Op borgtocht vrij, onder voorwaarden ook iets voor Nederland ?

[Jacques Schenk]

Ik heb me vroeger wel eens afgevraagd waarom we in Nederland mensen niet op borgtocht vrijlaten.
Wettelijk schijnt het zelfs al te kunnen, maar ook al is dat niet zo, het gaat om het principe.

In die gevallen waar er geen opsporingsbelang meer is bij het langer vasthouden en waar ook het vluchtgevaar acceptabel is, zou je iets dergelijks toch kunnen overwegen.
Opsluiting is een ernstige vrijheidsbelemering en daarmee al een straf, nog los van de eventuele andere consequenties zoals het verlies van je baan, het niet meer kunnen betalen van je hypotheek etc.
Dit soort zaken wil je een potentieel onschuldige niet aandoen, en het principe van "iedereen is onschuldig tot het tegendeel bewezen is" volgend zou het eigenlijk zo moeten zijn dat een dergelijke vrijheidsbeneming alleen gerechtvaardigd is nadat iemand schuldig verklaard is.

Nu krijg je regelmatig de situatie dat iemand opgesloten wordt en later vrijgesproken wordt, of er wordt een straf gegeven die gelijk is aan het voorarrest.
Dat die uiteindelijke straf dan gelijk is aan de periode van voorarrest is vaak geen toeval,  maar de rechter vindt in dergelijke gevallen soms dat de verdachte eigenlijk al te lang gezeten heeft en om dat te legitimeren/toe te dekken wordt de straf dan gelijk gemaakt aan het voorarrest.

Je zou kunnen stellen dat deze personen al gestraft worden nog voordat ze schuldig bevonden zijn, sterker nog nog voordat gebleken is dat ze niet schuldig verklaard worden.
Daar staat dan wel een schadevergoeding tegenover, maar die is zo laag dat die de schade voor veruit de meeste mensen niet zal vergoeden.
Waarom dit niet voorkomen in die gevallen waar dat mogelijk is door iemand op borgtocht vrij te laten, evt in combinatie met enkelband of andere beperkingen.

Ik zag vandaag weer een artikel waarin gepleit wordt om mensen maar op te sluiten tot het moment van het berechting, niet omdat het onderzoek dat noodzakelijk maakt, maar om ze op te sluiten, in feite leg je dan dus al een straf op zonder dat iemand schuldig verklaard is.
Ik bedoel daarmee dit artikel: http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Binnenland/article/detail/2434497/2011/05/20/Vechtersbazen-direct-de-cel-in.dhtml

Genoeg stof tot een leuke discussie denk ik, gelijk/ongelijk waar/niet waar bestaan hierin volgens mij niet, maar hoe denken jullie daarover ?

[RuudF]

Ik denk dat er vooral wordt gerekend op het afschikwekkend-effect van het meteen opsluiten.
Waarschijnlijk zal iemand wel twee keer nadenken, voordat hij een hulpverlener aanvalt, als hij weet dat hij meteen, totdat zijn rechtzaak dient, zijn vrijheid kwijt is.

Ruud

[sylvester1986]

Je hebt tegenwoordig genoeg camera's toch? Dan kun je gauw genoeg zien wie wat heeft gedaan en dan kan de juiste persoon de cel in.
Verder denk ik inderdaad dat iemand wel 2x nadenkt als deze geweld wil gebruiken.

[Jacques Schenk]

ik snap waarom het zou kunnen werken, maar de vraag is of je het dan nog wel over "recht" hebt wanneer je iemand opsluit die nog onschuldig (= niet bewezen schuldig) is.
natuurlijk helpt het om iemand direct op te sluiten, maar dat opsluiten kun je ook achteraf doen, desnoods langer en dan sluit je geen onschuldigen op.
Het gaat er om dat de rechter een vrijheidsstraf oplegt en niemand anders.

[zwelgje]

Wettelijk gezien bestaat de mogelijkheid om verdachten op borgtocht vrij te laten. Incidenteel wordt dit toegepast.

Maar ik begrijp niet zo goed wat je punt is want je haalt 2 (in mijn ogen) verschillende dingen aan:
- De mogelijkheid van het op borgtocht vrij laten in afwachting van verdere vervolging.
- Het onnodig of onnodig lang in bewaring houden van verdachten.

