Uitreiken zelfzorgmedicatie door de EHBO: Wenselijk?

[Pim de Ruijter]

Naar aanleiding van een lange en bevlogen discussie in het Rode Kruisboard 'Inhoud Tas ' http://www.hulpverleningsforum.nl/index.php?topic=9655, waar in de juridische basis van het uitreiken van PCM door EHBO'ers is bediscussierd, nu een discussie of het al dan niet wenselijk is dat de EHBO paracetamol en andere zelfzorgmedicatie uitreikt.

Wettelijk gezien is er geen regel die een EHBO'er verbied om paracetamol of andere zelfzorgmedicatie uit te reiken, wanneer een hulpvrager daar om vraagt.

Is het wenselijk dat de EHBO'er, met zijn beperkte kennis zelfzorgmedicatie uitreikt?

Laten we afspreken dat standpunten onderbouwd dienten te worden met goede argumenten en dat we respect opbrengen voor elkaars argumenten en stellingen.
De wet laten we buiten beschouwing, zoals eerder gezegt, er is geen wettelijke basis of jurisprudentie die zegt dat de EHBO geen zelfzorgmedicatie mag uitreiken.

Raadzaam is even in te lezen in de andere discussie.

[Pim de Ruijter]

NB: het LB van het Rode Kruis heeft over het  uitreiken van zelfzorgmedicatie het volgende gezegd:

Na vervolg vragen aan het landelijk bureau Rode Kruis is dit het antwoord:
- Er is geen jurisprudentie en geen wettelijke grondslag dat Ehbo-ers niet is toegestaan een zelfzorgmedicijn te verstrekken.
- Het afdelingsbestuur zal zelf moeten beslissen wat ze wel of niet willen dat hun vrijwilligers doen.

Code:
Is het Rode Kruis EHBO-ers die zijn ingehuurd voor hulpverlening bij een evenement toegestaan zogenaamde
zelfzorgmedicijnen (oa paracetamol) te verstrekken aan hulpvragers tijdens dergelijke evenementen/inzetten?

Indien mogelijk zou ik graag het antwoord onderbouwd zien met de toepasselijke wetteksten en artikelen en boeken waarop dit gebaseerd is.

Het antwoord wat ik kreeg:


Code:
Op pagina 9 van bijgeleverde Handreiking staat dat het niet wenselijk is.

Het belangrijkste is dat een op zich onschuldig pilletje mogelijk slecht kan uitpakken. Wanneer dit door een Rode Kruiser wordt verstrekt, dan heeft men de neiging te denken dat het dan wel goed is, er wordt een bepaalde kwaliteit toegedicht, die je niet kan waarmaken.

Dus niet doen.

Het afdelingsbestuur zal zelf moeten beslissen wat ze wel of niet willen dat hun vrijwilligers doen.

Handreiking geeft alleen advies en geeft aan wat wettelijk niet zou mogen enz.

Succes gewenst.
Gaan we dan naar pagina 9, dan staat daar:


Code:
De uitvoerders van de sociaal medische hulpverlening worden in de wet (BIG wet)niet beschreven en zijn derhalve onbevoegd.

In analogie aan bovenstaande geldt voor het verstrekken van medicatie bij de uitvoering van de sociaal medische hulpverlening, dat dit niet mag. De EHBO-er is niet bevoegd tot het stellen van de diagnose en het voorschrijven van een therapie (hier: pijnmedicatie). Contra-indicaties zijn onbekend. Een goed voorbeeld hierbij is: de aspirine die gegeven wordt aan een hulpvrager met hemofilie. De kans is dat er daardoor bij deze hulpvrager bloedingen kunnen ontstaan die ernstige gevolgen kunnen hebben.
Gesteld zal moeten worden dat gezien de mogelijke risico´s de hulpverleners van het Rode Kruis nooit medicatie, hoe onschuldig het ook lijkt, verstrekken.


In artikel 35 van de wet staat:
"het is degene die niet behoort tot de personen die hun bevoegdheid tot het verrichten van een handeling ontlenen aan het bepaalde bij of krachtens de artikelen 36 en 37 verboden buiten noodzaak beroepsmatig die handelingen te verrichten, tenzij:

voorwaarden:
- opdracht van zelfstandig-bevoegde
- aanwijzingen
- bekwaamheid
- mogelijkheid van tussenkomst en toezicht van zelfstandig-bevoegde, zijnde een arts, een tandarts of een verloskundige

Verder geldt dat bekwaamheid tot het verrichten van de handeling vereist is. En dat niet zelfstandig bevoegden alleen in opdracht van een zelfstandig-bevoegde de handeling mag uitvoeren.

