Wat ik mij eerder afvraag en mede ook omdat de schipper van het cruiseschip al eerder van het schip af was als de passagiers:
Als het schip water maakt, wie is er dan in staat zijn eigen leven op het spel te zetten om andere te redden?
Nou ligt er een cruise schip voor de kust, mensen hadden bijna naar de steiger kunnen zwemmen. Maar als het schip 20 km uit ligt. Dan duurt het nog even voordat de reddingsboten er zijn. En andere schepen hebben ook niet mensen aan boord die werkelijk getraind zijn op crisis stress bestendigheid. Dus ondanks dat de bemanning wel of niet de taal spreekt. Wie gaat oma nog helpen (van het personeel) als zij voelen dat het schip om gaat. Of als het water de trap al op komt? En het zelfde verhaal geld voor de schipper. Wanneer mag hij van het schip af, als hij weet dat er ruimtes zijn met mensen die al onder water staan. Moet hij mee ten onder gaan? Het is en blijft altijd improviseren. Het kan niet anders.
Eindelijk eens geregistreerd, om speciaal hierop te kunnen reageren. Het is een kwestie die mij al sinds
de ramp met de Estonia bezig houdt: wat zou je doen of kunnen als je zelf als passagier (of bemanningslid) aanwezig bent op zo'n boot wanneer het mis gaat?
Je bent op een cruise, het schipt vaart een flink eind uit de kust, na een uitgebreid diner ben je naar je hut gegaan. Plotsklaps valt alle verlichting uit. Na een lange minuut schakelt de noodverlichting in. Over de intercom wordt gezegd niet in paniek te raken, het is slechts een elektrische storing. Ondanks dat het de hele dag al slecht weer is, en de wind zo 's avonds bepaald niet is gaan liggen, weet je je kalmte te bewaren en blijft in je hut. Na een half uurtje werkt de stroom echter nog steeds niet, en tevens heb je het idee dat het schip telkens één kant op wat verder overhelt, en niet goed meer terugkomt. Je verlaat je hut, en ziet dat er ook bij de rest van de gasten en zelfs onder de bemanning paniek lijkt te zijn ontstaan.
Onder aan de trap naar het volgende dek ligt een oudere vrouw op de grond, kennelijk is ze door de haast en het scheefhangende schip van de trap gevallen. Andere passagiers wurmen zich er langs, een vader loopt paniekerig zijn kinderen te zoeken.
Vanuitgaande dat je nog rationeel kan handelen, hoe gaat het verhaal verder?
Scenario A1:
Je ziet geen reden voor paniek. Het schip ligt weliswaar redelijk scheef, maar dat komt door de harde zijwind, en de golven die constant tegen boot duwen. Je overziet de situatie, en probeert zo goed en kwaad als het kan de gewonde vrouw te helpen. Onderweg kom je een huilend kind tegen, dat het zoontje van paniekende vader blijkt te zijn. Na een poosje komt het schip rustiger te liggen, en over de intercom komt de melding dat de problemen met de stroom bijna opgelost zijn. De kapitein heeft het schip in de wind kunnen draaien zodat het stabieler blijft.
Door de onstane paniek (er waren zelfs al reddingsboten te water gelaten!) zijn er een behoorlijk aantal vooral oudere mensen gewond geraakt. Vanaf het vaste land is een helikopter onderweg met een arts, en ook per boot is extra hulp in aantocht.
Bij aankomst in de haven wordt je opgewacht door een cameraploeg van een actualiteitenprogramma. Ze maken een item over de 'bijna-ramp' van het cruiseschip. Je wordt als held ondervraagd; "wat ging er door u heen toen het licht uitviel?", "Hoe kon u zo koelbloedig blijven, terwijl de rest in paniek raakte?", etc.
Scenario A2:
Je ziet geen reden voor paniek. Het schip ligt weliswaar redelijk scheef, maar dat komt door de harde zijwind, en de golven die constant tegen boot duwen. Je overziet de situatie, en probeert zo goed en kwaad als het kan de gewonde vrouw te helpen. Onderweg kom je een huilend kind tegen, dat het zoontje van paniekende vader blijkt te zijn. Omdat er meer gewonden zijn, en ook de paniek aanhoudt, besluit je dat het het beste is de gewonde vrouw naar hut te brengen. Na haar op bed geholpen te hebben klinkt er een luide knal, de noodverlichting valt uit. Je gaat de gang op en merkt dat het schip snel verder scheef gaat hangen. Lopen gaat heel lastig. Je probeert bij de trap te komen, maar je gaat eerst de verkeerde kant op, je bent gedesorienteerd doordat het donker is, en alles scheef heel anders is. Uiteindelijk denk je bij de goede trap gekomen te zijn, je gaat naar beneden, maar halverwege te trap merk je dat je het water inloopt.....
