Waarom werkt een Reddingsbrigade niet met landelijke protocollen?

[Jasper Abelman]

Nu de Reddingsbrigades een officiële hulpdienst zijn wordt er steeds meer samengewerkt met de reeds bestaande hulpdiensten. Al deze diensten hangen aan elkaar van de protocollen en inzetcriteria.
Er zijn heel veel reddingsbrigades die werken volgens interne afspraken. Maar staan die ook op papier? Of laat staan zijn die als inzetvoorstel of protocol bekend gemaakt binnen de eigen reddingsbrigade?

Voor de Ambulancezorg is er bijvoorbeeld het Landelijk Protocol Ambulancezorg. Zoiets is er niet voor de reddingsbrigade.

Hoe ga je het één en ander verantwoorden als je te maken krijgt met een inzet waarbij slachtoffers vallen. Hoe ga je dan als reddingsbrigade jouw inzet verklaren?

Graag jullie reactie

[Nachtbroeder]

Nu de Reddingsbrigades een officiële hulpdienst zijn..

Oh vertel?

Het ligt natuurlijk aan de definitie wat je gebruikt voor "officiële hulpdienst". Maar het sprookje we mogen met blauwe lampen rijden, dus... Tjaa...

Reddingsbrigade Nederland, met al zijn bijbehorende onderdelen en organen, is een private dienst die taken op het gebied van openbare orde en veiligheid uitvoert voor diverse overheden. Ben je daarmee "officieel" een hulpdienst ?

[Lifc]

Oh vertel?

Het ligt natuurlijk aan de definitie wat je gebruikt voor "officiële hulpdienst". Maar het sprookje we mogen met blauwe lampen rijden, dus... Tjaa...

Reddingsbrigade Nederland, met al zijn bijbehorende onderdelen en organen, is een private dienst die taken op het gebied van openbare orde en veiligheid uitvoert voor diverse overheden. Ben je daarmee "officieel" een hulpdienst ?

Ik denk inderdaad ook niet dat reddingsbrigade's alleen een "'officiele'' hulpdienst zijn, omdat ze met de blauwe kerstboom rijden. Vele brigade's zijn opgenomen in de veiligheidsregio. Ook komen we met de RVR dichterbij een professioneel uitziende hulpdienst. Alleen ging de vraag volgens mij over protocollen en niet over de reddingsbrigade als hulpdienst....

Bij vele brigade's zijn protocollen aanwezig. Bij sommige zijn deze afgestemd op die van de brandweer, politie, ambulance. Alleen zijn deze in overleg met de andere hulpdiensten gemaakt. Vanuit de bond (redned) zijn er zover ik weet geen standaard protocollen. Ik denk dat het een positiefe invloed zou hebben op brigades, als de protocollen wel ontwikelt worden. Zo krijgen we meer eenheid en kunnen we beter op elkaar inspelen

[joostvankempen]

Nu de Reddingsbrigades een officiële hulpdienst zijn wordt er steeds meer samengewerkt met de reeds bestaande hulpdiensten. Al deze diensten hangen aan elkaar van de protocollen en inzetcriteria.
Er zijn heel veel reddingsbrigades die werken volgens interne afspraken. Maar staan die ook op papier? Of laat staan zijn die als inzetvoorstel of protocol bekend gemaakt binnen de eigen reddingsbrigade?

Voor de Ambulancezorg is er bijvoorbeeld het Landelijk Protocol Ambulancezorg. Zoiets is er niet voor de reddingsbrigade.

Hoe ga je het één en ander verantwoorden als je te maken krijgt met een inzet waarbij slachtoffers vallen. Hoe ga je dan als reddingsbrigade jouw inzet verklaren?

Graag jullie reactie

Jasper, welkom op dit forum! Dit moet je niet verkeerd oppakken, maar vind het wel heel grappig dat je vraagt om een reactie, want volgens mij is een forum voor niks anders bedoeld en zul je dus zelfs reactie krijgen als je het niet wilt

Volgens mij is onze organisatie gewoon nog niet 'volwassen' genoeg op dat gebied. Op het vlak van de zwembadopleidingen zijn de Reddingsbrigades altijd redelijk goed georganiseerd geweest en ook in staat geweest om er uniforme protocollen en reglementen op na te houden. Lifesaver 1 in Groningen is gelijk aan Lifesaver 1 in Maastricht. De regionalisering in de vorm van rayons heeft hier altijd een sterke rol in gespeeld volgens mij. Maar daar hebben we dan ook sinds 1917 aan kunnen werken

