Veelgestelde vragen E. coli en HUShttp://www.rivm.nl/Bibliotheek/Algemeen_Actueel/Veelgestelde_vragen/Veelgestelde_vragen_E_coli_en_HUSPublicatiedatum:26-05-2011
Wijzigingsdatum:26-05-2011
Wat zijn E. coli-infecties?
De E. colibacterie is meestal een onschuldige darmbewoner bij de mens. Er zijn echter ook E. colibacteriën waarvan je ziek kunt worden. De zogenaamde enterohemorragische E.coli (EHEC, ook wel STEC genoemd) kan een besmettelijke dikkedarmontsteking veroorzaken met bloederige diarree. Als complicatie kan nierbeschadiging (HUS) optreden. De aandoening komt in Nederland zelden voor.
Wat is EHEC? EHEC is een afkorting van de medische term enterohemorragische E. coli en is een variant van de E. colibacterie (ook wel STEC genoemd). Na besmetting met deze bacterie kan de patiënt last krijgen van heftige bloedingen (hemorragie) in de darmen. Dat bloed komt met de diarree naar buiten. De infectie kan bovendien gepaard gaan met braken, misselijkheid en buikkrampen en kan ernstige schade aan de nieren veroorzaken.
Wat is HUS?
HUS is een afkorting van hemolytisch-uremisch syndroom, een medische term voor ernstige nierklachten die het gevolg kunnen zijn van een besmetting met een EHEC- bacterie
Waar en hoe kan je E. coli-infecties oplopen?
De bacterie komt bij koeien en schapen voor in de darmen. Besmetting vindt meestal plaats door het eten van onvoldoende verhit rundvlees of schapenvlees (barbecue, hamburgers), het drinken van rauwe melk of het eten van besmette rauwe groenten.
Besmetting kan ook plaatsvinden door contact met (mest van) besmet vee en door zwemmen in besmet water in de natuur.
Besmetting van mens op mens kan voorkomen. De bacterie is aanwezig in de ontlasting van mensen die besmet zijn. Bij toiletgebruik kunnen de toiletbril, de spoelknop en andere voorwerpen besmet raken. Door contact met deze voorwerpen kan de bacterie via de handen in de mond van anderen terechtkomen. Zo kan besmetting optreden.
Wat zijn de ziekteverschijnselen van een E. coli-infectie?
Diarree is het belangrijkste verschijnsel. De ernst van de klachten kan variëren van milde diarree tot diarree met heftige buikkrampen. Bij een ernstig verloop krijgt de patiënt last van heftige bloedingen (hemorragie) in de darmen. Dat bloed komt via diarree naar buiten. De infectie kan bovendien gepaard gaan met braken, misselijkheid en buikkrampen en kan ernstige schade aan de nieren veroorzaken.
Er is meestal geen koorts. Na 1-2 dagen kan de diarree bloederig worden.
Hoe lang ben je ziek van een E. coli-infectie?
Niet altijd treden ziekteverschijnselen op. Als er ziekteverschijnselen optreden, gebeurt dat meestal 3-4 dagen na de besmetting. De klachten duren gemiddeld 2-9 dagen.
Kun je immuun worden voor een E. coli-infectie?
Er ontstaat geen immuniteit tegen de ziekte. Mensen kunnen de ziekte meerdere keren doormaken.
Welke mensen lopen (extra) risico op een E. coli-infectie?
Mensen die onvoldoende verhit vlees eten (barbecue!) of rauwe melk drinken lopen meer risico om de infectie op te lopen. Kinderen onder de 5 jaar en ouderen boven de 60 jaar hebben een verhoogde kans op complicaties. Ook mensen die contact hebben met mest lopen extra risico om besmet te raken.
Als je een E. coli-infectie hebt, is die besmettelijk voor anderen?
Mensen kunnen elkaar besmetten. Zolang de bacterie in de ontlasting aanwezig is ben je besmettelijk. Voor zover bekend duurt de besmettelijkheid vanaf het begin van de klachten enkele dagen tot weken.
Wat kun je doen om een E. coli-infectie te voorkomen?
Er bestaat geen vaccinatie tegen de ziekte en er zijn geen medicijnen om de ziekte te voorkomen. Gebruik indien mogelijk een apart toilet wanneer iemand diarree heeft. Indien dit niet mogelijk is reinig dan het toilet na ieder gebruik. Gebruik in ieder geval zolang je diarree hebt een eigen handdoek en verschoon die elke dag.
