Vijf doden na instorten steiger in Essent Amercentrale - Geertruidenberg 28-09-2003

[RAdeR]

Inspectie kraakt ontwerp steiger Amercentrale af
AMSTERDAM - De steiger die vier jaar geleden in de Noord-Brabantse Amercentrale instortte, was slecht ontworpen en gebouwd. Zo werden de werkinstructies en kwaliteitssystemen niet goed nageleefd, werden de plannen niet of onvoldoende gecontroleerd en werden signalen van verkeerd opbouwen en beginnend bezwijken genegeerd.
Dat concludeert de Arbeidsinspectie in een donderdag verschenen rapport. Bij het instorten van de steiger kwamen vijf mensen om het leven en raakten drie anderen zwaargewond.

Doorsneetekening
De verschillende steigerbouwers beschikten alleen over een doorsnedetekening, maar hadden geen bouwtekeningen, stelt de inspectie vast. De instructies voor de bouw waren daarom onvoldoende. Bovendien is het ontwerp door een voor deze steiger incompetente constructeur bij de steigerbouwer gemaakt.
De 35-jarige Belg hoorde twee weken geleden in hoger beroep een taakstraf van 480 uur en een jaar voorwaardelijke celstraf tegen zich eisen.

Scheef
Tijdens de bouw stond de steiger al scheef. De steigerbouwer heeft naar aanleiding van ernstige doorbuigingen wel aanpassingen gemaakt, maar het ontwerp niet voldoende opnieuw tegen het licht gehouden. Het gebruikte materiaal voor de steiger heeft geen rol gespeeld bij het instorten.

Ook heeft de Arbeidsinspectie geen aanwijzingen gevonden dat onjuist gebruik van de steiger, zoals onvoldoende schoonhouden, heeft geleid tot het bezwijken ervan.
In de elektriciteitscentrale van Essent in het Noord-Brabantse Geertruidenberg kwamen in september 2003 vijf mensen om het leven nadat de ruim 75 meter hoge steiger tijdens werkzaamheden was ingestort. Acht mannen waren bezig met het reinigen van een stoomketel. Zij vielen in de ketel doordat de steiger instortte. Drie van hen konden worden gered, maar liepen zwaar letsel op.

Albuko
De werkgever van de steigerontwerper, het Belgische bedrijf Albuko, werd vorig jaar veroordeeld tot een boete van 450 duizend euro. Twee Nederlandse bedrijven, Hertel en CM Energy Services, kregen boetes van driehonderdduizend en honderdduizend euro opgelegd.
De 35-jarige Belgische steigerontwerper werd vorig jaar veroordeeld voor dood en zwaar lichamelijk letsel door schuld. Tegen die uitspraak ging hij in hoger beroep.
Het gerechtshof in Den Bosch doet 12 juni uitspraak.
www.nu.nl

[Live]

Amercentrale Geertruidenberg: 10 jaar na de ramp
Amercentrale Geertruidenberg: 10 jaar na de ramp

omroepbrabant
Gepubliceerd op 26 sep 2013

GEERTRUIDENBERG - Het is dit weekend precies tien jaar geleden dat er een groot ongeluk plaatsvond in de Essent Amercentrale in Geertruidenberg. Hierbij kwamen vijf mensen om het leven: drie Nederlanders van Turkse afkomst en twee Amerikanen. Er raakten ook nog drie mensen gewond tijdens het onderhoudswerk waarvoor Essent een aantal externe bedrijven had ingehuurd
Op 28 september 2003, zondagochtend om één uur, stortte in stoomketel 9 van de Amercentrale een 65 meter hoge steiger in. Op dat moment waren er acht schoonmakers, vier Turkse-Nederlanders en vier Amerikanen, bezig met onderhoudswerkzaamheden.

Direct na het instorten konden twee mensen worden gered, en later op de zondag nog één. Doordat de slachtoffers moeilijk te lokaliseren en te bereiken waren, duurde het nog dagen voordat de lijken van de andere vijf mannen geborgen konden worden.

Bereiken
Een van de slachtoffers is Rotterdammer Ulas Dogan. Hij was 27 jaar oud, student en gritspuiter. Hij zou later die week trouwen. Zover is het nooit gekomen.