Op het gebied van waterhulpverlening zijn we gewoon nog niet zover, volgens mij met 3 belangrijke oorzaken:

1) voor heel veel brigades is waterhulpverlening relatief 'nieuw'. Aan de kust natuurlijk niet, maar als ik kijk naar mijn eigen brigade: wij bestaan 105 jaar, geven daarvan al 100 jaar zwemles, maar doen 'pas' 25 jaar aan varend redden. Dat is toch 75 jaar achterstand

2) de rayons hebben nooit de rol kunnen/willen spelen voor waterhulpverlening die ze wel hebben voor opleidingen. Zeker in de rayons waar relatief weinig aan varend redden werd gedaan, stond dit gewoon niet of nauwelijks op de agenda. In ons rayonbestuur is een post voor waterhulpverlening, maar die is jarenlang niet bezet geweest.

3) 'de reddingsbrigade' bestaat gewoon uit 175 eigenwijze lokale clubjes, die als puntje bij paaltje komt alleen aan zichzelf denken. Het van bovenaf invoeren van 1 landelijk protocol gaat zonder lang overleg en goed lobbywerk nooit door de ALV komen. Dat is meteen ook het grote verschil met ambulancezorg of brandweer: daar vinden de medewerkers/vrijwilligers sommige protocollen ook onzin, maar het wordt gewoon landelijk opgelegd en dat kan ook gezien de wetgeving en bevoegdheden. Bij de Reddingsbrigade heeft RN uiteindelijk niks te vertellen, want het is een democratie!

Naar mijn idee worden hier nu stappen in gezet door het vormen van de RVR´s, vooral onder druk van alle ontwikkelingen om ons heen. Door op regionale schaal te starten met het maken van afspraken, kom je van onderaf met goede ideeen, die je landelijk van elkaar kunt overnemen. Ik heb ook goede hoop dat de landelijke coordinator RVR en het landelijk overleg coordinatoren RVR er samen op gaan sturen om die regionale afspraken steeds meer op elkaar te gaan laten lijken. Dan kun je snel meters maken.

Overigens vind ik wel dat we niet moeten overdrijven: als je het goed doet is een protocol niks anders dan een expliciete bevestiging van een werkwijze die impliciet vaak al wordt gehanteerd. Wat je bij de reddingsbrigades wel ziet is dat ze door het uitwisselen van leden, het gebruiken van dezelfde lesboeken, het samen oefenen en andere vormen van kennisuitwisseling wel degelijk impliciet grotendeels op dezelfde wijze werken. Het is alleen nergens expliciet vastgelegd. We verschillende minder van elkaar dan we denken, het is alleen (nog) niet bevestigd op papier.

Je kunt dit ook omdraaien: ik ken genoeg organisaties waar ze 1 landelijk protocol hebben, maar waar in iedere stad anders wordt gewerkt....

Dan moet je je afvragen wat het doel is en wat het middel. Voor mij telt uiteindelijk het doel, niet het middel. Dus als een landelijk protocol helpt om ons doel te bereiken, dan moeten we dat doen. Maar als we dat doel al bereiken zonder dat middel, of als we het nu niet bereiken, maar met een protocol ook niet, waarom daar dan tijd insteken? Wat mij betreft dus zeker iets om het over te gaan hebben, maar een protocol kan nooit een doel op zichzelf zijn.

Als laatste is het misschien ook nog wel goed om een oud stokpaardje boven te halen van een ex-forumlid: op het water is hulpverlening gewoon heel anders dan op het land. Je hebt veel meer 'lekenhulpverlening', de omstandigheden van wind, stroming, temperatuur, golven zijn altijd anders, dus het komt ook veel meer aan op ervaring, goed zeemanschap, het kennen van je gebied etc. Ook is het vervolgtraject na je redding lang niet overal hetzelfde: verzorg je zelf nog een deel van het transport op het land, of is er meteen een ambulance aan de waterlijn etc. De protocollen kunnen in mijn ogen dus alleen heel algemeen worden opgesteld, want de werkwijze hier bij ons op Maas of Waal, kun je volgens mij echt niet toepassen bij Bloemendaal aan Zee...

