De aanduiding Links en Rechts is relatief recent ontstaan met de invoering van de zogeheten Beschrijvende Plaatsbepaling Systematiek (BPS). Deze systematiek is ingevoerd door Rijkswaterstaat om de coördinatie van allerhande gebeurtenissen en activiteiten op de weg te bevorderen. Met de toegenomen drukte op de wegen moet je immers snel en precies kunnen aangeven waar iets aan de hand is of waar iets moet gebeuren. Dat varieert van het repareren van een gat in de weg tot het weghalen van een kadaver tot het afhandelen van een incident. Voorheen ging dat op basis van hectometerpaaltjes en een aanduiding noord of zuid, oost of west, binnenring of buitenring. Maar sommige wegen lopen niet helemaal noord-zuid of oost-west, en is de binnenring nou de hele A10 of alleen de binnenste baan van de A10, en dat ging steeds vaker niet goed. Met BPS kun je tot op de centimeter nauwkeurig aangeven waar op de weg je moet zijn, en het enige wat je hoeft te doen is 1 hectometerpaaltje te zien (of 2 als je niet direct weet of het oplopend of aflopend is). Daarmee wordt het voor alle betrokken diensten (van aannemer tot hulpdienst) dus makkelijker om de plek aan te geven.
Binnen BPS is bijvoorbeeld bepaald dat de wegrichting altijd de oplopende hectometrering is. Vervolgens ga je (denkbeeldig) in het midden van de weg staan en kijk je dus in de richting van de oplopende hectometrering (0.1, 0.2, 0.3...). Op snelwegen is dat de middenberm/geleiderail, op provinciale wegen de middenstreep ("as van de weg"). Als je in de genoemde richting kijkt, heb je dus rechts en links van je een rijbaan of rijstrook. Vervolgens kun je dus vanuit het midden ook tellen welke rijstrook je dan moet hebben. Je telt dus van binnen naar buiten.
Een voorbeeld van volledige BPS:
RW010 4.6 [-15]* HR R 1 R- R is dus de Rijksweg A10, ter hoogte van hectometerpaal 4.6, [15 meter voor dit paaltje,]*, de hoofdrijbaan rechts, eerste rijstrook rechts van het midden.
*)=afstand voor/na hectometerpaaltje is niet altijd nodig.
Een simpele versie van dit voorbeeld, bijvoorbeeld om een ongeval te melden, is: A10 Re 4.6 rijstrook 1.
Naast de standaard recht-toe, recht-aan stukken hebben we ook nog de snacks, in de vorm van toeritten en afritten, verbindingswegen, parallelrijbanen (A2-N2 Eindhoven), wisselstroken en weet ik al wat nog meer zij. Omdat je verwarring krijgt als je roept A2 158.9 Re terwijl je de toerit bedoelt, zijn er voor alle verbindingen letters en rijbaancodes ingevoerd. Daarmee kun je dus precies aangeven welk "niet standaard deel van de weg" je bedoelt.
Dan tot slot de vraag waarom hectometrering lijkt op te lopen vanaf Amsterdam. Dat is niet omdat Amsterdam zo cool is, maar omdat de eerste wegenplannen voor rijkswegen waren georiënteerd op de grootste en meest belangrijke steden (en dan praten we dus 50'er jaren van de vorige eeuw of nog eerder). De A1 loopt dus vanaf Amsterdam naar Berlijn en telt dus op vanaf Amsterdam. De A2 loopt vanaf Amsterdam naar Maastricht en loopt dus op vanaf Amsterdam. De A12 loopt van Den Haag naar Duisburg en telt dus op vanaf Den Haag.
In latere jaren, toen de rijkswegenplannen uit de gratie waren vanwege de duurzaamheidspolitiek, werden er steeds minder snelwegen aangelegd. Bij de snelwegen die in latere jaren alsnog werden aangelegd, werd aangesloten op de bestaande hectometrering (indien voorhanden). Als het om geheel nieuwe aanleg ging, werd de hectometrering aangepast aan de omstandigheden. Zo kan het dus voorkomen dat hectometrering op een typische, "oude" noord-zuid snelweg oploopt in zuidelijke richting, en een nieuwe, vaak korte snelweg, oploopt in zuid-noord richting. Het kan zelfs zijn dat er wegen zijn met gaten in de hectometrering, omdat een stuk snelweg nooit is aangelegd.
