Dankje
.
De belangrijkste stap is om na te gaan om welk van de drie het precies gaat en of er geen andere onderliggende oorzaak is. Hyperventilatiesyndroom (HVS) komt vaak geïsoleerd voor bij jongeren, maar wordt soms ook gezien bij volwassenen en middelbare leeftijd. Met name in die laatste groepen moet je voorzichtig zijn met de werkdiagnose HVS, omdat er soms een onderliggende aandoening is, zoals een hartinfarct of longaandoening. Vraag dus ook specifiek naar klachten die kunnen passen bij hart-vaatziekten: drukkende pijn midden op de borst, uitstraling naar armen, kaken, schouderbladen of nek, misselijkheid, braken, zweten, bleekheid, duizeligheid. Niet al het voorgaande is overigens specifiek voor hartziekten. Vraag ook naar de voorgeschiedenis: hartvaatziekten, suikerziekte, beroertes, longzieken, hoge bloeddruk. Indien een van die ziektes aanwezig dan moet je op je hoede zijn voor onderliggend lijden of een andere oorzaak van de hyperventilatie dan HVS.
Voor het
'hyperventilatiesyndroom', wat vaak samen gaat (en deels overlapt) met een paniekaanval is het in eerste instantie zaak om de oorzaak weg te nemen. Dat betekent dat het slachtoffer bij een concert naar een rustige ruimte wordt gebracht, als getuige van een groot ongeval weg van de scene gehaald wordt.
Er zijn een aantal mogelijkheden om te behandelen:
1.]Handen gesloten voor de mond (in plaats van het zakje, zakje niet gebruiken!)
2. Meetellen met de ademhaling om deze rustig te krijgen, laat het slachtoffer na iedere in- en uitademing 5-10 seconden de adem inhouden (hierdoor stijgt het CO2 in het bloed en wordt de hyperventilatie minder)
3. Het slachtoffer afleiden, soms werkt het om een snoepje zoals een spekje of een lolly aan het slachtoffer te geven en de opdracht te geven hier geconcentreerd op te zuigen
4. Een handig hulpmiddel, maar niet altijd voorhanden is de HyperFree:
http://www.alfaco.nl/producten/hyperfree, wat je kan zien als een heel lang rietje in een doosje. Dit dwingt het slachtoffer om rustig te ademen en zorgt voor een toename van het CO2 in het bloed
5. Soms is het lastig om ze er uit te krijgen en is het nodig om streng toe te spreken om door te dringen in de aanval
Het zakje wordt afgeraden, omdat dit vaak wat extra angst geeft bij het slachtoffer en een niet HVS hyperventilatie kan verergeren.
Hyperventilatie door
zuurstoftekort (hypoxie) is lastiger te behandelen. Essentieel is om het snel te herkennen: bleek gelaat, blauwe lippen, onrust, pijn op de borst, licht in het hoofd. Dit kan optreden na (ernstige) ongevallen, bij shock, maar ook bij een ernstig hartinfarct of een ernstige longaandoening (COPD, Astma).
Qua behandeling ben je al snel aangewezen op professionele hulpverleners, deze dienen dan ook snel gewaarschuwd te worden. Wat je wel kunt doen is:
1. Het slachtoffer (indien aanspreekbaar en geen tekenen van ernstige shock) in een halfzittende houding rechtop zetten, dan zijn ze doorgaans het minst benauwd
2. Knellende kleding rond hals en borstkas losmaken
3. Indien beschikbaar en ervaring er mee: zuurstof geven. Als iemand echt cyanotisch is (dus blauw verkleurd) dan geeft men 15L/min op een non-rebreather mask. Bij COPD'ers moet je daar wat voorzichtiger mee zijn en geef je bij voorkeur lagere hoeveelheden, tenzij ze het echt nodig hebben. Hierover is op het forum al uitgebreid gediscussieerd
Hyperventilatie als gevolg van een
metabole ontregeling komt met name voor bij suikerziekte die niet goed ingesteld is. Je ziet het bij een hyperglykemie (te hoog bloedsuikergehalte). Vaak zijn er dan ook stoornissen in het bewustzijn en tekenen die passen bij een hyperglykemie (veel plassen, veel dorst, moeheid, traagheid, rode warme huid, snelle pols). De ademlucht kan ruiken naar aceton. De behandeling vindt plaats door professionele hulpverleners en in het ziekenhuis, omdat alleen insuline geven niet voldoende is. Er is dusdanig veel ontregeld dat dit met infusen gecorrigeerd moet worden. Zorg in ieder geval voor professionele hulp.
1. Meet indien mogelijk de bloedsuiker (indien hierin getraind, laat anders evt SO zelf meten)
2. Waarschuw professionele hulp
3. Bewaak het ABC en grijp in waar nodig
Geef nooit zelf insuline, het is lastig om de juiste hoeveelheid te geven en bij een te plotselinge verandering kan de situatie verergeren.