De groeispurt van de lokale toezichthouders van de afgelopen jaren is overduidelijk een reactie op een 'gat' dat de politie heeft laten vallen.
Mooi voorbeeldje: ik ben al ruim 10 jaar betrokken bij het beheer en toezicht van een openbaar strandbad in een plattelandsgemeente. Toen ik daar begon was er een dorpsagent die op de fiets minstens 1x per week langskwam en vaak ook nog even een bakje koffie deed. We bespraken dan het gedumpte grofvuil, de graffiti op de garagedeur en de hangjeugd die er 's avonds fikkie stookte. Het jaar daarop kwamen er 2 agenten met de fiets die samen een gebied moesten doen dat 4x het gebied van die dorpsagent was, ze kwamen nu ook nog maar eens in de 2 weken langs en geen tijd voor koffie. Het jaar daarop kwamen ze met 2 personen met de auto, want het gebied was groter geworden. Nu nog maar eens in de maand bespreking of zelfs alleen als er aangifte moest worden gedaan. Ze kwamen in ieder geval nog wel langs voor aangiftes, het jaar daarop niet meer: kom maar naar het bureau. Het jaar daarop kwam er vaak nog maar 1 agent met de auto, hooguit 1x per maand en geen tijd voor echt overleg. Dat was het laatste jaar dat ik nog een agent real-life heb gesproken, sinds die tijd rijden ze alleen nog maar langs op de hoofdweg met de auto met de ramen gesloten en zijn niet meer aanspreekbaar. Maar goed, het jaar daarop nam de overlast toe: meer graffiti, meer rotzooi, vernielingen, quads en motoren op het strand etc. Wij netjes alles melden bij de politie, maar geen enkele actie: 's avonds controleren was niet mogelijk in 'het schema' en voor aangiftes moesten we maar naar het bureau komen tijdens openingstijden. Dat gaat dus niet tijdens een mooie zomer en een strandbad dat vol badgasten ligt van 8-20 uur. De gemeente (in wiens opdracht wij werken) werd er in betrokken, ook al omdat de overlast zich van het strandbad ook het dorp in verplaatste: het strandbad werd een verzamelplek van waaruit soms een spoor van vernieling door het dorp werd getrokken. En de politie deed niks, ja een keer per dag door het dorp rijden in een dichte auto. Het jaar daarop was een dieptepunt: ingebroken in de post, boot weg, bedreiging van badgasten en personeel gewoon op klaarlichte dag, vechtparijen bij de trailerhelling etc. En de politie reed een rondje door het dorp met een dichte auto, en oh ja: haalde zich de woede op de hals van inwoners en bestuurders van het dorp door wél een kind te bekeuren dat op de stoep fietste. Inwoners van het dorp klagen steen en been: er is regelmatig (avond, weekend) maar 1 auto met 1 agent beschikbaar voor een grote, maar dunbevolkte regio (hemelsbreed 50kmx25km). Op het strandbad kunnen we ’s zomers de assistentie van de politie inmiddels wel vergeten. Bij een vechtpartij bij de trailerhelling kan ik beter de KLPD waterpolitie bellen en een melding doen dat het speedboten betreft, dan heb ik nog kans dat er een snelle RIB komt!? Want bellen voor een auto is kansloos, als hij al komt doet hij er langer over dan de waterpoltie…. De gemeente heeft nu dus voor enkele uren per week een toezichthouder aangesteld, die bij ons op de koffie komt, de graffiti bekijkt en de hanggroepen bespreekt met ons. Net de dorpsagent van 10 jaar terug.
Als ik als ‘gewone burger’ zo’n analyse kan maken, waarom kan de politie dat dan zelf niet? De bestuurders van zo’n plattelandsgemeente hebben de politie als wetshandhaver letterlijk afgeschreven: wat we voor deze gemeente nodig hebben, kan of wil de politie ons niet leveren, dus regelen we het zelf. Iets met vraag en aanbod… Als Opstelten niet wil dat lokale toezichthouders deze rol krijgen zal hij toch echt een alternatief moeten aanbieden om aan de vraag te voldoen?