[guest8310]

De enige "officiële hulpdienst" die echt voilledig geprotocolleerd werkt is inderdaad de Ambulancedienst. De rest werkt inderdaad wel (deels) met inzetvoorstellen maar de rest van de inzet is niet zozeer protocollair vastgelegd. Zo ook de Reddingsbrigades (sprekend over mijn eigen gebied).

De ambulancezorg werkt op basis van geprotocolleerd handelen omdat zij zitten met gedelegeerde bevoegdheden. Een (ambulance-) verpleegkundige mag in principe geen diagnose vaststellen en hierop gaan behandelen, maar middels het werken van vooraf vastgestelde protocollen, kan hij dit doen onder verantwoordelijkheid van de MMA (een arts).

Bij de reddingsbrigades is geen sprake van gedelegeerde bevoegdheid. Wij voeren (als het goed is) geen voorbehouden en/of gevaarlijke handelingen uit die we eigenlijk niet zouden mogen. We doen niets wat we eigenlijk niet zouden mogen en hoeven daardoor de randvoorwaarde en criteria vooraf vastgelegd te hebben. Als Reddingsbrigade, en -lid moet je dus altijd zorgen dat wat jij doet te verklaren is mocht het fout gaan. Je moet zorgen dat je handelen in principe altijd veilig is en de risico's bekend en afgewogen zijn. Zolang je er voor zorgt dat je alles wat je doet zou kunnen verklaren voor de rechter, op basis van je eigen opleiding en ervaring, ben je al een heel eind. Daar hoef je geen protocol voor te hebben.

Geprotocolleerd handelen kan ook zo z'n beperkingen hebben. Wat als de situatie nou net niet beschreven staat in je protocollenlijstje? Wat als de in het protocol voorgeschreven handeling op dat moment niet mogelijk is? Dan zal je van de protocollen moeten afwijken, en kom je weer op hetzelfde punt uit: werk met je verstand en denk na over wat je doet. Gebruiker "Diamondback" heeft een hele mooie quote in zijn onderschrift: "Never Do Anything You Wouldn't Want To Explain To The Paramedics!" Als je dat als uitgangspunt neemt, waarbij je "Paramedics" zou kunnen vervangen tot "Judge" (al ga je dan al weer een stapje verder), zit je op de goede weg..

Let wel, ik ben niet tegen het hebben van protocollen. Ze kunnen duidelijkheid verschaffen en mensen helpen als ze even niet weten wat hen te doen staat. Maar er is een verschil tussen het hebben van protocollen voor bepaalde zaken, die je erbij kan pakken als je ze nodig hebt, of geprotocolleerd werken. Het protocol moet in dienst staan van degene die er mee werkt, niet andersom.

[Jasper Abelman]

Kijk Joost van Kempen en Rhonus nu zijn we constructief bezig.

Voor onze brigade heb ik een stapel inzetvoorstellen geschreven voor specifieke situaties. We hebben ze beweust geen protocol geneomd omdat ze dan bindend zijn in je werkwijze. Uiteraard komt hier een frise dosis ervaring bij om de hoek kijken en zal je nog steeds zelf na moeten blijven denken.

Waar het mij vooral om gaat is dat de globale inzet van een reddingsbrigade gestructureerd gaat worden. Wanneer doen we wat en hoe gaan we dat doen en met wie en welke middelen. Daar hoef je niet een hele kilo papieren voor te schrijven maar op basis van die stukken kan je wel lokaal strakker samenwerken. Ook kan je de werkwijze transparanter maken voor de andere hulpdiensten.

Nu zie je nog wel eens dat bij de ene brigade al snel wordt opgeschaald voor het een en de andere brigade voor het zelfde eerst een rustig een zoekslagje gaat maken met een voertuig.

Ik zie er wel heil in om een werkgroep op te zetten met een aantal kustbrigades en dan te komen tot kust gerelateerde inzetvoorstellen. Wij hebben geen strekdammen maar als ik toevallig met mijn boot bij een strekdam lig en iemand heeft hulp nodig daar dan is het wel handig om de nodige do's en dont's te weten. Zo hebben wij de nodige ervaring met drugs gerelateerde ehbo gevallen. Door een gestructureerde hulpverlening kan de persoon vaak op eigen gelegenheid weer zijn of haar weg vervolgen. Daar waar een ander wellicht een ambulance laat komen en er een IC bed vrij gemaakt moet worden. Zo kan Bergen bijvoorbeeld weer heel veel vertellen over brandbestrijding in natuurgebieden enz enz enz.

