In België is er (nog) wel juryrechtspraak, namelijk de jury van het Hof van Assisen. Ik kan dit wel schetsen, maar dan moet ik eerst het één en ander uitleggen.
In België zijn er drie soorten misdrijven: overtredingen, wanbedrijven en misdaden. De overtreding is het 'minst zwaar', de misdaad is het 'zwaarste'. Afhankelijk van welk soort misdrijf je pleegt, zal een andere rechtbank over je oordelen.
Een overtreding wordt bestraft met een politiestraf door de politierechtbank.
Een wanbedrijf wordt bestraft met een correctionele straf door de correctionele rechtbank.
Een misdaad wordt bestraft met een criminele straf door het Hof van Assisen.
Dit klinkt natuurlijk theoretisch erg mooi, maar er hangen zoveel ogen en haken aan dat dit model totaal NIET meer waarheidsgetrouw is. Zo heeft de wetgever de meeste overtredingen uit het strafwetboek gehaald zodat ze lokaal, door bestuurlijke overheden, gesanctioneerd kunnen worden met een "Gemeentelijk Administratieve Sanctie", gaan de wanbedrijven die te maken hebben met verkeer toch naar de politierechtbank en - belangrijk in dit geval - worden de meeste misdaden na aanname van verzachtende omstandigheden gecorrectionaliseerd: ze worden voor de correctionele rechtbank gebracht ipv het Hof (da straf zal dan ook LAGER liggen).
Uiteindelijk is het Hof van Beroep enkel nog bevoegd voor moord en brandstichting (evenals politieke misdrijven en drukpersmisdrijven, niet relevant), als ik het me correct herinner. Het levert bijzondere taferelen op, waarbij juryleden worden toegesproken door het OM, door de advocaat van de beklaagde en door de advocaten van de burgerlijke partijen. Vallen vaak harde woorden. De jury spreekt zich enkel uit over de schuldvraag, de straftoemeting gebeurt wel door magistraten.
