Werkgever verantwoordelijk voor goede staat reddingsvest Werkgevers in de binnenvaart zijn verantwoordelijk voor eventuele ondeugdelijkheden aan de reddingsvesten van het personeel. Dat heeft de Arnhemse rechtbank geoordeeld in de strafzaak tegen VOF Vascularius naar aanleiding van de verdrinking van stuurman Mihai Vasile in 2009.
De rechter legde de VOF van schipper en zijn echtgenote een voorwaardelijke boete van 2000 euro op vanwege nalatigheid. De officier van justitie eiste eerder 8000 euro, waarvan 4000 voorwaardelijk.
De Roemeense stuurman Vasile viel destijds overboord van het ms Manta en verdronk. Zijn reddingsvest functioneerde niet. Het bleek op verschillende punten ondeugdelijk. Zo zat er in het vest een gat van drie millimeter, was de patroon leeg en twee slagen teruggedraaid en de slagdoorn kapot. De vraag was dan ook vooral, wie verantwoordelijk kon worden gehouden voor deze gebreken. Zo betwistte advocaat Bienfait van de VOF dat het gat al voor de val aanwezig was. Het kon volgens hem ook zijn ontstaan in de tijd dat Vasile in het water lag. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) concludeerde echter dat dit niet het geval kan zijn geweest. De rechter nam deze conclusie van het NFI over.
Zorgplicht
Werkgevers hebben een zorgplicht. Dat blijkt volgens de rechter uit de Arbeidsomstandighedenwet. Zo moet een werkgever doeltreffende maatregelen nemen ten aanzien van persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals een reddingsvest. Dit houdt in dat de werkgever het vest moet onderhouden, repareren en zo nodig moet vervangen. Volgens de rechter hadden de gebreken in het geval van het vest van Vasile eenvoudig visueel kunnen worden vastgesteld. Kuiper had alleen de kapotte slagdoorn niet zelf kunnen opmerken. Daarvoor was een test met een slagplaatje van een gecertificeerd keuringstation nodig. De VOF werd hiervan vrijgesproken.
Hoewel de rechtbank, net als de verdediging, vindt dat ook werknemers een zorgplicht hebben, ontslaat dit werkgevers niet van hun zorgplicht. De rechter achtte bewezen dat Kuiper zijn zorgplicht als werkgever niet was nagekomen. Zo wordt de schipper verweten dat hij de reddingsvesten niet zelf uitreikte aan zijn personeel. Ook maakte hij geen (schriftelijke) afspraken met zijn werknemers over het naleven van bepaalde voorschriften over het voorkomen van ondeugdelijkheden aan de vesten. Verder had hij maatregelen moeten nemen om de deugdelijkheid van het reddingsvest te waarborgen. Zeker het gat in het vest stond een goed functioneren in de weg. Had het reddingsvest goed gewerkt, dan had dit volgens de rechter de overlevingskans van Vasile aanmerkelijk vergroot. Ook zorgde het niet goed functionerende reddingsvest ervoor, dat Vasile betrekkelijk snel nadat hij te water raakte verdronk. De rechter achtte dan ook bewezen dat Vasile is verdronken door nalatig handelen.
Verdriet blijft
In het bepalen van de strafmaat, hield de rechter onder meer rekening met de financiële situatie van VOF Vascularius. Ook liet de rechtbank de ouderdom van de zaak meespelen en de daarmee gepaard gaande langdurige onzekerheid. Verder concludeerde de rechtbank dat de (wettelijke) regels over wat van een werkgever wordt verwacht met betrekking tot onderhoud en gebruik van een reddingsvest, niet altijd duidelijk zijn. Omdat een onvoorwaardelijke boete, zoals het OM had geëist, de VOF onevenredig zou treffen, besloot de rechtbank een geheel voorwaardelijke boete op te leggen van 2000 euro.
Schipper en echtgenote concluderen uit de uitspraak dat je als werkgever altijd verantwoordelijk bent voor je materiaal. ‘Wij hebben een voorwaardelijke boete gekregen van 2000 euro, maar Mihai krijgen we hier niet mee terug. Het verdriet zal altijd blijven, ongeacht de uitspraak. Voor iedereen die ons heeft gesteund de afgelopen tijd, bedankt.’
Vrijspraak voor niet hebben RI&E Behalve het ondeugdelijke reddingsvest, verweet het OM de VOF Vascularius ook dat ze had nagelaten een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en het bijbehorende Plan van aanpak schriftelijk vast te leggen.
Ook werd de werkgever ten laste gelegd dat hij deze RI&E en het Plan van aanpak niet voor aanvang van de werkzaamheden aan de werknemers heeft overhandigd.
In de RI&E en het Plan van aanpak zou moeten staan welke risico’s de arbeid met zich mee kon brengen en welke maatregelen moesten worden genomen om deze risico’s te beperken. Omdat in de RI&E waarschijnlijk alleen zou hebben gestaan dat de werknemers een reddingsvest moeten dragen en niets zou worden gemeld over tussentijdse controles, vond de rechtbank dat er geen verband was tussen het niet hebben van de RI&E en het Plan van aanpak en de verdrinking. De VOF werd hiervan vrijgesproken.
Ook blijkt volgens de rechtbank uit de Arbeidsomstandighedenwet niet dat de werkgever verplicht een RI&E en het Plan van aanpak aan de werknemer moet geven. Ook hiervoor werd de VOF vrijgesproken. (EvH)
www.schuttevaer.nl