Zijn zus Nese moet nog vaak aan hem denken. "Ik mis z'n gezelschap, elke dag nog. Zijn naam Ulas komt trouwens van een werkwoord dat 'bereiken' betekent. Hoe ironisch dat de reddingswerkers hem niet konden bereiken", zegt Nese, die in Rotterdam eigenaar is van een Turks vertaalbureau.

Spaghetti
Voor brandweercommandant John Stasser en toenmalig burgemeester Matthieu Meijer waren het spannende dagen. Wat Stasser vooral is bijgebleven, is de chaos toen hij die nacht bij de centrale aankwam. "Er liepen Amerikanen en Turken te gillen, terwijl ik nog niet precies wist wat er aan de hand was." De eerste berichten die burgemeester Meijer kreeg, waren vooral verontrustend.

Getuigen verhaalden van een steiger die als spaghetti in elkaar lag. "Grote vraag was hoe we de slachtoffers en eventueel overlevenden moesten bereiken zonder te veel risico te lopen." Uiteindelijk werden er gaten in de zijkant van de ketel geboord en de steigerbuizen één voor één weggenomen. Op donderdag, vijf dagen na het ongeluk, kon het laatste slachtoffer geborgen worden.

Onmenselijk
Het ongeluk had een lange juridische nasleep. In 2008 werd de Belgische ontwerper van de steiger veroordeeld tot een jaar cel, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Onderaannemers, zoals de steigerbouwers, kregen geldboetes. Dit tot teleurstelling van Nese. "De steigerbouwer had veel zwaarder gestraft moeten worden. Ze wisten dat de steiger te zwaar en niet goed opgebouwd was, maar vanwege de kosten werd dat genegeerd. Schandalig en onmenselijk, ze hadden de steiger moeten afbreken."

Eerste publicatie: donderdag 26 september 2013 - 17:01

[Live]

28 september 2003: Steiger ongeval, Amercentrale Geertruidenberg

bron: Zwaailichten.org

Rond 1 uur In de nacht van zondag 28 september stortte een steiger in het inwendige van een stoomketel van de Amercentrale bij Geertruidenberg in elkaar. De steiger werd gebruikt voor schoonmaakwerkzaamheden in de ketel, die buiten gebruik was.
De stalen ketel is 85 meter hoog en 17 meter breed. De steiger reikte tot een hoogte van 65 meter. Na het instorten bleef er een wankele berg steigerdelen van 25 meter hoog in de ketel achter, waartussen 8 werknemers van een schoonmaakbedrijf terecht kwamen. De 8 mannen waren op 2 hoogtes aan het gridstralen.
2 van hen konden vrijwel direct gered worden. In de loop van zondag werd een 3e slachtoffer levend onder het puin vandaan gehaald. Reddingswerkers, waaronder "abseil"specialisten, hebben maandag een overleden slachtoffer geborgen. Van de andere 4 kon, ondanks de inzet van geavanceerde apparatuur, reddingshonden en het boren van gaten in de ketelwand, niet worden getraceerd waar ze zich bevonden en hoe hun conditie was. De berging werd bemoeilijkt doordat de steigerdelen "als mikado" over elkaar heen liggen in de donkere ketel.
Maandagavond moest de Burgemeester van Geertruidenberg besluiten de reddingspogingen te staken en daarmee de hoop opgeven dat de mannen levend uit het puin gehaald konden worden.

De lichamen van alle slachtoffers zijn in de stoomketel gelokaliseerd op een hoogte van 18 meter tussen het puin van de ingestortte steiger. Eerder werd gevreesd dat de slachtoffers op de bodem van de ketel zouden liggen en pas na een week zouden kunnen worden geborgen.
In totaal kwamen 5 van de 8 werknemers om het leven.

Er zijn kamervragen gesteld over het toenemend aantal ongevallen in de zware industrie.
In de Amercentrale was hetzelfde onderhoudsbedrijf betrokken als bij het bedrijfsongeval op 1 april 2003 bij DSM Geleen.

Steiger constructie
De constructie van steigers is niet alleen afhankelijk van de hoogte, maar ook van de aard van de werkzaamheden die er op worden verricht. Dat zei P. Hecker, secretaris van de Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingsbedrijven (VSB) direct na het ongeval.

