Welke uitkomsten van reanimatie komen, in welke mate, voor bij kwetsbare ouderen (dood, overleving zonder schade, overleving met schade)?De uitkomst bij ouderen van reanimatie na circulatiestilstand buiten het ziekenhuis (OHCA) is als volgt:
a. circa 2,4-14% van de 70-plussers verlaat levend het ziekenhuis, van de 80-plussers verlaat 3,3-9,4% levend het ziekenhuis;
b. circa 1,2-5,7% van de gereanimeerde 70-plussers houdt geen tot milde neurologische schade over (CPC ≤2). Dat is ongeveer de helft van het aantal overlevenden. De andere helft van de overlevenden heeft blijvende ernstige neurologische schade.
Welke (positieve en negatieve) factoren beïnvloeden, in welkemate, significant de uitkomst van reanimatie bij (kwetsbare) ouderen?Voor patiëntgebonden factoren lijkt de volgende factor een betere prognose te geven:
• cardiovasculaire comorbiditeit.
De volgende factoren lijken een slechtere prognose te geven:
• hogere leeftijd onafhankelijk van comorbiditeit;
• niet cardiovasculaire comorbiditeit, vooral maligniteit en levercirrose;
• opname in een verpleeghuis.
De sterkte van de hiervoor genoemde patiëntgebonden factoren varieert zodanig in de studies dat niet kan worden aangegeven in welke mate deze factoren de uitkomst van reanimatie beïnvloeden. Dit geldt nog sterker voor de specifieke groep van kwetsbare ouderen. Voor zover het factoren tijdens de reanimatie betreft, zijn gunstige prognostische factoren:
• circulatiestilstand in het bijzijn van omstanders;
• circulatiestilstand in het bijzijn van ambulancehulpverlening (Emergency Medical Services (EMS));
• gereanimeerd worden door omstanders;
• ventrikelfibrilleren of ventrikeltachycardie;
• spontaan herstel van circulatie (ROSC).
Zijn er specifieke patiëntengroepen aan te merken bij wie de kans na reanimatie op overleving (zonder schade) zeer beperkt is? Er werden geen studies gevonden waarin voor specifieke patiëntengroepen een overleving van minder dan 1% werd gerapporteerd. Het is op basis van de evidence niet mogelijk om per aandoening te vermelden hoeveel overlevingskans iemand heeft. Wel lijken patiënten met een maligniteit, aneurysma dissecans, sepsis, acute beschadiging van het centraal zenuwstelsel, trauma, uremie en pulmonaire embolie een beperkte kans op overleving te hebben. Maar ook hierbij is er variatie in uitkomsten. Over overleving na reanimatie bij mensen met dementie is niets gevonden.
Bron: Nieuwe richtlijn Verenso. Verenso, NHG en V&VN hebben voor de nieuwe richtlijn de internationale wetenschappelijke literatuur over (besluitvorming over) reanimatie bij kwetsbare ouderen op een rij gezet.