Het maakt elke brigade zoveel sterker als je van elkaar kan leren. En inderdaad is elke brigade weer stront eigenwijs en is de democratie belangrijker dan het uniform denken. Maar dat is maar net hoe je het neer gaat zetten. Als iedereen evenveel inspraak heeft dan kom je al een heel eind. Stel dat je een brigade hebt die nieuw begint dan zullen die heel blij zijn als ze een drukwerkje krijgen met inzetvoorstellen. Hier kan dan lokaal op geacteerd worden.

[guest8310]

Ik kan natuurlijk moeilijk tegen het uitwisselen van kennis en ervaring zijn!   Ik ben dan ook altijd bereid om daar wat tijd voor "vrij te maken". Op zich een prima initiatief, wat wel op de goede manier moeten aanpakken om er ook draagvlak voor te krijgen.

Zoals gezegd zou voor mij de basis moeten zijn dat het als ondersteuning kan dienen voor de mensen "in het veld" (of dus hoofdzakelijk op de post). De knelpunten zitten hem voornamelijk in de grote verschillen tussen de brigades. Zowel in omgeving, materieel als mensen. Zoals je zelf al aangeeft brengen strekdammen weer hele andere aandachtspunten met zich mee als een "leeg" strand. Waar de ene brigade misschien 6 boten klaar heeft staan op het strand, doet de andere het met 1 boot en misschien een tweede in de stalling in het dorp. Daarnaast zit de ene strandpost vol met leden, de andere roept er zo 10 extra op en de volgende moet het doen met het beperkte aantal dat op het rooster staat. En dan nog is het bij allemaal van dag tot dag (of van uur tot uur) verschillend... Dit soort zaken spelen allemaal een rol in de beslissing tot inzet, maar zijn moeilijk in een protocol/voorstel te vatten.

Maargoed, dat zijn natuurlijk gewoon "uitdagingen in het proces" en geen reden om het meteen af te schieten... Misschien moeten we inderdaad eens nadenken over hoe dit aangepakt zou kunnen worden...

[Jasper Abelman]

Ik ben dol op uitdagingen!  

Met de juiste mensen kom je een heel eind. Als je iets moois er van maakt dan komt het draagvlak ook vanzelf.

[joostvankempen]

Ik ben ook dol op uitdagingen, daarom wil ik er graag nog een aan toevoegen:

Delen in het algemeen, maar vooral het delen van kennis is wat mij betreft echt een van de zwakste punten van de Reddingsbrigades én Reddingsbrigade Nederland. Als ik het wereldje van de Reddingsbrigade vergelijk met andere 'werelden' waar ik actief ben, zowel professioneel als hobbymatig, is de bereidheid om te delen echt dramatisch laag. Bij kennisdeling moet je vooral de voordelen zien op lange termijn en vaak eerst investeren voor je er iets uit kunt halen. Maar de meeste Reddingsbrigades, besturen en vrijwilligers lijken alleen maar uit te zijn op korte termijnwinst voor zichzelf of ze zijn bang dat de KNRM of een ander er mee vandoor gaat.

Het meest jammere vind ik nog wel dat er 1 partij is die dit kan doorbreken, en dat is onze koepelorganisatie. Maar juist die proberen alles zo gesloten mogelijk te houden. De totstandkoming van boeken en ander materiaal lijkt soms wel een 'geheim' proces en ze zitten zo op de copyrights, dat wij als brigade geen voorleesboek voor dyslecten mogen maken, omdat ze geen toestemming willen geven om dat te delen. Van het vorige boek (voor KNBRD A/B) was een 'illegale' gesproken versie in omloop tussen brigades onderling, waar het LB boos over is geworden. Ook het overnemen van door brigades ontwikkelde materialen schijnt niet te kunnen. Voor de powerpointpresentaties van de nieuwe opleidingen hadden wij voorgesteld om de presentaties die brigades zelf al hadden gemaakt als basis te gebruiken. Voeg de beste elementen bij elkaar, logo erop en klaar. Nee, daar moest een werkgroep voor gevormd worden, die vanaf 0 is begonnen.