Hij meende toen dat de steigerbouw in Nederland gebonden was aan strenge eisen. Het bedrijf Hertel dat het gritstralen in Geertruidenberg op zich had genomen, is geen lid van de VSB. ,,Maar dat betekent niet dat Hertel niet voldoet aan de veiligheidsvoorschriften'', aldus Hecker toen.

In maart 2006 moesten de betrokken aannemers en opdrachtgever Essent zich voor de rechter verantwoorden. Daarbij bleek dat Essent alle revisie werkzaamheden had uitbesteedt aan hoofdaannemer CMI. Die besteedde de steigerbouw weer uit aan steigerbouwbedrijf Hertel. Die schakelde dochterbedrijf Albuko in.

TNO verklaarde voor de rechtbank dat de steiger was ingestort omdat twee van de vier staanders aan één kant van de steiger onvoldoende gesteund werden, en onder het gewicht doorbogen. Tijdens de bouw bogen sommige steigerbuizen al door, maar toch werd gewoon doorgegaan met het werk.
De steigerbouwers hadden zelfs foto's hiervan, maar die werden tijdens het justitieel onderzoek achtergehouden.
Ook stond de steiger los op de vlonders op de vloer, terwijl hij vanwege de hoogte eigenlijk aan de ketelwand verankerd had moeten worden.

Het steigerontwerp was niet met een computermodel doorgerekend.

Amer centrale
De Amercentrale in Geertruidenberg bestaat 51 jaar. De centrale was vroeger van energiebedrijf PNEM, maar sinds enkele jaren staat er Essent op het gebouw. Essent noemt de centrale in Geertruidenberg een van de 'paradepaardjes' van het bedrijf.
De centrale bestaat uit twee eenheden, die tesamen 1245 MW aan het electriciteitsnet kunnen leveren en 600 MW aan warmte voor de verwarming van woningen, bedrijven en kassen in Geertruidenberg, Tiburg en Breda.

De ketel waar de steiger instortte, hoort bij eenheid 9, de grootste steenkolengestookte warmtekrachteenheid van Nederland. Deze eenheid lag al enkele weken wegens groot onderhoud stil. Dat gebeurt eens in de paar jaar.

Wanneer de ketel in bedrijf is, wordt onderin vuur gestookt. Vroeger gebeurde dat altijd met steenkool en aardgas. Essent werkt tegenwoordig steeds vaker met duurzame brandstoffen als biomassa en houtgas. Dat laatste wordt verkregen door het vergassen van bouw- en sloophout.

Door deze gigantische vierkante ketel van 85 meter hoog en zeventien meter breed lopen buizen, waarin een enorme hoeveelheid water wordt verwarmd. De stoom die daardoor ontstaat, wordt op een temperatuur van 540 graden naar een turbine geleid. Daar wordt de stoom langs een as met schoepen geperst.

Door het draaien van de schoepen wordt aan het eind van de as een generator in werking gesteld. Die is het best te omschrijven als een enorme magneet die ronddraait in grote spoelen van koperdraad. De elektriciteit die daarbij ontstaat, wordt via hoogspanningskabels naar de klanten vervoerd.

Na afloop van dit proces wordt het water in de buizen gekoeld door rivierwater uit de Amer en terug naar de ketel geleid. Wanneer het rivierwater hierdoor te hoog van temperatuur wordt, zet Essent een 130 meter hoge koeltoren in met een koelcapaciteit van 48.000 liter per seconde.

Voor de verwerking van het afval dat bij de verbanding ontstaat, staan er in de eenheden elektrostatische vliegasvangers, een rookgasontzwavelingsinstallatie en een installatie die stikstofoxiden uit de rookgassen moet verwijderen. Hierdoor ontstaan vliegas, bodemas en gips, die als grondstoffen in de bouw worden gebruikt.

Welke schakels braken ?
In juni 2005 werd in een niet-openbaar justitie onderzoek duidelijk dat bij de bouw van de steiger fout op fout is gestapeld. Het ontwerp deugde niet en bij de opbouw werden de voorschriften niet gehanteerd. Zo werd de steiger niet verankerd aan de ketelwand.
Dit zou bij controle na de oplevering direct zichtbaar zijn geweest, maar ook de controles werden nauwelijks serieus uitgevoerd. Opzichters zouden onvoldoende gekwalificeerd zijn geweest.
In 2006 komt het strafrechtelijk onderzoek voor de rechbank. De ontwerper van de steigerconstructie wordt tot een jaar celstraf veroordeeld, maar gaat in hoger beroep. Uiteindelijk zijn er 3 onafhankelijke onderzoeken nodig. In 2008 wordt de ontwerper ook in hoger beroep tot een jaar cel veroordeel, waarvan 6 maanden voorwaardelijk. Volgens de rechtbank had hij maatregelen moeten nemen toen tijdens de bouw bleek dat de steiger doorboog. Ook had de ontwerper onvoldoende ervaring voor een dergelijk steigerontwerp.

