Kwaliteit en patiëntveiligheid

[oma]

Zijn er voorbeelden van goed werkende "systemen" voor kwaliteit en patientveiligheid? (Goed werkend = die daadwerkelijk kwaliteit en veiligheid waarborgen en controleren, werkbaar zijn voor Artsen en Verpleegkundigen, en burgers inzicht geeft in die kwaliteit en veiligheid.)

Eigenlijk zet ik altijd mijn vraagtekens bij organisaties en bestuurders die het hebben over het invoeren van systemen speciaal gericht op veiligheid en kwaliteit. Beiden zouden namelijk standaard onderdeel moeten zijn van alle andere processen, handelingen, etc. Niet anders om......

Nee, dat soort systemen bestaan niet. In Nederland zijn de procedures op operatiekamers prima. Als er problemen zijn heeft het vooral te maken met mensen die het niet naleven.

De meeste dingen weten we allemaal wel, alleen houden we ons er niet altijd aan. Onlangs in een uitzending van Nieuwsuur zag men een neurochirurg spreken over dit onderwerp, echter stond hij zijn handen te wassen in de wasruimte van de OK met zijn horloge om. Het zal voor de beste man geen openbaring zijn dat hij zijn horloge af hoort te doen, vermoedelijk is hij even snel de handen gaan wassen voor de cameraploeg, maar het toont wel aan hoe simpel je iets kan vergeten.

Hetzelfde geldt voor het gewandel de OK in en uit tijdens een operatie. Het moet tot een minimum beperkt worden, echter zal er meestal een conflict zijn. Het is niet ongebruikelijk dat een anesthesioloog gelijktijdig werkt op twee operatiekamers, hij moet dus heen en weer lopen. Je hebt ook te maken met allerlei geleuter over arbeidsvoorwaarden en rechten van OK-personeel. Die mensen hebben hun recht op pauze en aflossing en dat kan heel wat geklepper opleveren. Als chirurg kan je wel vinden dat personeel niet zo moet zeiken en na de operatie maar even moet gaan pissen en koffie drinken, maar als je dat zegt komt er wel weer een managende klaploper je lastig vallen dat je je moet inhouden tegen het operatiepersoneel.

Wat mij ook stoort is dat veel Nederlands operatiepersoneel vooral goedkope arbeidskrachten zijn. Het zijn geen artsen of verpleegkundigen. Het zijn Havo-klanten die een paar boekjes moeten doorlezen, waarna ze operatie-assistent of anesthesie-assistent zijn. Je kunt als bestuurder wel roepen dat het allemaal veiliger moet, maar dat is verdomde lastig als de anesthesioloog aangewezen is op een semi-debieltje zonder verpleegkundige achtergrond en de chirurg moet werken met een assistent die geen arts of verpleegkundige is, maar een havo-klant die wat moeilijke woorden heeft geleerd en heel veel operaties heeft gezien.

[zwelgje]

Nee, dat soort systemen bestaan niet. In Nederland zijn de procedures op operatiekamers prima. Als er problemen zijn heeft het vooral te maken met mensen die het niet naleven.

En voor de rest van het ziekenhuis? Bij het waarborgen van veiligheid, moet je er juist van uit gaan dat mensen fouten maken, tot een bepaalde grens natuurlijk.

Nu houd ik niet zo van het verheffen van individuele gevallen tot norm. Maar ik ben toch wel geschroken toen ik hoorde van iemand uit mijn omgeving die per ongeluk bijna een ooglid correctie kreeg, terwijl die persoon eigenlijk (letterlijk) zat te wachten op het volgende onderzoek in de reeks vanwege hart problemen. (Men was al bezig met de voorbereidende handelingen voor die correctie.) Uiteindelijk geen "ramp" maar wel erg slordig en niet echt vertrouwenwekkend.
(Edit: vandaar mijn vraag en interresse in dit onderwerp. Het gaat mij dus niet om dit ene geval, en of dat voorkomen had kunnen worden. Dat is iets tussen dat ziekenhuis en die persoon.)

[oma]

En voor de rest van het ziekenhuis? Bij het waarborgen van veiligheid, moet je er juist van uit gaan dat mensen fouten maken, tot een bepaalde grens natuurlijk.