Goede hygiëne is heel belangrijk om verspreiding/besmetting te voorkomen.
Het goed verhitten van vlees en het wassen van groenten helpt om het besmettingsrisico te beperken, maar kan besmetting nooit helemaal uitsluiten.
Ik heb diarree, wat moet ik doen?
Diaree kan vele oorzaken hebben. Raadpleeg de huisarts wanneer er bloed bij de diarree zit. De huisarts kan bepalen of de ontlasting onderzocht moet worden.
Is er een behandeling voor een E. coli-infectie?
Bij mild verlopende infecties is een behandeling meestal niet nodig. Extra drinken in de vorm van zoete dranken en dranken met zout (bouillon) is belangrijk. Hiervoor zijn zakjes bij de drogist of apotheek te koop (ORS). Bij een ernstig verloop kan antibiotica worden overwogen.
Wat is er in Duitsland aan de hand? In Noord-Duitsland, vooral in en rond Hamburg, is een grote uitbraak van ziektegevallen gemeld, veroorzaakt door een EHEC-bacterie (type O104). Dit is een variant van de darmbacterie E. coli die darmbloedingen en ernstige nierklachten veroorzaakt. Er zijn honderden ernstige ziektegevallen gemeld waarvan velen met ernstige nierklachten (HUS). Zoals het er nu uitziet zijn rauwe groenten de mogelijke oorzaak.
Ik ben in Duitsland geweest en heb diarree, wat moet ik doen? Raadpleeg de huisarts wanneer er bloed bij de diarree zit of als u ernstig ziek bent. De ziekte wordt vastgesteld door onderzoek van de ontlasting. De huisarts kan bepalen of de ontlasting onderzocht moet worden.
Is er in Nederland ook risico op de Duitse bacterie? In Nederland is het type bacterie dat in Duitsland de ziekte veroorzaakt bij controles van de VWA niet aangetroffen in vlees of groenten in Nederlandse winkels.
Zijn er ook Nederlanders ziek? Bij het RIVM is één Nederlander gemeld die zeer waarschijnlijk in Duitsland de besmettelijke bacterie EHEC heeft opgelopen. De patiënt is opgenomen en wordt behandeld.
Hygiënemaatregelen Goede hygiëne is heel belangrijk bij het voorkomen van verspreiding van veel maagdarminfecties. Een aantal adviezen:
Handen wassen; was de handen in de volgende situaties:
• na gebruik van het toilet;
• na het verschonen van een kind;
• voor het bereiden van voedsel;
• voor het eten.
Was de handen tenminste 15 seconden met water en zeep en droog ze daarna goed af met een schone, droge doek, een papieren handdoekje of keukenrol.
Toiletgebruik / reinigen toilet
• Gebruik indien mogelijk een apart toilet voor de patiënt. Indien dit niet mogelijk is reinig dan het toilet na ieder gebruik.
• Werk bij het reinigen van het toilet van schoon naar minder schoon. Reinig eerst de deurklink, kraan, trekker of drukknop. Reinig daarna de toiletbril en toiletpot.
• Gebruik schoonmaakdoekjes die voor het toilet gebruikt zijn niet voor andere schoonmaakwerkzaamheden. Was de schoonmaakdoekjes op 90 graden of gebruik wegwerpdoekjes.
• Na reiniging met schone, droge doek droogmaken. Doek daarna in de was.
Douchen / afdrogen
• Droog van boven naar beneden af. Zorg dat de handdoek die voor het onderlichaam gebruikt is daarna niet voor het bovenlichaam gebruikt wordt of gebruik aparte handdoeken voor onder en bovenlichaam. Voor washandjes geldt hetzelfde advies.
• Hang washandjes en handdoeken na gebruik goed uit zodat ze kunnen drogen.
• Verschoon handdoeken en washandjes regelmatig, voor de patiënt dagelijks.
Bereiden van voedsel
• Was eerst de handen;
• Gebruik schone materialen;
• Was groenten die rauw worden gegeten grondig onder stromend water voor consumptie;
• Houd rauwe etenswaren gescheiden van klaargemaakt voedsel;
• Was de snijplank en het mes waarmee rauw vlees gesneden is met heet water af en droog ze goed af. Leg geen etenswaren op de snijplank waarop rauw vlees heeft gelegen;
• Was de handen na aanraken van rauw vlees;
• Verhit het eten door en door;
• Gebruik bij voorkeur een keukenrol, verschoon vaatdoekjes regelmatig;
• Verschoon regelmatig de handdoek in de keuken