(door Chopsticks nagevraagd)

[RAdeR]

Toch blijft het raar.
Bij een sigma inzet hebben wij behoorlijk veel vragen gekregen om paracetamol.
Noch wij nog de ambulancedienst hebben die.

Laatst met een incident in Gouda waar treinreizigers uren moesten wachten kwamen ook regelmatig die vragen.

[tebby]

ik doe het echt niet


buiten een keer de fout in gegaan te zijn  

[Jacques Schenk]

Is het wenselijk ? ....

ik denk dat het antwoord op deze vraag sterk afhangt van de persoon (partij) aan wie je de vraag stelt.

Stel je de vraag aan de"zorgvrager" dan zal hij zeggen JA, immers hij kan gemakkelijk en zonder kosten aan het gevraagde middel komen.

Stel je de vraag aan de hulpverlener, dan zal het ondermeer afhangen van het service gevoel van deze man/vrouw.
De individuele hulpverlener betaalt de kosten immmers zelf, al zijn die kosten haast verwaarloosbaar.
Ik vermoed dat de meeste deze service wel willen verlenen en het dus gewenst vinden of op zijn minst "niet ongewenst".
Het kan ook zijn de de hulpverlener zich verantwoordelijk voelt voor de mogelijke onverhoopte gevolgen van de toediening (terwijl hij dat niet is).
De hulpverlener kan zich hierdoor bezwaard voelen en het ongewenst vinden om dergelijke middelen toe te dienen.

Stel je de vraag aan een hulpverleningsorganisatie, dan wordt het lastiger om het antwoord in te schatten.
Ik denk dat "gewenst" dan misschien een te sterke term is. Men heeft daar met het aspect kosten te maken en zal sneller reageren vanuit het standpunt dat men daar zelf maar voor moet zorgen. Ik denk dat het "service gevoel" ook hier mede bepalend is.
Menig werkgever zal het bijvoorbeeld wel verstrekken, aan de eigen werknemers en evt contractors of bezoekers. Zij zijn daar, wanneer het een werknemer betreft, ook zelf bij gebaat, (het uidelen van PCM zou wel eens een ziektemelding kunnen voorkomen). Uit dat oogpunt is het voor deze organisatie dus wellicht "gewenst" om PCM ut te laten delen door de EHBO (of receptioniste).

Ik ben zelf een service gerichte hulpverlener. (denk ik)
Als je mij om een PCM vraagt krijg je er 1 of 2 met het advies om naar de arts te gaan als de symptomen niet op korte termijn verdwijnen.

Is het wenselijk dat de EHBO'er, met zijn beperkte kennis zelfzorgmedicatie uitreikt

Aangezien de verantwoording voor het gebruik van de middelen bij de vrager zelf ligt is het feit van "beperkte kennis" bij de verstrekker voor mij van ondergeschikt belang. Ook hier geldt voor mij geen onderscheid tussen het vertrekken in prive of "buren" sfeer en tijdens een EHBO actie.

[Pim de Ruijter]

Als je mij vraagt wat ik van het uitdelen van paracetamol vind, zeg ik persoonlijk: één pilletje, dat kan niet zo'n kwaad.

Maar als EHBO'er, met mijn studie (geneeskunde) in mijn achterhoofd, vind ik het toch een andere zaak. Paracetamol is een medicijn en ik denk niet dat een EHBO'er medicijnen moet uitdelen, ook al zijn deze als zelfzorgmedicijn te koop bij de drogist.

Het feit dat de zorgvrager precies aangeeft wat hij/zij wil hebben, betekent inderdaad dat ik geen diagnose stel, geen therapie instel door een paracetamol te geven. Natuurlijk, we stellen voor dat het pilletje daadwerkelijk uit de pot komt een paar vragen. Maar weet ik dan genoeg? Ik weet echt niet alle contra-indicaties uit mijn hoofd en welke medicatie een interactie op kan leveren met paracetamol. Menig collega weet er vermoedelijk géén één te noemen.

In de andere discussie maakte ik terluiks al een opmerking dat ik dan ook wel de morning-afterpil in mijn tas kon stoppen, want best kans dat ze daar op meerdaagse popconcerten naar komen vragen. Cynisch bedoeld uiteraard. De morning-afterpil staat tegenwoordig ook gewoon bij het Kruidvat in de schappen en is daarmee een zelfzorgmedicijn. Zo onschuldig is dat medicijn niet, maar als een zorgvrager er om vraagt, dan kan ik dat dus gewoon verstrekken. Raar toch?

