http://www.nieuwsbank.nl/inp/2007/09/12/R334.htmNMBS
Antwerpen-Centraal onder scherp toezicht
12/09/2007
Controlekamer vormt hart van Building Management System
De transformatie van Antwerpen-Centraal tot een modern stationcomplex met ondergrondse tunnel en een winkelcentrum ging gepaard met de ontplooiing van een indrukwekkend veiligheidssysteem. In het hart van dit Building Management System bevindt zich een controlekamer waar de beelden van de talrijke cameras in het station en de tunnel worden bekeken en de (brand)veiligheid wordt bewaakt. Het systeem combineert die bewakings- en veiligheidsfuncties (security & safety) met het dagelijks beheer van de site en het gebouw in functie van een verhoogd comfort voor klanten en personeel.
Er bestaat geen discussie over de zeer hoge graad van veiligheid van de trein als vervoermiddel. Het veiligheidsbeleid van de spoorweggroep legt zich echter ook toe op de (sociale) veiligheid en beveiliging van haar klanten en personeel. Openbaar vervoer speelt zich per definitie af op plaatsen waar veel mensen samenkomen, wat helaas soms ook minder aangename neveneffecten heeft, zoals de aanwezigheid van zakkenrollers.
De NMBS-Groep investeert daarom fors in veiligheid en hanteert een beleid gebaseerd op drie krachtlijnen: toename van veiligheidsmensen op het terrein, hechte samenwerking met de politiediensten en technische hulpmiddelen. Bij dat laatste horen camerabewaking en inbraakalarmen. Deze zomer werd de Nationale Controlekamer in Brussel operationeel, waarop al ongeveer de helft van de tegen eind 2010 geplande 1500 cameras in de 51 drukste stations zijn aangesloten.
Als enige andere station in België werd ook Antwerpen-Centraal uitgerust met een controlekamer, waar de camerabeelden continu worden opgevolgd. Deze multifunctionele controlekamer was een voorwaarde in de bouwvergunning van de noordzuidverbinding waarbij Antwerpen-Centraal werd omgebouwd tot een indrukwekkend spoorwegcomplex op verschillende niveaus, met een winkelcentrum rond het centrale atrium.
Amerikaanse brandveiligheidsnorm
De noordzuidverbinding bestaat uit een tunnelcomplex waar bovenop een station staat met in het midden een atrium. Uit het oogpunt van de brandveiligheid moest het station en de tunnels als één geheel worden beschouwd. Bij gebrek aan gepaste Belgische normen werd beroep gedaan op de strengst bestaande - Amerikaanse - norm die de aanwezigheid van een controlekamer oplegt. De hulpdiensten moesten ook toegang hebben tot die controlekamer.
De controlekamer werd het hart van een geïntegreerd veiligheidssysteem (security en safety), dat ook instaat voor het beheer van en het comfort in het gebouw. Dit Buiding Management System bundelt de functie veiligheid met het verhogen van het comfort voor klanten en personeel. De informatica-afdeling van de NMBS-Holding ontwierp een systeem op maat waardoor de exploitatie en het beheer van Antwerpen-Centraal in de meest veilige, efficiënte en gecontroleerde omstandigheden verloopt.
Bewaken van de veiligheid
In de controlekamer komen momenteel de beelden toe van 180 cameras. Dit aantal wordt later nog uitgebreid tot een 300-tal wanneer er nieuwe delen op de stationssite in gebruik worden genomen. De beelden worden 24 op 24 uur door minstens twee veiligheidsbedienden van B-Security, onderdeel van de veiligheidsdienst van de NMBS-Holding, bekeken op monitoren en een videowand van ongeveer 10 m2. Op deze manier worden de strategische plaatsen in het station (toegangsdeuren tot het station, toegang tot de perrons, de loketten, winkelzone) nauwlettend in het oog gehouden.
De aanwezigheid van de cameras in het station draagt enerzijds bij tot een verhoogd veiligheidsgevoel bij klanten en personeelsleden, maar heeft anderzijds een ontradend effect voor onaangepast of crimineel gedrag. Aan de hand van de camerabeelden worden virtuele patrouilles georganiseerd, wat het toezicht door het veiligheidspersoneel (Securail e.a.) in het station zelf aanvult. De beelden worden ook gebruikt om gerichte interventies te helpen sturen. Achteraf kunnen ze ook bruikbare informatie verschaffen aan politiediensten. In de controlekamer komen ook inbraakalarmen toe en wordt de toegangscontrole opgevolgd.
Op het vlak van brandveiligheid integreert het systeem de meest geavanceerde technieken. De tunnel en de andere niveaus beantwoorden aan de strengste normen op het vlak van evacuatiemogelijkheden en staan permanent onder volledig automatisch toezicht. Rook- en warmte detectoren zorgen voor
een onfeilbare lokalisatie 
in geval van problemen. Wanneer een alarm binnenkomt, wordt de operator begeleid in de acties die hij moet ondernemen. Een groot aantal mogelijke incidenten werden omgezet in automatische scenarios die de operatoren enkel moeten bevestigen. Dit beperkt de kans op menselijke fouten in stress-situaties tot een minimum.
Verhogen van het comfort
De rol van het Building Management System beperkt zich niet tot de aspecten die met veiligheid te maken hebben. Het neemt ook aspecten van het beheer van het gebouw voor zijn rekening: aansturen van de verlichting, de verwarming, de luidsprekers, de liften en roltrappen, toegangscontrole, sleutelbeheer
Het BMS verzekert bovendien een optimaal beheer van de talrijke technische installaties, door een opvolging op afstand in de controlekamer. In geval van een alarm krijgt de operator de nodige informatie op zijn scherm, zoals wie hij in het geval van een specifiek defect moet contacteren.
De verbruiksmetingen en de voordurende registratie van gegevens dragen ook bij tot een gecontroleerd en zuinig beheer van de site.
Niet alleen de operatoren van B-Security kunnen met het BMS werken. Via intraweb/internet kunnen technici, specifieke andere personeelsleden of de brandweer bepaalde delen van het systeem consulteren of bedienen. Het systeem kan dus vanop afstand worden bediend, wat zeker nodig is in geval van een ontruiming van de controlekamer, bijvoorbeeld bij een bommelding.
