Expert heeft volkomen gelijk met zijn stelling dat richtlijnen slechts richtlijnen zijn en nimmer vervanging voor gezond verstand. Ik verzet mij met klem tegen de uitspraak over een heel klein beetje academische arrogantie. Expert is een medisch specialist en al jaren actief forumlid. Neem van mij aan dat zodra er sprake zou zijn van de mildste vorm van academische arrogantie een medisch specialist niet de moeite neemt hier een discussie te voeren. Een dwingend protocol is de bron van onzekerheid, twijfel en mogelijke angst, het investeren in betere opleidingen en het delen van kennis kan onzekerheid, twijfel en angst juist wegnemen.
Ik ben het er ook helemaal mee eens dat richtlijnen slechts richtlijnen zijn en geen wetten of vervanging van gezond verstand.
Mijn punt is alleen, de richtlijnen moeten wel goed zijn. Iemand die niet in staat is zelf met gezond verstand een oordeel over de richtlijnen te vellen of een specifieke situatie moet kunnen vertrouwen op de richtlijnen die er zijn. Deze discussie heeft laten zien dat dat in de praktijk helemaal niet het geval is, dat er fouten in de richtlijnen zitten en dat is erg kwalijk. De opmerking is niet dat expert als persoon arrogant is, helemaal niet. Mijn opmerking slaat op het feit dat in het dagelijks leven er gewoon een verschil is in opleidingsniveau van mensen. Een vergissing die veel hoogopgeleide mensen vaak maken (ik ben daar zelf geen uitzondering op) is dat we er van uitgaan dat andere in staat zijn op de zelfde manier tegen zaken aan te kijken, als we ons taalgebruik maar aanpassen. Dat is echter niet waar in de praktijk. De manier van denken is gewoon heel anders in veel gevallen. Het switchen van vaktermen naar gewoon Nederlands lost dat helemaal niet op. Dat heeft te maken met de manier waarop je hebt leren denken in de 4 tot 12 jaar academische vorming die je achter de rug hebt, het is gewoon een heel andere manier van denken, beargumenteren, interpreteren. Dat is iets dat je niet alleen in de geneeskunde ziet, maar in heel veel academische vakgebieden.
In de huidige maatschappij hebben richtlijnen, protocollen etc. een erg belangrijke rol, of dat goed is of niet laat ik nu even in het midden. Het is (wellicht helaas) gewoon een gegeven. Er zijn mensen die fantastisch kunnen koken, de sterren van de hemel, zolang ze de instructies op het pakje van de maggie maar mogen volgen. Als ze zelf gaan afwijken, combineren, interpreteren gaat het helemaal mis. Dat geeft helemaal niet, want er staan instructies op het pakje maggie en die kunnen ze gewoon gebruiken en zo een fantastische maaltijd op tafel zetten. Ben je echter in staat met je gezonde verstand wat nieuws te doen met dat zelfde pakje maggie, dan ben je daar ook vrij in, het is immers maar een richtlijn.
Zo is het met erg veel dingen.
Het is dus gewoon zaak dat voor de mensen die er gebruik van WILLEN maken, goede duidelijke en eenduidige richtlijnen zijn. Zodat er iets is om op terug te kunnen vallen. Het is niet zo dat je je eigen verstand dan niet meer mag gebruiken, maar het is gewoon een stok achter de deur, iets waar je op terug kunt vallen, zoals het recept op het pakje maggie. Het grootste deel van de leken voor wie de NRR haar richtlijn heeft opgesteld gaat 1x per jaar een avondje op herhaling. Om dan met 15 man in 2 uur tijd allemaal een keertje op een pop te mogen oefenen. In die tijd kun je heel deze discussie niet eens begrijpelijk overbrengen aan het grootste deel van hen. Wat je wel kunt is een richtlijn uitleggen. De mensen die meer willen weten, die verder willen denken, moet je de mogelijkheid geven dit soort discussies te volgen of er aan deel te nemen. Maar voor het grootste deel zal dat, ondanks dat het taalgebruik begrijpbaar is, een brug te ver zijn. Je kunt dan zeggen "dan hebben die mensen niets te zoeken in de hulpverlening." Maar daar ben ik het niet mee eens. Als er goede richtlijnen zijn kunnen ook zij erg nuttig zijn in de hulpverlening. Juist de hulpverlener die wellicht nooit in aanraking komt met een reanimatie en dan ineens in die situatie terecht komt heeft baat bij duidelijkheid en een stok achter de deur. Er is geen enkele manier om goed te voorspellen hoe iemand die dat nog nooit iets ernstigs heeft gezien zal reageren op zijn/haar eerste reanimatie slachtoffer. Voor de meeste burgerhulpverleners is dat het geval, dan is het gewoon van belang dat ze niet dichtklappen, duidelijke richtlijnen en instructies helpen daarbij. Als er te veel "Maar, Tenzij, Als, Mits" in de instructies zit loop je een groot risico dat mensen dichtklappen. Dat moet je voorkomen.
Deze discussie heeft een aantal heel goede voorbeelden gevonden van fouten in de richtlijnen. Het is nu zaak om te zorgen dat de discussie er toe leidt dat de fouten er uit gaan. En nog steeds blijft dan gelden, het zijn maar richtlijnen, dat wil echter niet zeggen dat ze fout mogen zijn "omdat je dat met gezond verstand zelf wel zou zien." Want ik denk dus dat mensen dat (helaas) niet zullen zien, ondanks deze discussie.
Richtlijnen zijn slechts richtlijnen, maar als je er op wilt vertrouwen dan moet dat kunnen. Als je je gezond verstand en extra kennis die je wellicht hebt wilt gebruiken en daarmee afwijken van richtlijnen, dan moet dat ook kunnen. Net als bij het pakje maggie.
Ik ben het wel helemaal met je eens dat de mensen achter hun richtlijnen duidelijk en open moeten zijn over waarom bepaalde zaken in een richtlijn staan en andere niet.
