De Gelderlander | 07-03-2006
Historische brandemmers van Doesburg in oude staat hersteld.
DOESBURG - Doesburg bezit een unieke collectie van 32 brandemmertjes uit de achttiende eeuw. Na een ‘adoptieactie’ en grondige restauratie zijn de historische brandbestrijdingsmiddelen nu te zien in museum De Roode Tooren.
Het moet een wat chaotisch maar ook een collectief gebeuren zijn geweest als in de late middeleeuwen brand uitbrak in Doesburg. De kerkklokken begonnen te luiden, de dorpsomroeper ging met de klepper door de straten en uit alle huizen kwamen mensen aanstormen met een leren emmertje onder de arm om de brand te helpen blussen. Met vereende krachten werd een rij gevormd om de blusemmertjes van hand tot hand door te geven, van de stadsgracht tot aan de brand. En na afloop van het karwei was het zoeken naar je eigen emmertje, om thuis op te bergen tot de volgende ramp.
Om het terugvinden van die leren emmertjes makkelijker te maken, lieten mensen ze beschilderen. Vooral huis- en decoratieschilder Jacob van Elten heeft zich daar in bekwaamd. Hij beschilderde de emmertjes met de afbeeldingen van de ambachtsgildes (de vrijwillige brandweer bestond veelal uit gildelieden) en schreef er in mooie krulletters het jaartal en de naam van de eigenaar bij.
Zo zijn er op de emmertjes schepen afgebeeld (van het schippersgilde St. Antony), weegschalen (van het kramersgilde, de middeleeuwse handelaren), aambeelden (van de hoef- en edelsmeden) en brood (het bakkersgilde).
Doesburg is niet uniek in het gebruik van leren brandemmertjes. Wel bijzonder is dat er maar liefst 32 van dergelijke emmertjes bewaard zijn gebleven. Nergens ter wereld is zo’n grote verzameling te vin-den.
„We hadden ze jarenlang in ons depot liggen“, zegt Rinus Rabeling, voorzitter van de vereniging Stad en Ambt Doesborgh, beheerder van De Roode Tooren. „Via het internationaal brandweermuseum in Rijssen kwamen we erachter hoe uniek onze verzameling is. Dat museum heeft slechts vier exem-plaren, uit verschillende plaatsen.“
De Doesburgse collectie was echter in erbarmelijke staat; hengsels waren gebroken, het schilderwerk vervallen. „Geld voor restauratie hadden we niet. Daarom hebben we vorig jaar een adoptieactie ge-houden. Dat is een groot succes geworden.“
Voor honderd euro konden bedrijven en particulieren de restauratie van een emmertje sponsoren. „Die actie leverde zoveel op, dat er geld is overgebleven voor een restauratiefonds. Ook laten we een negentiende-eeuwse brandweerspuit binnenkort restaureren.“
„Het verbaast misschien, maar de leren emmertjes waren niet waterdicht. We vermoeden dat ze dit type emmertjes gebruikten, omdat houten tonnen te zwaar waren om door te geven. “
Expositie Brand Meester in streekmuseum De Roode Tooren, Roggestraat 9, Doesburg. Te zien t/m 30 april. Open: di-zo 13.30-16.30 uur. Toegang gratis