Om misverstanden te voorkomen: een verdachte wordt niet per definitie opgesloten. D.w.z. wettelijk gezien wordt er niet beslist over vrijlating van een verdachte, maar over het in bewaring stellen.
Dat lijkt misschien een onnodig detail, maar dat waarborgt juist het principe van "onschuld tot het tegendeel bewezen is".
De rechter kijkt eerst of er voldoende reden is om een persoon als verdachte aan te merken.  Pas daarna komt de afweging of er gronden zijn om deze verdachte in bewaring te stellen.

(Voor het gemak ga ik er even van uit dat een verdachte inderdaad terecht als verdachte wordt aangemerkt.)

Je haalt zelf al aan dat "vrijlating" alleen realistisch is als er geen opsporingsbelang meer is, en ook het gevaar van onttrekking aan rechtsvervolging minimaal is.
Daarnaast zijn er nog andere afwegingen die een grote rol spelen bij het in bewaring stellen, zoals de aard van het misdrijf (met daaraan gekoppeld de mogelijke strafmaat) en het gevaar voor (delen van) de samenleving.
Het wel of niet stellen van een borgsom heeft alleen invloed op het "vlucht risico" , al die andere afwegingen veranderen in principe niet als men een borgsom stelt.

Ergo: de mogelijkheid van het stellen van borg zal nauwelijks verandering brengen in het oordeel van een rechter over een (verlenging van) inbewaringstelling. Dan blijft alleen nog de vraag over om het wenselijk is om verdachten die een verhoogd "vlucht" risico hebben een mogelijkheid te bieden om tijdelijk vrij te komen.
Mijn mening is dat verdachten met een verhoogd vlucht risico gewoon in bewaring moeten blijven, omdat het risico van rechts ongelijkheid te groot wordt. D.w.z mensen met genoeg financiële reserves (direct of indirect) kunnen zich aan inbewaringstelling onttrekken, maar mensen zonder deze middelen niet.

De discussie over het wel/niet onnodig lang in bewaring blijven van verdachten die uiteindelijk onschuldig zijn of een lichte straf opgelegd krijgen staat in mijn ogen dus los van een borgsom.

(P.s: dit alles is natuurlijk mijn mening. Ook besef ik dat het juridisch proces van hechtenis meer stappen heeft dan ik hier aanhaal.  Ik wil zeker niet doen voorkomen dat ik de waarheid in pacht heb. Ik heb ook respect voor meningen die niet de mijne zijn. )

[Jacques Schenk]

Duidelijk verhaal  

Het gaat er mij dus inderdaad om dat mensen niet onnodig vastgezet worden vanuit vluchtgevaar.
Als ik kijk naar de affaire DSK dan is de man voorlopig 'vrij' in afwachting van zijn proces, de kans op vluchten heeft men willen verkleinen door een combinatie van een borgsom, beveiliging/bewaking etc.
Ik vermoed dat in Nederland een dergelijke verdachte veel langer vast zou worden gehouden, ook al is er geen opsporingsbelang meer.
Er van uitgaande dat het vluchtrisico hier een rol speelt zou je dat zo kunnen afdekken.

[Nick]

Ik sluit me aan bij zwelgje. In mijn ogen zijn er in ons rechtsysteem voldoende waarborgen tegen het nodeloos vastzetten van verdachten. In zaken waarin geen opsoringsbelang of vluchtgevaar aanwezig is en de democratische rechtsorde niet geschokt is worden verdachten voorzover ik weet heengezonden. Verdachten in zaken waarin dit wél het geval is moeten gewoon 'binnen blijven', ongeacht het vermogen/aanzien/... dat zij hebben.

[zwelgje]

Duidelijk verhaal  

Het gaat er mij dus inderdaad om dat mensen niet onnodig vastgezet worden vanuit vluchtgevaar.

In Nederland  schrijft de wet ook voor dat verdachten niet langer in bewaring mogen worden gesteld dan de maximum straf die op gelegd kan worden voor het misdrijf.
Dat speelt dus een grote rol in de beslissing van de rechter. Daarnaast zal het vlucht risico worden afgewogen met de samenwerking van de verdachte en het strafbare feit wat het OM ten laste legt.