Voor heldendaden is geen plek meerDoor LUC VAN DEN OEVER
GROENE HART -
Levens redden is niet de eerste taak van een politie-agent. En dat is knap moeilijk in situaties waarbij mensen in nood zijn.
Om de agenten te trainen zijn enkele scenario's bedacht waarin alle handelingen voorkomen. FOTO JACQUES ZORGMAN
Bij grote incidenten moet de politie vooral oog hebben voor de directe omgeving, zodat hulpverleners er snel bij kunnen. Dit vereist training.
,,Dienders zijn doeners. Die willen erin vliegen. Daar schuilt ook het gevaar. Ze kunnen zichzelf, hun collega’s en anderen in gevaar brengen.’’
Krishna Taneja, plaatsvervangend districtschef Rijn- en Veenstreek, heeft de politie Hollands Midden met de opleiding ’taakcommandanten’ een primeur aangeleverd, die spoedig door andere korpsen wordt overgenomen.Op het verlaten bedrijfsterrein Omtzigt in Valkenburg trainde hij de afgelopen maand brigadiers van Hollands Midden in deze nieuwe afhandeling van grote incidenten. Brigadiers die de 24-uursdiensten bij de politie draaien zijn in negen van de tien gevallen als eerste op de plek van een ongeval en nemen daarbij vaak als eerste maatregelen. Daarin is voortaan een vast stramien bepaald. ,,De aard van de ramp maakt daarbij niet zoveel uit, het scenario blijft hetzelfde. Bij de vliegramp in Hoofddorp liepen 750 hulpverleners. Dan moeten er goede afspraken zijn.’’
Belangrijk zijn de eerste momenten na het incident, ook wel het gouden uur genoemd
.,,Agenten moeten niet eerst handelen en door elkaar gaan rennen, maar informatie verzamelen voor de collega’s, ambulance en brandweer die nog onderweg zijn. Zij moeten overzicht hebben en de omgeving in zich opnemen. Daarmee winnen zij tijd.’’
Ontruimen en evacueren van gevaarlijke plekken staat boven aan de lijst, gevolgd door het afzetten en afschermen van het gebied door bijvoorbeeld linten te spannen. Verkeer in de directe omgeving van een incident moet doorstromen, of worden omgeleid. Dan moet er oog zijn voor de openbare orde. Pottenkijkers mogen de hulpverlening niet belemmeren en moeten op een afstand worden gehouden. Ook een taak van de politie is het begeleiden van ambulances en brandweer naar de plaats van het incident. ,, Hoewel iedereen een tomtom heeft, weten ter plaatste bekende agenten net dat ene weggetje of dat erf dat betere toegang biedt.’’ Strafrechtelijk onderzoek is het zevende en laatste onderdeel van de werkzaamheden.
Om de agenten te trainen zijn enkele scenario’s bedacht waarin alle handelingen voorkomen. Zo werd een kettingbotsing in een tunnel nagebootst, waarbij giftige gassen waren vrijgekomen en ook dodelijke slachtoffers waren gevallen. Ondertussen bereikte de ochtendspits een hoogtepunt en bleek de plek des onheils moelijk bereikbaar.
,,Je agentenhart zegt dat je gelijk die tunnel in moet om mensen te redden. Dat moet dus niet. De seconden die je moet wachten op versterking gaan tergend langzaam’’, zegt brigadier Jelle na de oefening. Zijn collega Soner: ,,Vreemd om je afzijdig te moeten houden. Je gevoel zegt dat je een beetje buitenspel wordt gezet.’’ Johan vat de oefening samen: ,,Terwijl iedereen aan je staat te trekken, moet je eerst voor en veilige werkomgeving zorgen. Denk aan het Hemeltje in Volendam. Daar stonden geparkeerde auto’s de hulpdiensten in de weg.’’
Ook aanwezig is brandweerman Lubbert Klaassen. ,,Bij grote zaken werken politie en brandweer al veel samen. Hier kunnen we leren van elkaar.’’ Bij de oefening in de tunnel mocht hij als eerste naar binnen. Taneja legt uit: ,,Het is eigenlijk heel simpel. Agenten hebben niets te zoeken bij een gaslek.’’
In de praktijk gaat het vaak anders, weet Klaassen ook. ,,De politie heeft de naam om inritten te blokkeren en hun auto voor de deur te zetten.’’ Taneja bevestigt: ,,Het imago van de politie is dat ze heel chaotisch werkt. Dat moet hiermee tot het verleden behoren. De ruimte voor heldendaden wordt met deze benadering misschien kleiner. Voor agenten geldt: accepteer de chaos die je aantreft. Het publiek eist dat je gelijk in het water duikt. Die situatie moet je afwegen.’’
http://www.ad.nl/groenehart/3058554/Voor_heldendaden_is_geen_plek_meer.html