Nu houd ik niet zo van het verheffen van individuele gevallen tot norm. Maar ik ben toch wel geschroken toen ik hoorde van iemand uit mijn omgeving die per ongeluk bijna een ooglid correctie kreeg, terwijl die persoon eigenlijk (letterlijk) zat te wachten op het volgende onderzoek in de reeks vanwege hart problemen. (Men was al bezig met de voorbereidende handelingen voor die correctie.) Uiteindelijk geen "ramp" maar wel erg slordig en niet echt vertrouwenwekkend.
(Edit: vandaar mijn vraag en interresse in dit onderwerp. Het gaat mij dus niet om dit ene geval, en of dat voorkomen had kunnen worden. Dat is iets tussen dat ziekenhuis en die persoon.)

Als je hard genoeg de oogleden optrekt dan sluit de aortaklep ook beter

[oma]

En voor de rest van het ziekenhuis? Bij het waarborgen van veiligheid, moet je er juist van uit gaan dat mensen fouten maken, tot een bepaalde grens natuurlijk.

Nu houd ik niet zo van het verheffen van individuele gevallen tot norm. Maar ik ben toch wel geschroken toen ik hoorde van iemand uit mijn omgeving die per ongeluk bijna een ooglid correctie kreeg, terwijl die persoon eigenlijk (letterlijk) zat te wachten op het volgende onderzoek in de reeks vanwege hart problemen. (Men was al bezig met de voorbereidende handelingen voor die correctie.) Uiteindelijk geen "ramp" maar wel erg slordig en niet echt vertrouwenwekkend.
(Edit: vandaar mijn vraag en interresse in dit onderwerp. Het gaat mij dus niet om dit ene geval, en of dat voorkomen had kunnen worden. Dat is iets tussen dat ziekenhuis en die persoon.)

Serieus, het verwisselen van patienten beschouw ik als een niet te vergeven misser. Echter valt het niet alleen de operateur aan te rekenen, het is een ketting van mensen die falen. Er is een anesthesioloog die iemand aan het gas hangt, een operatieteam dat de patient afdekt en de instrumenten klaar legt en dan is er nog eens de chirurg die iemand zijn rechterpoot afzet in plaats van de linkerpoot.

De anesthesioloog hoort te weten wie de patient is en voor welke ingreep de patient komt. Het operatieteam weet dat ook. Het is niet altijd zo dat een chirurg zelf bij de inleiding is en bij het afdekken van de patient. Het is ook geen kwestie dat alle patienten op dezelfde manier worden afgedekt en op tafel liggen. De juiste ligging op tafel is belangrijk om de ingreep goed uit te kunnen voeren, de anesthesioloog wil ook dat patient veilig ligt waardoor ademhaling niet in geding komt en er geen schade aan zenuwen zal ontstaan.

Daarna dekken ze iemand af met doeken. Bij bijvoorbeeld een diabeet kan je normaal wel zien welk been er af moet. Alleen bij het afdekken gaat het grootste deel van het lichaam en het aangedane been in en onder het afdekmateriaal. Alleen het kleine stukje been waar de incisie komt en de ingreep plaats vindt is niet afgedekt en zichtbaar voor de chirurg.

In praktijk zijn veel chirurgen elders tijdens dit proces en worden naar de OK geroepen "dokter Jansen, U kunt gaan wassen". De chirurg komt de OK in en wordt steriel gezet door het team terwijl de patient al slaapt en afgedekt is. Je ziet dan het onbedekte stukje been en gaat daar staan. De zusters rollen de tafeltjes met chirurgische basisinstrumenten en amputatiesetje dichterbij. De chirurg vraagt aan de anesthesioloog "kunnen we", als hij zegt ja dan pakt de chirurg het mes aan en dan is het een kwestie van wat snijden, wat gestink van diathermie, wat gejank van een zaag en de poot met afdekmateriaal verdwijnt in een plastic bak.