Dat de verantwoording geheel bij de vrager ligt, dat is inmiddels duidelijk. Ik vind echter wel dat we ons als EHBO'ers moeten realiseren dat veel mensen het beeld hebben dat wij handelen vanuit een zekere deskundigheid, ook wanneer we een paracetamol uitreiken. Ik kan dan 100x zeggen dat het hun eigen verantwoording is, maarja, het beeld blijft gekleurd. Soms moet je mensen tegen hun eigen vraag 'in bescherming' nemen...

Ik ben ook service gericht, maar wel graag op een verantwoorde en gecontroleerde manier .

[Kanarie]

Als er iemand bij je komt met een open knie (ik noem maar wat) en die vraagt om een pleister;
Wat doe je dan? Precies, je bekijkt de knie en komt (in dit voorbeeld) tot de conclusie dat die eerst schoongespoeld moet worden, dan gedesinfecteerd en vervolgens een verbandje want je schat dat een pleister niet past.

Wat doe je als iemand bij  je komt met de vraag om een medicijn? Precies, je herbeoordeelt de diagnose en gekozen therapie van de hulpvrager. Kunnen wij dat??

[Pim de Ruijter]

Als er iemand bij je komt met een open knie (ik noem maar wat) en die vraagt om een pleister;
Wat doe je dan? Precies, je bekijkt de knie en komt (in dit voorbeeld) tot de conclusie dat die eerst schoongespoeld moet worden, dan gedesinfecteerd en vervolgens een verbandje want je schat dat een pleister niet past.

Wat doe je als iemand bij  je komt met de vraag om een medicijn? Precies je herbeoordeelt de diagnose en gekozen therapie van de hulpvrager. Kunnen wij dat??

Nee dus...

[Jacques Schenk]

Wat doe je als iemand bij  je komt met de vraag om een medicijn? Precies, je herbeoordeelt de diagnose en gekozen therapie van de hulpvrager. Kunnen wij dat??

Ter overweging ...

Waarom zouden wij dat willen (de diagnose en de therapie beoordelen), wanneer de echte profesionele deskundige op dat gebied (bijvoorbeeld de apotheker) dat niet noodzakelijk vindt en het gevraagde middel zonder vragen verstrekt, zelfs met dozen tegelijk ?
Zijn we dan niet "roomser dan de paus" ...?

Wat houdt ons tegen, het feit dat het mogelijk slecht is ?
We geven onze visite met hoofdpijn geen PCM.
Geven we onze visite met dorst ook geen biertje of wijntje ?
(het voorkomt in ieder geval mogelijk de hoofdpijn en daarmee de vraag om PCM )

Om maar een paar vergelijkingen te trekken en advocaat van de duivel te spelen hoor, zo komen de argumenten misschien nog wat duidelijker naar boven.

De term "medijcijn" is terecht of niet, een nogal beladen begrip, zeker binnen de EHBO.
Voor mij is zelfzorg medicijn een "chemische stof met een bepaalde bedoelde positieve uitwerking voor de mens en mogelijk een aantal onbedoelde negatieve effecten, waarbij het negatieve effect dermate beperkt is dat de overheid gevonden heeft dat een ieder ze vrij mag verkrijgen".

Vergelijk ik dat met bijvoorbeeld de stoffen alcolhol, sigarettenrook of suiker, dan hebben deze drie laatste stoffen overwegend negatieve effecten op ons lichaam, als er al positieve effecten bestaan. Toch hebben we hier om de een of andere reden minder moeite mee, want deze laatsten worden op de meeste verjaardagen grif verstrekt. (sigarettenrook zelfs ook aan degene die er eigenlijk geen behoefte aan hebben of er zelfs last van hebben)

[Kanarie]

Ikzelf heb, net als PdR, niet zo'n moeite met PCM.

Maar er zijn meer "zelfzorgmedicijnen" waarvan ik het wél onverantwoord vind om ze zomaar te geven. Neem het voorbeeld van de aspirine en de hemofiliepatiënt. Ook zo te verkrijgen. Evenals actieve kool (Norit), anti-histaminica (van mij mag de Azaron ook, maar dat wordt al discutabeler; lees het advies van het CFH in het Farmacotherapeutisch Kompas maar), en ik hoorde de morning-afterpil???
Dus waar leg je de grens? Je moet kunnen waarborgen dat élke EHBO-er weet waar hij mee bezig is als je het toestaat.


En heeft iedereen niet wel eens een slachtoffer gehad die om "een rekverbandje" vroeg omdat hij zojuist zijn enkel had verzwikt? (precies: eerst maar even koelen)
De drogist vraagt immers ook niets als ik daar een verbandrolletje of zelfs sporttape koop.
Waarom heroverweeg je de vraag van de hulpvrager dán wel, maar hoeft dat ineens niet meer als het om medicijnen gaat?