Toelichting op bovenstaande video 'Asbestsanering, de falende overheid'
Dit tv-programma van de VARA werd uitgezonden op 21 feb. 2015.
De asbestwetgeving wordt in Nederland nog steeds nauwelijks gehandhaafd. Bedrijven die fouten maken op dit gebied, worden niet of nauwelijks bestraft. En als een asbestsaneerder zijn certificaat kwijtraakt, kan die meestal onder een andere naam, B.V., of certificaat van een ander doorwerken.
Draak
Milieudeskundige Otto Hegeman spreekt van een vierkoppige draak, als het gaat om de handhaving van asbestwetgeving. "Je hebt het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, die alleen bezig is, met het beschermen van de minister, als er wat fout gaat. Dan heb je nog het Ministerie van Binnenlandse Zaken, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, en het Ministerie van Volksgezondheid.
Deze vier ministeries hebben elk een eigen verantwoordelijkheid, maar als je ze daarop aanspreekt, verwijzen ze allemaal naar elkaar. Dit zorgt voor veel verwarring en onduidelijkheid, en de problemen blijven daardoor bestaan. Al heel lang vragen we bijvoorbeeld aan de Inspectie SZW, om de certificaten van bedrijven na twee fouten in te trekken. Dit gebeurt nog steeds niet, en bedrijven blijven daardoor fouten maken, zonder bestraft te worden."
Weinig intrekkingen
Het intrekken van het asbestsaneringscertificaat komt bijna nooit voor. Dat blijkt ook uit onderzoek van Kassa: tussen 2011 en 2014 zijn er maar zes certificaten ingetrokken. Volgens Wijnand Jol van Omgevingsdienst Rivierland, hebben de certificerende instellingen er belang bij, dat die certificaten niet ingetrokken worden, want dan houden ze meer inkomsten. "De certificerende instellingen krijgen per certificaat, dat ze uitgeven zesduizend euro. Een certificaat intrekken, heeft dus voor hen financiële nadelen."
Mazen in de wet
PvdA-Kamerlid John Kerstens heeft gezegd, dat Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, stappen genomen heeft, om de mazen in de wet te dichten. Zo is het niet meer mogelijk voor bedrijven waarvan het asbestsaneringscertificaat (SC530) is ingetrokken, via omwegen door te saneren.
Bestrafte bedrijven worden in principe met naam op hun website gezet door asbestwaakhond Ascert. Maar uit onderzoek van tv-programma Kassa is gebleken, dat de toezichthoudende rol van Ascert niet functioneert.
Toen Foekens BV vernam, dat hun certificaat werd ingetrokken, hebben ze op naam van een familielid een nieuw certificaat aangevraagd. Zo ontstond de situatie, dat het bedrijf tijdelijk over twee certificaten beschikte, en na intrekking van het ene certificaat op het andere certificaat door kon saneren.
Het bedrijf PK Sloopwerken bleef na intrekken van hun certificaat onder het certificaat van een ander bedrijf doorsaneren. Ascert was hier niet van op de hoogte, aldus Ascert-voorzitter Kees van Dongen. Toen hem gevraagd werd, waarom Ascert niet aan de bel trekt bij dit soort gevallen, reageerde Van Dongen, dat dat niet de taak is van Ascert. Dit druist in tegen de mening van John Kerstens, die vindt dat Ascert zijn rol als waakhond steviger moet gaan inzetten.
500 doden per jaar
Kassa besteedde vorig jaar aandacht aan de bewoners van Louweshoek, die sinds 2012 continue tegen problemen met de asbestsanering in hun flat lopen. Het hele flatgebouw zat vol met asbest, maar toch vonden de saneringen plaats in bewoonde staat. Asbestplaten braken, en asbestvezels vlogen daar gevaarlijk in het rond, maar de eigenaar van het pand (Woonzorg Nederland) bleef zeggen, dat het veilig was. De bewoners van Louweshoek vertrouwden dit niet meer, en namen een advocaat onder de arm, die een bodemprocedure begon tegen de woningbouwcorporatie.
Kanker
Professor Joachim Aerts heeft dagelijks te maken met patiënten, die kanker hebben opgelopen door besmetting door asbestvezels. Per jaar overlijden er in Nederland vijfhonderd mensen aan asbestkanker, veroorzaakt door inademing van asbestvezels.
Volgens Aerts, komt iedereen wel eens een keer met asbest in aanraking, dat is op zich niet zo gevaarlijk. "Maar het is natuurlijk anders, als je daar in continu woont, vooral op een plek waar veel fouten worden gemaakt met asbest."