Ondanks dat de chirurg ijverig aan de slag gaat weet hij donders goed bij welke patient hij welke ingreep gaat doen. Hij gaat op routine aan de slag en neemt aan dat anderen hun werk goed gedaan hebben. Dat is verwijtbaar omdat je nooit ergens van uit hoort te gaan maar zeker dient te weten.

Er is geen moment dat iemand zich bewust is dat het een gezond been is. Pas als ze het afdekmateriaal na de ingreep verwijderen ontdek je de verrassing dat het "gezonde" been er niet zo fris uit ziet. Het hoeft dan nog niet zo te zijn dat het de chirurg is die het ziet. De kans is niet ondenkbaar dat de chirurg de handschoenen al in de vuilnisbak heeft liggen en verdwenen is uit de OK als het OK team met de anesthesioloog de uitleiding doet en afdekmateriaal van de patient haalt.

Als je het bovenstaande leest kan je waarschijnlijk zelf al bedenken dat er diverse personen en momenten waren dat dit soorten fouten ontdekt hadden kunnen worden.

[oma]

Minister Schippers gaat met de KNMG en de Orde van Medisch Specialisten praten over de medewerking van medisch specialisten aan strafrechtelijke onderzoeken. Die toezegging deed zij gisteren in de Tweede Kamer in een debat over patiëntveiligheid. ‘Het kan niet zo zijn’, zei de minister, ‘dat zaken niet rond komen omdat medisch specialisten niet willen meewerken.’

De Orde van Medisch Specialisten (OMS) wil eerst het gesprek met de minister afwachten alvorens inhoudelijk te reageren.

http://medischcontact.artsennet.nl/nieuws-26/nieuwsbericht/133593/rol-artsen-bij-strafrechtelijk-onderzoek-in-discussie.htm

[zwelgje]

Benieuwd of deze liberale minister het puur laat bij de vraagstukken rond "expert getuigen", of dat er weer geknabbeld gaat worden aan rechten die burgers beschermen.....

[oma]

Benieuwd of deze liberale minister het puur laat bij de vraagstukken rond "expert getuigen", of dat er weer geknabbeld gaat worden aan rechten die burgers beschermen.....

De artsenorganisatie KNMG is al duidelijk over het geknabbel aan het beroepsgeheim waardoor rechten van burgers mogelijk in geding kunnen komen. Dat is onbespreekbaar.

De Orde van Medisch Specialisten wenst geen commentaar te geven, pas na het gesprek. Ik durf wel te gokken wat ze na het gesprek gaan zeggen. Echter is het niet zo dat de OMS in de positie is om een medisch specialist te zeggen wat hij wel of niet moet doen. De KNMG en OMS hebben ook niet de positie om de wetenschappelijke beroepsverenigingen iets voor te schrijven. Als er verenigingen zijn die om moverende reden besluiten niemand te leveren als expert-getuige dan is het niet anders. Volgens mij zijn er in totaal 27 wetenschappelijke verenigingen, ik ken er maar twee. Waarschijnlijk zijn er wel wetenschappelijke verenigingen waar men iets genuanceerder is, maar daar mag ik nooit komen.

Ik ben een simpel mens. Ik verwijt deze minister dat ze al jaren bezig is om via de media de medisch specialist te reduceren tot een debiel die zich moet schikken aan allerhande regels en het inkomen dient te matigen. Van mij mogen ze van alles vinden in Den Haag, maar als je mensen reduceert tot debieltjes moet je niet verwachten dat ze wel hun expertise gebruiken in een rechtzaal omdat rechters en OM niet in staat zijn om een andere chirurg aan de galg te hangen.

Ook al betalen ze me een miljoen euro dan zal ik nog niet als verlengstuk van het OM gaan werken. In Nederland hebben ze ook bij alle ambulancediensten een arts in dienst, die zitten stukken dichter bij het bestuur, de politiek en OM. Laat die heren in de rechtzaal gaan zitten als expert-getuige in een strafzaak tegen een maagchirurg.

[oma]

Nieuwsbericht | 20-06-2013

UMC St. Radboud Nijmegen heeft met de Crew Resource Management Teamtraining (CRM) de IGZ ZorgVeiligPrijs 2013 gewonnen. Dat maakte Inspecteur-generaal Ronnie van Diemen vandaag bekend op het jaarlijkse patiëntveiligheidscongres van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).

