http://www.volkskrant.nl/binnenland/article274847.ece/Van_knuffeldier_naar_wapen_en_terug_in_2_minuten Reportage
Van knuffeldier naar wapen en terug in 2 minuten
Van onze verslaggever Ron Meerhof
ROTTERDAM - Elk van de zeven arrestatieteams van de politie krijgt komend jaar een hond die speciaal getraind is om gewelddadige individuen uit te schakelen. ‘Stress’ is de eerste.
Om 11.21uur springt Stress uit de helikopter, te midden van vijf AT’ers met helmen en schilden. Op zijn veiligheidsvest na oogt hij als een doodgewone Mechelse herder. Hij is rustig; de herrie en de wind van de wieken deren hem niet.
Dan ziet hij een meter of veertig verder de verdachte wegrennen. De man draait zich half om en vuurt op het Arrestatieteam. Stress staat strak aan zijn ketting. Als die los gaat, schiet de hond op de man af en zet zijn kaken in zijn dijbeen.
Om 11.22uur wordt de kermende man afgevoerd. Weer een minuut later staat een van de sinistere zwarte figuren de hond te knuffelen. Die kwispelt en gaat liggen.
Stress is ‘een nieuw fenomeen’, legt de ‘verdachte’, hondentrainer Klaas Terpstra, even later uit. Hij is geen explosievenhond, drugshond, lijkenhond, speurhond of surveillancehond, maar een ‘AOE-hond’.
Bij de politie zijn ze verzot op afkortingen. AOE staat voor Aanhoudings- en Ondersteuningseenheid, in de volksmond AT, wat dan weer staat voor arrestatieteam. Daarvan zijn er zeven in Nederland. Over een jaar hebben ze allemaal een hond als Stress. Volgende week worden ze aangekondigd in de Staatscourant.
AT-teams komen jaarlijks een paar duizend keer in actie, bijna altijd bij aanhoudingen. De frequentie stijgt, net als het gebruik van geweld waarmee ze worden geconfronteerd. Maar recent onderzoek heeft uitgewezen dat het gebruik van geweld door de politie zelf daarbij achterblijft.
De teams spreken tot de verbeelding; ze zijn zwaar bewapend en rijden in snelle, gepantserde auto’s als Audi’s A8 of BMW’s uit de 7-serie. De training is langdurig en de status binnen het korps hoog.
Ook de AT-honden hebben bijzondere eigenschappen, zegt Terpstra. Gewone suveillancehonden worden getraind op zoveel mogelijk herrie maken, maximaal intimideren. Stress geeft geen kik; hij piept, gromt noch blaft. Het is ‘een supersociale hond’, zegt zijn trainer. Je kunt hem gewoon in een gezinnetje houden en suf knuffelen.
Stress dankt zijn bijnaam, in typische politielogica, aan zijn extreme stressbestendigheid. Ook onder de extreemste omstandigheden zal hij niet happen. Totdat zijn ketting los gaat. ‘Dan, en pas dan, wordt hij een wapen’, zegt Terpstra.
Die omschakeling gaat razendsnel; bij de demonstratie van zojuist op de afdeling Levende Have langs de Rotterdamse Rotte, nam de transformatie van knuffeldier naar wapen en weer terug twee minuten in beslag. ‘En dat is heel bijzonder’, zegt Terpstra. ‘Bedenk: voor ons was het spel maar voor Stress was het helemaal echt. Bij een surveillancehond blijf ik na zo’n actie liefst nog een hele tijd uit de buurt.’
Voor de hond is dit het paradijs, verzekert zijn trainer. ‘Hij doet niets liever dan dit.’ Maar ook voor de teams heeft hij enorme toegevoegde waarde. Je kunt zo’n hond vooruit sturen. Bijvoorbeeld om iemand te grazen te nemen die om een hoekje de politie staat op te wachten. Of om even door een vlieringluik te gaan voordat een agent zijn hoofd erdoor moet steken.
Ook de verdachten zijn soms beter uit, zij het dat de pakkans stijgt. In een ‘gestoorden-procedure’ bijvoorbeeld, legt ‘chef AT’ Frans Henninger uit. Een verwarde man bijvoorbeeld kan zo bedreigend zijn dat de politie niets rest dan hem neer te schieten. Zo’n hond is dan een redelijk, zij het knap pijnlijk, alternatief.
Slechts een enkele hond is voor dit werk geschikt, zegt Terpstra. Voor Stress steekt hij zijn hand in het vuur. Hij kent hem sinds hij zes weken was, nu is hij drieënhalf. Alles heeft hij met hem uitgeprobeerd. Als hij door een winkelcentrum loopt, wordt hij dan bang op een marmeren vloer? Schrikt hij van zijn eigen spiegelbeeld? Kan hij katten en andere honden voorbij lopen? Hoe gedraagt hij zich in een bus, op een roltrap? Is hij stil als dat moet?
Nog een vraag: kan deze hond eigenlijk wel blaffen? ‘Jazeker: thuis’, zegt Terpstra. ‘En als je hem daartoe opdracht geeft.’
