Roestvast staal, een sluipmoordenaar in zwembadenhttp://www.omroepbrabant.nl/?news/164134682/Roestvast+staal,+een+sluipmoordenaar+in+zwembaden.aspxLaatst gewijzigd: donderdag 3 november 2011 - 09:58 | Auteur: Hessel Rippe
TILBURG - Had het drama in zwembad Reeshof in Tilburg voorkomen kunnen worden? Het ministerie van VROM waarschuwde gemeenten al in 2002 dat roestvast staal in zwembaden gevaarlijk is voor de constructie. Corrosie bleek toen al de boosdoener.
Een toezichthouder van de provincie zei woensdag dat scheurtjes in de roestvast stalen kabels waaraan de luidsprekers hingen waarschijnlijk de oorzaak waren van het ongeluk in zwembad Reeshof in Tilburg een dag eerder. Bij het ongeluk vielen de luidsprekers op het hoofd van een vijf maanden oud meisje die later in het ziekenhuis in Rotterdam bezweek aan haar verwondingen.
Veel langer bekend
In een verklaring van de gemeente Tilburg woensdag staat dat 'uit de eerste rapportages blijkt dat de bevestigingsmaterialen waarmee de geluidsboxen waren opgehangen in slechte staat verkeerden en vervangen hadden moeten worden.' De gemeente kreeg deze informatie in april 2011 via een extern bureau. Toch was het feit dat het gebruik van roestvast staal (RVS) in zwembaden tot levensgevaarlijke situaties kunnen leiden al veel langer bekend.
Zo vertelt een rapport uit 2009 van het ministerie van VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu) dat de 'Staatssecretaris van VROM per brief van 27 februari 2002 Burgemeester en Wethouders van alle gemeenten geattendeerd heeft op deze risico's'. Want 'standaard RVS-legeringen zijn volstrekt ongeschikt voor gebruik in dragende constructies boven het bassin in overdekte zwembaden,' aldus het rapport.
Corrosie
Wat de sterkte van het staal aantast is (put)corrosie. Daarbij vormen zich putjes in het oppervlak van het staal. Het chloor tast plaatselijk de beschermende laag chroomoxide aan. Uiteindelijk ziet het materiaal er grotendeels gaaf uit, maar met een aantal putjes over het oppervlak, vertelt Wikipedia. Ook het rapport van VROM uit 2009 zegt dat 'deze corrosie soms niet zichtbaar is, waardoor constructies zonder 'waarschuwing' kunnen bezwijken'.
Volgens twee adviesbureaus in een publicatie uit 2004 kan 'scheurvorming [bij roestvast staal] in zwembaden door aanwezigheid van stoffen als hypochloriet (chloor) en verbindingen hiervan met organische stoffen (zweet, parfum, urine) al bij kamertemperaturen voorkomen.' Daarom, zo zeggen zij, mogen 'in situaties waar trekspanningen kunnen voorkomen, zoals dragende ophangconstructies, deze materialen niet meer gebruikt worden'.
Eerdere gevallen
Dat leidt tot levensgevaarlijke situaties zo blijkt uit het instorten van het dak van een zwembad in Steenwijk in 2001. Toen kwamen de aan roestvast staal bevestigde luchtkanalen los, waardoor het hele plafond instortte. Er was op dat moment niemand in het zwembad aanwezig. In 1985 gebeurde hetzelfde in een zwembad in het Zwitserse Uster. Daar kwamen toen twaalf mensen bij om het leven.
En dat terwijl RVS juist oorspronkelijk gebruikt werd omdat 'ervan uit werd gegaan dat RVS tegen corrosie bestand zou zijn en daarom is RVS op grote schaal toegepast in zwembaden' (VROM, 2009). Ook het artikel van de adviesbureaus geeft aan dat 'juist vanwege de corrosiebestendigheid dit materiaal ook veelvuldig is gebruikt in ophangconstructies in zwembaden'.
Accuut gevaar
De bedrijven Force Technology in Leiden en Cobra Consultancy in Hazerswoude voerden vanwege de corrosie bij RVS een steekproef onder 65 (van de 900) zwembaden in Nederland uit. Uit hun onderzoek bleek dat veertien (22%) zwembaden 'een acuut gevaar' vormden. Achttien andere zwembaden werd door de twee adviesbureaus met klem aangeraden om roestvast stalen elementen 'zo snel mogelijk' te vervangen.
Ook het ministerie van VROM constateerde in 2009 dat veel gemeenten nog te weinig de gevaren onderkenden. "De 'Praktijkrichtlijn voor inspectie en onderhoud van (ophang)constructies, bevestigingen en voorzieningen in overdekte zwembaden' uit 2004 is bij zeventien van de 48 gemeenten die hebben gereageerd niet bekend. Ook het begin dit jaar verspreide inspectiesignaal 'Risico's van stalen (ophang)constructies en bevestigingsmiddelen in overdekte zwembaden' (2009) is bij praktisch de helft van de gemeenten onbekend."
'Niemand voelt zich verantwoordelijk'
De twee adviesbureaus constateerden in 2004 dat er veel vertraging ontstaat bij het vervangen van roestvast staal in zwembaden omdat vaak onduidelijk is wie daarvoor zorg moet dragen. 'Er zijn vaak zoveel partijen betrokken bij het hele proces dat uiteindelijk niemand zich verantwoordelijk voelt.' In 2002 heeft de staatssecretaris van VROM gemeenten al 'gewezen op hun verantwoordelijkheid voor het toezicht op bestaande bouwwerken, waaronder zwembaden.'
Twee onderzoeken, een intern onderzoek van de gemeente en een strafrechtelijk onderzoek van het Openbaar Ministerie, moeten nu duidelijk maken wie er precies verantwoordelijk is geweest. Als duidelijk wordt dat roestvast staal de oorzaak van het drama is geweest, blijkt uit het rapport en de richtlijnen van het ministerie van VROM dat er iets had moeten gebeuren. Dat dit veel eerder had gemoeten, is door het drama pijnlijk duidelijk geworden.
Eerste publicatie: woensdag 2 november 2011 - 23:28
