http://www.c2w.nl/12923_Lobbyen_voor_antraxmedicijn.lynkxLobbyen voor antraxmedicijn
Het Groningse IQ Corporation financierde zijn eigen risicovolle medicijnonderzoek met winst uit de verkoop van diagnostische testen. Ook de Amerikaanse marine, het ministerie van Defensie en SenterNovem deden een duit in het zakje. Het resultaat: een potentieel middel tegen antrax. Ceo Roland Lageveen: ‘Van risicokapitaalverstrekkers hadden we destijds nooit geld kunnen lospeuteren.’
door: MARTINE SEGERS
zaterdag 5 mei 2007
Het is het jaar 2000. Het drama van 11 september 2001 heeft nog niet plaatsgevonden en het woord ‘poederbrief’ staat nog niet in Van Dale. Op een congres over antrax in Maryland staat Herman Groen, cso van het Groningse IQ Corporation, met een poster met een oproep. Hij is op zoek naar bloed van Amerikaanse en Engelse soldaten die ingeënt zijn tegen antrax oftewel miltvuur; mensen dus met antistoffen in hun bloed. Vijf Britten en vijf Amerikanen happen toe. In ruil voor een leuk weekendje Nederland laten ze in Groningen een halve liter bloed prikken.
“Ons idee was simpel: we wilden hun genen voor die antilichamen kloneren”, vertelt Roland Lageveen anno 2007, “om daarmee ook andere mensen tegen miltvuur te beschermen.” Met antistoffen die de antraxtoxines neutraliseren, moet dat ook lukken ná het besmettingsmoment. De bacterie is dan al begonnen met de productie van haar dodelijke toxine die de macrofagen van het immuunsysteem uitschakelen. Vaccineren is dan te laat en de werkzaamheid van antibiotica is ook nog maar beperkt.
“Na 2001 was onze technologie ineens erg actueel en toepasbaar.” Cruciale stap van de Groningse innovatie: het fuseren van juiste B-cellen – de antistofproducerende fabriekjes in het bloed – met kankercellen tot een stabiele cellijn. Destijds was het een wild plan, maar uiteindelijk lukte het om de goede genen te kloneren uit deze cellijnen, gemaakt via de door ons bedrijf gepatenteerde techniek. Nu zijn de antilichamen in grotere hoeveelheden te produceren door de genen in te bouwen in de PER.C6-cellijn van Crucell en DSM Biologics, IQ Corporations buurman in het Groningse.
Hulp van de Amerikaanse marine was een must. “Als onze contractuele afspraken met de navy niet van vóór 11 september waren geweest, hadden we waarschijnlijk nooit vaccins gekregen voor ons onderzoek. Laat staan dat de Amerikaanse marine haar assays beschikbaar zou stellen waarmee je bepaalt of je antistoffen beide componenten van het antraxtoxine echt neutraliseren, evenals hun proefdiermodellen.”
Eind 2008 hoopt IQ Corporation zijn product bij de Amerikaanse FDA in te dienen voor goedkeuring. “Ondertussen proberen we de Amerikaanse overheid te verleiden een contract te tekenen voor de afname van ons medicijn.” Ook staan er nog proefdierstudies met konijnen en apen op het programma om de werkzaamheid zo goed mogelijk aan te tonen. Om te testen of IQ’s antistof in mensen geen bijwerkingen heeft, krijgen zo’n 100 vrijwillige proefpersonen de antistof nog toegediend.
Heb je met een antistof tegen antraxtoxines goud in handen?
“We moeten nog veel lobbyen om een order te krijgen vanuit de VS. We hebben besloten de verdere ontwikkeling van een van de twee antistoffen te stoppen, omdat het Amerikaanse Human Genome Sciences al een soortgelijk antilichaam had ontwikkeld. Dat bedrijf heeft bij de Amerikaanse overheid al een order van 160 miljoen dollar binnengehaald. Human Genome Sciences heeft echter slechts één antilichaam ontwikkeld dat alleen werkt tegen een van de twee antraxtoxinecomponenten, die samen de macrofagen van het humane afweersysteem buiten werking stellen.”
Hoe gaan jullie de Amerikaanse overheid overtuigen?
“Volgens deskundigen van het Amerikaanse NIH bestaat de mogelijkheid dat bioterroristen een medicijn met slechts één antilichaam met genetisch gemodificeerde antrax kunnen omzeilen. Mogelijk bestaan er ook natuurlijke varianten waarbij dit ene antilichaam niet werkt. Met twee antilichamen is de kans hierop vele malen kleiner. Een duale aanpak is in onze ogen dus veel veiliger. Als je een van onze antilichamen toedient 48 uur na besmetting, kun je nog 80 procent van de proefdieren redden.”
Eerder kregen jullie al geld los van de Amerikaanse marine. Hoe lobby je in de VS?
“We hebben inmiddels in de VS 2 miljoen dollar aan grants binnengehaald. Dat lobbyen doen we deels zelf, vanuit onze technologische samenwerking, maar het is ook belangrijk daarnaast Amerikanen in te huren, met name mensen die ervaring hebben in Washington. Dat kost wel geld, maar er lopen goede mensen rond die dit vaker hebben gedaan.”
Wordt dit mogelijk het eerste product dat met Neerlands trots, de PER.C6-cellen, wordt gemaakt?
“Die kans bestaat; er is inderdaad nog geen geregistreerd product met de menselijke cellijn PER.C6 op de markt. We willen zelf niet voor elke antistof die we ontwikkelen steeds een nieuwe gefuseerde cellijn laten registeren bij de Amerikaanse FDA. Daarom kiezen we ervoor het gen eruit te halen en het antilichaam door DSM te laten produceren in PER.C6, waarvoor er al een veiligheidsdossier bij de FDA ligt. Bij antraxpatiënten kun je per definitie geen tijdrovende klinische studies doen. Dus kunnen we relatief snel naar de FDA.”
Dat scheelt een hoop geld of niet?
“Grootschalige patiëntenstudies overslaan, scheelt inderdaad een hoop, maar het traject is toch vrij kostbaar vanwege de dure veiligheidsmaatregelen op het gebied van containment. Om niet al ons eigen geld alleen maar in de verdere ontwikkeling van het miltvuurantilichaam te stoppen, bereiden we nu een financieringsronde voor. Het miltvuurtraject kunnen we ook zonder die kapitaalinjectie wel financieren met een bijdrage van de Nederlandse Defensie en het Uitdagerskrediet van 1 miljoen euro dat we van SenterNovem kregen. Een risicodragende financiering met gunstige voorwaarden overigens. We hoeven het geld pas terug te betalen na twee jaar na oplevering van het product. ”
Wat als de Amerikaanse overheid jullie product niet koopt?
“We gaan ons product eveneens voor de Europese markt laten registreren. Bovendien, als we kunnen laten zien dat onze technologie een product levert dat veilig is in fase I van de klinische studies, geeft dat vertrouwen aan onze financiers; dan hebben we een goed bewijs voor verstrekkers van risicokapitaal dat je met onze antilichaamtechnologie geneesmiddelen kunt genereren. Dezelfde technologie benutten we immers voor de ontwikkeling van geneesmiddelen voor infectieziekten en kanker.”
(...)