Calamiteiten in ziekenhuizen worden vaak veroorzaakt door menselijke factoren zoals haperende samenwerking. Wanneer de communicatie en samenwerking tussen ziekenhuisprofessionals niet optimaal verloopt, kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor de patiënt. De afdeling Intensive Care van het UMC St. Radboud heeft een teamtraining ontwikkeld die zowel is gebaseerd op ervaringen van de intensive care, als op ervaringen uit de luchtvaart. De CRM training gaat ervan uit dat professionals die hun vak goed kennen, nog veel beter kunnen worden wanneer zij zich trainen in teamprocessen.

De training richt zich op zaken als het geven van kritische feedback en briefen en debriefen. In gemengde groepen werken artsen en verpleegkundigen samen aan het creëren van awareness en het verbeteren van de onderlinge communicatie. Na de training worden zij begeleid op de werkvloer. Zo worden de effecten van de training vertaald naar het dagelijks werk en bestendigd. Een CRM-kernteam bestaande uit intensivisten en verpleegkundigen, verzorgt deze begeleiding. Zij vertalen de CRM-principes in bruikbare instrumenten, zoals een op de IC ontwikkelde checklist voor intubaties die inmiddels in 100% van de gevallen gebruikt wordt.

Juryoordeel

Van crew resource management is algemeen bekend dat het een enorme bijdrage levert aan patiëntveiligheid. De inspectie vindt dit daarom een belangrijk onderwerp. Dat blijkt ook uit het feit dat het Oogziekenhuis Rotterdam in 2009 IGZ ZorgVeiligPrijs heeft gewonnen met een vergelijkbaar CRM- initiatief. Ook dit jaar waren er meerdere inzendingen die hierover gaan.

Het initiatief van UMC St. Radboud sprong hier in positieve zin bovenuit omdat het de invloed van de menselijke factor in veiligheid duidelijk demonstreert. Het spreekt de jury zeer aan dat dit initiatief zich richt op het teamwork op de afdeling Intensive Care en dat het prominent aandacht geeft aan het levend houden van de principes op de werkvloer. En tot slot dat initiatiefnemers ervoor pleiten dat zorgprofessionals al in de opleiding teamtraining krijgen. De jury is onder de indruk van de getoonde evidence. De effecten zijn diepgaand en op meerdere vlakken wetenschappelijk aangetoond. De jury is tot slot van mening dat dit initiatief bij uitstek laat zien hoe belangrijk professioneel leiderschap is voor succesvolle implementatie van veiligheidsprojecten.

IGZ ZorgVeiligPrijs

Met de IGZ ZorgVeiligPrijs beloont de inspectie positieve prestaties op het gebied van patiënt- en cliëntveiligheid. Door goede initiatieven zichtbaar te maken kunnen zorgaanbieders van elkaar leren. Zo kan de veiligheid en kwaliteit van de zorg steeds verder verbeteren. De IGZ reikt vandaag de prijs voor de vijfde keer uit.

De jury van de IGZ ZorgVeiligPrijs 2013 bestaat uit:

Richard Grol, emeritus hoogleraar Kwaliteit van Zorg aan de universiteiten van Nijmegen en Maastricht.

Marian Kaljouw, voorzitter Commissie Innovatie Zorgberoepen en opleidingen van het Zorginstituut Nederland.

Jan Klein, hoogleraar Veiligheid in de Zorg aan het iBMG Rotterdam.

Cynthia Vogeler, programmadirecteur van het NPCF.

Ronnie van Diemen, Inspecteur-generaal voor de Gezondheidszorg (voorzitter).

Andere genomineerden

Naast de uiteindelijke winnaar UMC St. Radboud, waren er nog twee andere initiatieven genomineerd: Amphia Ziekenhuis Breda met een checklijst voor het aanvragen van bloedtransfusies en het Oogziekenhuis Rotterdam met Patient Empowerment exit checklist.

http://www.igz.nl/actueel/nieuws/umc_st__radboud_nijmegen_wint_igz_zorgveiligprijs_2013.aspx