Scenario B1:
De ramp met de Estiona komt bij je op in gedachten. Je vond het nooit al een goed idee met een cruiseschip mee te varen. En dan nu toch. Het zal toch niet zo zijn. De bemanning weet ook duidelijk niet meer wat te doen. Je herinnert je weer wat de enige nederlands overlevende vertelde, en wat door de experts op televisie bevestigd werd: om te overleven ben je op je zelf aangewezen. Je moet één doel voor ogen hebben. Overleven. Naar de uitgang. Naar een reddingsvlot. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Je duwt je met je ellebogen langs andere passagiers. De vrouw die bij de trap ligt vorm een handig opstapje om de andere gasten snel te kunnen inhalen. Aangekomen op het dek pak je een reddingsvest uit een van de kisten. Je klimt in een reddingssloep, en het lukt je deze te lanceren. Na een half uur in de sloep ben je al goed misselijk door het stampen en slingeren op de golven. Je kijkt om naar het cruiseschip en tot je verbazing zie je de lichten weer aangaan en het schip van je afvaren. Even later komt er een reddingsboot langszij die jou aan boord neemt. Aangekomen op het vaste land wordt je opgewacht door de politie en een cameraploeg: "Hoe kon u zo asociaal zijn, en letterlijk over lijken gaan uit eigenbelang?", "Waarom volgde u de intructies van het personeel niet op?", "waarom ging u slechts met vijf man in een reddingssloep?, etc..
Scenario B2:
De ramp met de Estiona komt bij je op in gedachten. Je vond het nooit al een goed idee met een cruiseschip mee te varen. En dan nu toch. Het zal toch niet zo zijn. De bemanning weet ook duidelijk niet meer wat te doen. Je herinnert je weer wat de enige nederlands overlevende vertelde, en wat door de experts op televisie bevestigd werd: om te overleven ben je op je zelf aangewezen. Je moet één doel voor ogen hebben. Overleven. Naar de uitgang. Naar een reddingsvlot. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Je duwt je met je ellebogen langs andere passagiers. De vrouw die bij de trap ligt vorm een handig opstapje om de andere gasten snel te kunnen inhalen. Aangekomen op het dek pak je een reddingsvest uit een van de kisten. Je klimt in een reddingssloep, en het lukt je deze te lanceren. Na een half uur in de sloep ben je al goed misselijk door het stampen en slingeren op de golven. Het is koud, telkens slaat er een golf ijzig water over je heen. Je kruipt dicht tegen je lotgenoten aan, en blijft volharden in de gedachte dat jullie gered zullen worden. Dat gaat niet meer op voor twee anderen in de sloep, laat staan voor de velen opvarenden op het schip. Kort na de lancering van de sloep kapseisde het schip in zijn geheel. Je wilt niet denken aan alle slachtoffers: je moet positief blijven denken om te overleven.
Je komt bij wanneer je uit de helicopter getild wordt. Hoe je daarin bent gekomen kan je je niet meer herinneren. Een paar dagen later mag je het ziekenhuis uit. Je bent als held te gast bij een actualiteitenprogramma. Alles willen ze van je weten: "Wat ging er door u heen toen het licht uitviel?", "Hoe wist u gelijk dat het ernst was?", "Wat deed u toen in de sloep zat?".
Vier hele verhalen dus met als vragen:
- wanneer weet je of het nou echt ernst is?
- hoe voorkom je dat je een held bent als het uiteindelijk echt mis gaat, maar een asociale klootzak wanneer het (door een wonder?) toch nog goed ging?
- hoe lang blijf je al bemanningslid "professioneel", wanneer kies je voor jezelf?
- (nog los van het feit of je zelf nog wel in staat bent iets logisch te doen of te denken, of gewoon ook versteend, in paniek,etc., raakt...)