Ik ben enorm overtuigd van de kracht van 'wisdom of the crowds' en het uitwisselen van kennis in on- én offline communities. Samen weet je meer en sta je vele malen sterker, maar dat moet je dan niet alleen zeggen, maar ook doen! Onze hele maatschappij draait steeds meer om het bezit van kennis en minder om hierarchische structuren. Het instellen van werkgroepen onder verantwoordelijkheid van de koepel die alles 'geheim' houden tot het af is, is echt niet meer van deze tijd. Ik ben er van overtuigd dat als we de boeken van de opleidingen die er nu liggen, als concept 2 weken op de site hadden gezet en de reacties hadden verzameld, dat het 10x zo goed was geworden. En ook met stukken minder spelfouten  

In de vorige 2 alv's en in 2 andere bondsontmoetingen heb ik publiekelijk een voorstel gedaan dat RN als koepelorganisatie juist een platform zou moeten faciliteren waarop brigades elkaar kunnen ontmoeten, kennis kunnen uitwisselen, documenten kunnen delen etc. Met als basis een online platform, maar daaruit kunnen ook offline meetings voortvloeien waarbij bepaalde zaken in kleinere groepjes verder uitgewerkt worden. Dan maak je echt gebruik van alle kennis en kunde die de 5000 actieve vrijwilligers samen hebben. En ik heb aangegeven dat ik ook graag wilde helpen met het opzetten ervan. Alle keren heeft het bestuur van RN aangegeven dat ze interesse hadden en dat er contact met mij zou worden opgenomen. Tot nu toe heb ik nog nooit iets gehoord.

Ondertussen had ik al een platform gevonden dat me geschikt leek (Pleio) en heb ik een basis neergezet voor het Reddingsbrigade Netwerk. Als test hebben we daarop een groep aangemaakt voor de vorming van de RVR Brabant Noord. Na wat aanloopproblemen wordt dit nu zeer intensief gebruikt. De basis van de RVR zit nu in dat platform: overeenkomsten, plannen, de agenda, gemaakte afspraken, gebiedskaartjes, alles zit erin om in de praktijk samen te kunnen werken. Bij de officiele ondertekening van het convenant RVR in december 2012 heeft RN wederom aangegeven interesse te hebben, maar ook daarna niks meer gehoord.

Ik heb ondertussen besloten om dit platform open te gaan stellen voor brigades en anderen die interesse hebben om kennis te delen en samen te werken aan innovatie en verbeteringen van de Reddingsbrigades in Nederland. Wat mij betreft zijn jullie dus bij deze uitgenodigd om een groep te openen waarin we samen standaard inzetvoorstellen gaan opstellen. Daarin kunnen we dan wat mij betreft ook verder afspraken maken over hoe we draagvlak krijgen en hoe we gaan zorgen dat RN het uiteindelijk misschien wel overneemt. En wat mij betreft is iedereen welkom om mee te denken: het kaf scheidt zich vanzelf van het koren.

Als jullie geen interesse hebben voor deze moderne aanpak, vind ik dat ook prima, even goede vrienden. Ik heb alleen zelf geen interesse om in een werkgroep te gaan zitten, waarin eindeloos wordt vergaderd en waarvoor ik steeds uren in de auto moet zitten omdat blijkbaar alleen in IJmuiden of Monster goede vergaderzaaltjes beschikbaar zijn....  

Even nog wat screenshots:

[Jasper Abelman]

ik ben ook heel erg voorstander van delen en niet steeds zelf het wiel uitvinden. Ik ben best wel een ondernemend type en schroom er niet voor om hele lappen tekst te schrijven in het belang van de reddingsbrigade. Kijk maar naar het onderzoeksrapport over het noodlottige ongeval bij ons. Ik heb daar uren en uren tijd in gestoken maar achteraf is dat wel heel belangrijk en nuttig geweest.
Daarnaast heb ik de website www.reddingsbrigade-meldkamer.nl opgezet. Hier wordt door steeds meer diensten in ons gebied het nut van ingezien. Deze site bied ondersteuning aan centralisten. Inzetvoorstellen staan daar dus ook op. Nu nog gaan oefenen met die dingen zodat men het nut er van in gaat zien in de praktijk.

Voor wat betreft de bond vind ik het jammer dat er heel veel wordt gestoken in opleiden maar daarna is er eigenlijk niets. Natuurlijk heeft men de basis aangeleerd maar hoe ga je nou echt een redding op poten zetten. Of hoe ga je nu echt in zwaar weer varen dat zit er niet bij. Maar mogelijk dat de nieuwe werkgroep van de bond daar wat meer lciht over kan gaan laten schijnen.

Ik ben zeer benieuwd naar je site. stuur anders in een PM even de inloggegevens dan maak ik die per kerende post ook voor jou aan.