Zorgvuldigheid en waarheidsvinding lijkt steeds vaker ondergeschikt aan snelheid en scoren.
Als je pas de volgende dag met het nieuws komt dan kun je vandaag de dag de deuren wel sluiten. Als journalist sta je met de snelheid van nieuwe media steeds meer onder druk. Afgelopen donderdag weer zo'n voorbeeld. De eerste tipgever via e-mail was klip en klaar in zijn stelling, er is een vrouw vermoord in die straat (met letterlijk c.a. 10 uitroeptekens erachter). Aangezien het bij mij in de buurt is ging ik er naar toe, mijn collega was er ook geweest maar heeft niets kunnen zien, maar hij moest weer verder, dus ik ging buurten. Ter plaatse vielen mij de vele witte busjes op, waarvan er één enigszins verdekt opgestelde flitslampen had, dus er was iets. Een woning had een met landbouwplastic afgedekte voordeur. De buurtbewoners stonden verderop met elkaar te praten. Ze hadden die ochtend alleen de man des huizes meegenomen zien worden door de politie. De vrouw des huizes kwam niet naar buiten. Aangezien het geheel op een forensisch onderzoek leek werd al gauw de conclusie getrokken dat de man zijn vrouw vermoord heeft en dit ging al rond via sociale media.
De politie deed geen mededelingen in het belang van het onderzoek. Na wat doorvragen bij de politie leerde dat er geen sprake was van moord in het onderzochte huis. Ter plaatse konden we alleen ontfutselen dat het inderdaad om forensisch onderzoek ging, verder niets. Het enige wat we konden melden is dat er onderzoek plaatsvond en dat getuigen alleen de man naar buiten hebben zien komen. Ik heb niets getwitterd en/of laten publiceren door mijn collega's omdat de informatie te summier was. Ondertussen draaiden de sociale media overuren, er kwamen meerdere nieuwsgierigen met de auto langs in de straat om te kijken wat er te zien viel, praktisch niets. Na onderzoek van collega's kwam naar boven dat het een onderzoek betrof naar aanleiding van een eerdere gepleegde moord. Dat maakte het verhaal toch iets anders. Bovendien kwamen er bekenden van de verdachte langs waar ik de nodige achtergrondinformatie uit kon halen. Pas toen heb ik het verhaal laten publiceren.
En wat hoorde ik nog steeds afgelopen zondag? Volgens iemand zou er een vrouw vermoord zijn op dat adres, terwijl het uitgebreid in het nieuws is geweest wat er nu werkelijk aan de hand was.... Maar zie hier de invloed van sociale media. Als je als reguliere pers te laat bent met het nieuws krijgen de indianenverhalen de overhand en die blijken daags na het gebeuren hardnekkig verder te zingen. Ik heb de persvoorlichting van de politie eerder gewaarschuwd dat ze niet te lang moeten wachten met het uitvaardigen van persberichten of te krampachtig stil zijn in het belang van een onderzoek. Want uiteindelijk komen we erachter, in dit geval in twee uur tijd na de eerste geruchten. De politie heeft geen officiële mededelingen gedaan, maar met wat connecties bij het OM kregen we te horen dat ze geen moeite zouden hebben als we het bericht zouden plaatsen zoals wij het al wisten. Dan weet je genoeg.
Als de politie sneller bepaalde geruchten ontkracht had, of meer informatie had gegeven, dan hadden de indianenverhalen beperkt kunnen blijven.