[Live]

Rapportage bestuurlijk onderzoek Arbeidsinspectie: Steigerongeval Amercentrale. Geertruidenberg 28 september 2003.

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2007/06/07/rapportage-bestuurlijk-onderzoek-arbeidsinspectie-steigerongeval-amercentrale-geertruidenberg-28-september-2003.html

Download "Rapportage bestuurlijk onderzoek Arbeidsinspectie: Steigerongeval Amercentrale. Geertruidenberg 28 september 2003."
PDF document | 104 pagina's | 12,6 MB
Kamerstuk | 28-09-2003

Dit document is een bijlage bij:

Aanbiedingsbrief van minister Donner bij de bestuurlijke rapportage van de Arbeidsinspectie `Steigerongeval Amercentrale`
Kamerstuk | 07-06-2007

[Live]

amercentrale ongeval 2010.mov
amercentrale ongeval 2010.mov

Evandro Yoshi
Geupload op 27 sep 2010

Op zondagochtend 28 september 2003 stort in alle vroegte een 65-meter hoge onderhoudssteiger in eenheid 9 van de Amercentrale te Geertruidenberg in.

De acht aanwezige werknemers raken daarbij bekneld. Drie mensen kunnen worden gered. Met het verstrijken van de uren -- en later dagen -- wordt de kans dat de anderen nog in leven zijn steeds kleiner.

In de nacht van zaterdag 27 september op zondag 28 september 2003 zijn negen mannen bezig met onderhoudswerk in een ketel in Eenheid 9 van de Amercentrale. Het onderhoudswerk aan deze ketel gaat rond de klok door en bestaat uit gritstralen en specialistisch laswerk.

Voor het gritstralen zijn op het moment van het ongeval vijf personen met de Turkse nationaliteit ingezet. Deze medewerkers wonen in Rotterdam. De gritstralers worden geholpen door vier Amerikanen die speciaal uit de Verenigde Staten zijn overgekomen voor het laswerk, maar nu helpen met gritstralen.

Zij werkten in speciale pakken met maskers, die hen onder meer beschermen tegen het stof dat vrijkomt bij het gritstralen.
KEMA was aanwezig om bij het verlaten van het object hun te meten op mogelijke besmetting met radionucliden.

Radionucliden ontstaan op de ketelwand tengevolge van het verbranden van onder andere kolen. De natuurlijke radioactiviteit van kolen wordt als het ware geconcentreerd in het residu op de ketelwand. Tijdens stralen van de ketelwand komen deze radionucliden met het weggestraalde oxide laagje vrij. Door beschermende kleding te dragen kunnen mensen zich tegen deze radionucliden beschermen. Het kan zo zijn dat er radionucliden op kleding of ondanks voorzorgsmaatregelen op het lichaam terecht komen. Om te voorkomen dat dit niet ontdekt wordt en verdere verspreiding optreedt, controleert KEMA op mogelijke besmetting met radionucliden na de werkzaamheden. Ongeval Amercentrale

27 september 2003
Dienst van 18.00 tot 02.00 uur
 
Na aandringen van mijn baas moest ik op 27 september 2003 18.00 tot 02.00 werken.
Er werd gezegd dat ik alleen aanwezig hoefde te zijn voor het aflossen van overige collega's.
Ik arriveerde op de Amercentrale en kwam er daar achter dat het enkel ging om een collega die op de locatie zat waar men ging gritstralen.
 
In het gesprek met de gritstralers werd aangegeven dat zij vonden dat het erg gevaarlijk was in de ketel.
Er was sprake van erg veel "rotzooi"en ze vertelden dat het zand tot +/- 1 meter hoog stond.
Ik nam aan dat het ook zo kon zijn, maar heb het niet met eigen ogen gezien aangezien we zelf niet naar binnen mochten (qua risico).
 
