Brandweer Nederland: Ontruiming oefenen met Lego en pictogrammen

[Peter71]

Ontruiming oefenen met Lego en pictogrammen

 Categorie: Maatschappelijk
 Korps: Veiligheidsregio Utrecht
 Project: Eerste Hulp Bij Ontruimen
 Initiator: Herman Wesseling
 Geïmplementeerd: ja



Met in het achterhoofd de succesvolle actie rond brandveilige feestversiering tijdens het WK voetbal in 2010, greep de Veiligheidsregio Utrecht de brandpreventieweken van 2011 aan voor een vervolgproject. Gekozen werd voor een gezamenlijke actie rond het ontruimen van zorginstellingen.

Oefenen van een ontruiming is belangrijk, zeker in instellingen waar minder zelfredzame mensen verblijven. In noodsituaties moet het personeel weten wat ze moeten doen. Maar oefenen in de zorgsector is niet eenvoudig. Er werken veel parttimers die wisselende diensten draaien, en het is ook lastig vanwege de patiënten, die voor een deel niet of weinig mobiel zijn.

groep

Om die redenen werd de keuze gemaakt voor zogenaamde table top-oefeningen. Hierbij wordt een ontruiming nagespeeld op een plattegrond van een instelling of afdeling. Met lego en pictogrammen worden de posities van personeelsleden en patiënten en de (brandpreventieve)voorzieningen aangebracht op een plattegrond. Ook nooduitgangen, telefoons en blusmiddelen worden gemarkeerd. Vervolgens krijgen medewerkers een incidentscenario voorgelegd en wordt gevraagd hoe ze in de voorgelegde situatie zouden handelen.

Overzichtelijk


Een dergelijke table top-oefening is overzichtelijk en oefeningen kunnen makkelijk worden onderbroken en vanaf een bepaald punt opnieuw worden gestart. Bovendien kunnen oefeningen simpel worden ingepast in het gewone werkproces.

Tabletop

Communicatieadviseur Herman Wesseling: "Een table top-oefening vervangt nooit een echte ontruimingsoefening, maar het is wel een goede aanvulling. Doordat medewerkers regelmatig ‘op papier' met noodsituaties worden geconfronteerd, beseffen ze beter de rol die ze hebben bij een ontruiming. Ook zijn ze zich beter bewust waar zich vluchtwegen bevinden en waar brandbestrijdingsmiddelen en andere voorzieningen zijn. Je ziet ook dat er discussie mee op gang wordt gebracht en zo komen hiaten in de ontruimingsprocedure aan het licht."

Tijdens de actie in de Veiligheidsregio Utrecht zijn diverse bijeenkomsten gehouden waar uitleg werd gegeven over deze manier van oefenen. Om de drempel te verlagen kregen deelnemers na afloop een 'starterset' en het advies er daadwerkelijk mee aan de slag te gaan in hun organisatie.

Herman Wesseling: "Het persoonlijke contact en de uitleg die mensen krijgen, zijn sterke punten. Ook via mond tot mondreclame zijn instellingen bij ons gekomen. Als trigger willen we regelmatig een kleine aanvulling op de starterset sturen en we denken erover om het project naar andere doelgroepen uit te breiden. Zo proberen we de aandacht voor het ontruimen in geval van nood vast te houden."
http://www.brandweernederland.nl/algemene_onderdelen/innovaties/2012/maatschappelijk/ontruiming-oefenen/

[hoefhaan]

Ik heb zelf op deze wijze een ontruimingsoefening georganiseerd van een Intensive Care afdeling van een ziekenhuis.
Dit naar aanleiding van de HMIMMS cursus die ik had gevolgd waar ook een dergelijke table-top oefening gehouden werd.

Op een whiteboard de plattegrond van de afdeling met de omgeving, magneten als patiënten, belangrijke zaken (crashkar, beademingsmachines etc) en medewerkers.

Dan een situatie schetsen en mensen laten schuiven met de magneten. Was leerzaam en werd positief ontvangen.
Het voordeel is dat je ook kunt oefenen met afdelingen of locaties waar niet makkelijk (of zonder risico) een praktijkoefening te houden is. Wanneer de deelnemers zich goed in de situatie inleven kan het zelfs nog spannend worden ook!

[joostvankempen]

Wauw! Vanuit mijn achtergrond in 'serious games' vind ik dit soort dingen echt geweldig. Heel eenvoudig, maar zeer doeltreffend. Complimenten voor de bedenker(s)!

 

[Peter71]

Zoals Hoefhaan al terecht opmerkt is dit een uitkomst voor bedrijven instellingen een goede uitkomst, waarbij een daadwerkelijke ontruiming een hoop andere problemen met zich mee brengt.
Nu is het op het niveau van een bordspel, maar ik denk dat dit ook goed uitgewerkt kan worden naar een vituele opzet met de computer.

[joostvankempen]

Nu is het op het niveau van een bordspel, maar ik denk dat dit ook goed uitgewerkt kan worden naar een vituele opzet met de computer.

En nog een keer vanuit mijn achtergrond in serious games moet je heel erg oppassen voor doel vs. middel en waar het positieve effect nu door wordt bepaald. In dit geval is het bord een middel om een inhoudelijke discussie op gang te brengen. Het is wetenschappelijk bewezen dat bij een computerspel dat effect kleiner is, omdat de mensen 'de computer' ook als een speler, een deelnemer zien. In deze discussie zal niet gauw 'het bord' of 'de poppetjes' de schuld krijgen, hooguit dat de tekening niet klopt. Met een computerspel, heeft de computer het al snel gedaan als er iets gebeurt wat niet in hun eigen straatje past....

Als ik bij organisaties case-management, workflow of zaakgericht werken moet gaan invoeren, gaan we dit altijd eerst met het management 'fysiek' spelen: met kaartjes, dossiers en postvakjes. Daarmee maak je het inzichtelijk. Als er dan keuzes gemaakt zijn, ga je het pas in een computer stoppen: dan verdwijnt het namelijk voor veel mensen in een 'black box' en is ieder probleem de schuld van het systeem in plaats van hun eigen keuzes.  

 

[hoefhaan]

Voor de Hmimms heb ik zowel op whiteboard geoefend, als op de computer.
De computer bracht toch weer een stukje realiteit met zich mee.

De training zag er als volgt uit:

Verspreid over diverse ruimtes zaten specifieke beroepsgroepen:
Bestuur (Beleidsteam)
Management (Operationeel team)
Intensive Care
Spoedeisende hulp
Operatiekamer
Verpleegafdelingen

En in weer een andere ruimte de coördinatoren die alles aanstuurden, zoals het aantal en soort patiënten wat op welk moment binnen kwam.

Iedereen achter de computer, telefoons bij de hand en zo nodig gewoon naar de andere ruimte lopen.
Het opnemen van een patiënt, het verplaatsen van patiënt, het opereren van een patiënt, het kostte allemaal tijd. Zo werd er dus realtime geoefend.

Ik zat aan de IC kant. Via telefoon kreeg je een patiënt aangemeld, je ging ruimte maken op de afdeling, patiënten overplaatsen. Vervolgens zag je na de opgegeven tijd daadwerkelijk een patiënt op je afdeling verschijnen, waar je dan weer verpleegkundigen aan moest koppelen.

Heb het als redelijk real ervaren, al zaten er wel verbeterpunten in het programma