professionals. Ook vindt u daar een overzicht van veelgestelde vragen en antwoorden.
Vragen, meldingen of signalen uit uw praktijk?
Heeft u vragen over de actuele situatie in uw regio, neem dat contact op met … van GGD …
[Toevoegen contactinformatie GGD]
Met vriendelijke groeten,
.....
Namens GGD …
============
In paragraaf 2 op dezelfde site ("hoe vaak komt Q-koorts voor") staat in de laatste alinea:
*** In de derde kolom staat het aantal sterfgevallen gerelateerd aan Q-koorts dat gemeld is bij het RIVM. De meeste personen die overlijden aan Q-koorts hebben onderliggende medische problematiek, al dan niet in combinatie met een chronische infectie. Bij de patiënten, gemeld in 2010, was sprake van chronische Q-koorts waarbij de infectie in voorgaande jaren was opgelopen.
Bij de patiënten was tevens sprake van onderliggende medische problematiek. ALLE mensen die Q-koorts hadden en die overleden, hadden andere ernstige kwalen. Je kunt daarom m.i. niet zeggen, dat ze sec aan Q-koorts zijn overleden.
Als je in plaats van Q-koorts "griep" zou schrijven, zou je ook zien dat hier in Nederland jaarlijks mensen aan overlijden - en een stuk meer dan het aantal mensen dat Q-koorts had en overleed. Helaas staat op de RIVM-site alleen bij Q-koorts een pagina voor professionals die achtergrondinfo verstrekt over het voorkomen en de cijfermatige gevolgen. Bij griep vind je zoiets niet. Waarom niet? Omdat griep van mens op mens overgaat en dat daarom gevoeliger ligt? Wie het weet, mag het zeggen.
Voor mij is het in ieder geval duidelijk: er zijn diverse besmettelijke ziekten waar de meeste mensen óf niet gevoelig voor zijn (wel besmet maar niet ziek) of slechts een lichte ziekte aan overhouden. Sommige mensen worden ernstig ziek. Bepaalde groepen zijn daarbij gevoeliger dan anderen. Een zeer klein deel overlijdt. Dat geldt voor griep, hersenvliesontsteking --- en Q-koorts. Niet meer en niet minder. Het is helemaal niet zoiets bijzonders. Er zijn ook niet, zoals veel bronnen zeggen, pas vanaf 2007 mensen aan ziek geworden. Wie dat zegt, heeft al jaren zitten slapen.
Wikipedia vermeldt: "
De ziekte is voor het eerst beschreven door Edward Holbroock Derrick in 1935 bij medewerkers in een slachthuis in Brisbane, Queensland, Australië. Omdat de oorzaak van de ziekte toen nog niet bekend was, werd deze de “query fever” genoemd (vandaar "Q-koorts"). In 1937 werd de bacterie voor de eerste keer geïsoleerd door Frank Macfarlane Burnet en Mavis Freeman als een Rickettsia-soort. Zij gebruikte voor het isoleren van de bacterie cavia's die geïnjecteerd waren met urine en bloedmonsters van patiënten uit het onderzoek van Derrick." De Q-koorts bacterie bestaat al enorm lang (waarschijnlijk al duizenden tot miljoenen jaren) - en er zullen dus altijd mensen aan ziek zijn geworden. Alleen was lang niet bekend, wat de oorzaak was van sommige griepachtige verschijnselen. Als je weet waar je op moet letten, blijkt het ineens veel vaker voor te komen. Gek he? Alleen jammer dat er nu net een piekje werd aangetroffen in een land met hypegevoelige zenuwpillen aan het roer en een langzamerhand steeds hysterischer wordende bevolking. Een land waarin het gezonde verstand even snel afneemt als het aantal hijgerige mediakanalen toeneemt. Dan krijg je dus massamoord in plaats van een beheerste bestrijding door enting, aflammeren in afzondering en goede hygiënische maatregelen voor de mest. Soms schaam ik me helaas diep dat ik Nederlander ben.