Ze waren met meerdere aan het spuiten en één persoon was aan het stofzuigen, dit gaf uiteindelijk ook de doorslag om aan te geven dat het niet goed ging. Aangezien de capaciteit van het stofzuigen nooit groot genoeg zou zijn en het grit een te grote belasting zou zijn op de steiger.
 
Wij (mijn collega en ik) hebben toen bij de voorman (van bedrijf  HERTEL) aangegeven dat het daar binnen een groot risico was en dat de werkers het zelf ook al aan hadden gegeven. Hij gaf aan dat er een tijdsdruk achter stond en dat ze al achter liepen.
Het was rond middernacht dat dit gesprek plaatsvond en er werd door dezelfde voorman gezegd dat ze tot 01.30 uur door moesten gaan met grit spuiten. Ik gaf aan dat ik er geen goed gevoel bij had en overlegd met mijn collega, maar heb het hier verder bij gelaten.
 
Om +/- 01.00 uur werd ik opgeroepen via de portofoon of ik kon aflossen.

Ik kan het alleen beschrijven alsof er een goederen trein aankwam rijden en tegelijkertijd kwam er met grote snelheid een vlaag stof naar buiten.Op het moment dat het gerommel ophield renden we terug en wisten we gelijk wat er gebeurd was. Juist datgene waar we al bang voor waren.
Mijn collega meldde dit over de portofoon en in de tussentijd pakte ik de lijst waarop diegene die aanwezig waren in de ketel vermeld stonden. In de ruimte aangekomen waarin we zaten stond letterlijk alles onder een dikke laag stof. Op dat moment zweefde in mijn hoofd de gedachte dat ik een hoop radioactief vervuilde stofdeeltjes had binnen gekregen.
Op de lijst zag het ernaar uit dat er 9 mannen binnen zaten, maar één had het weten te ontkomen. De lijst heb ik aan de toen arriverende brandweer overhandigd.
 
Hetgeen wat ik altijd graag wilde en waarom ik dit vak heb gekozen kon ik op dat moment niet toepassen. Namelijk het helpen van mensen. Zelfs de brandweer stond machteloos.
Later is het gebied ook afgezet en kon ik er niet meer bij komen.
 
Er werd ons nadrukkelijk verzocht om niets naar buiten te brengen.
Mijn dienst zat er inmiddels al op, maar er werd mij verzocht om toch ter plaatse te blijven zodat ik een verklaring kon afgeven. Dit is nooit gebeurd !

Amercentrale ongeval (essent)
Amercentrale ongeval (essent)
Evandro Yoshi
Geupload op 7 okt 2010

amercentrale by yoshi
amercentrale by yoshi
Evandro Yoshi
Geupload op 26 sep 2007

[Live]

Ongeval met ingestorte steiger - Amercentrale 28 september 2003

Evaluatie van de rampenbestrijding
COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement B.V.

http://www.nifv.nl/upload/98277_668_1184936870906-Amercentrale_eindrapport_DEF_19_april_2004.pdf

[Live]

Tien jaar na drama Amercentrale

Het is dit weekend precies tien jaar geleden dat er een groot ongeluk plaatsvond in de Amercentrale in Geertruidenberg. Vijf mannen kwamen om het leven toen een 70-meter hoge steiger waarop ze aan het werk waren instortte.

Drie anderen raakten gewond bij het ongeval in de elektriciteitscentrale. Wat volgde was een dagenlange slopende periode, waarbij de slachtoffers moesten worden geborgen.

http://www.hartvannederland.nl/nederland/noord-brabant/2013/tien-jaar-na-drama-amercentrale/

[Live]

Chris Scheerder, plantmanager Amercentrale, over de lessen die geleerd zijn

Chris Scheerder, plantmanager Amercentrale, over de lessen die geleerd zijn
omroepbrabant
Gepubliceerd op 26 sep 2013

Het is dit weekend precies tien jaar geleden dat er een groot ongeluk plaats vond in de Essent Amercentrale in Geertruidenberg. Hierbij kwamen vijf mensen om het leven: drie Nederlanders van Turkse afkomst en twee Amerikanen. En er raakten ook nog drie mensen gewond. Dat gebeurde tijdens onderhoudswerk waarvoor Essent een aantal externe bedrijven had ingehuurd