Aanslag meer toeval dan planning
door Peter Leunissen en Anne Boer. zaterdag 02 mei 2009 | 08:21 | Laatst bijgewerkt op: zaterdag 02 mei 2009 | 08:26
APELDOORN - "Hij heeft in ons huis gewoond." Het Turkse jochie weet het zeker. Zijn vader heeft het hem zelf verteld.
Moeder bevestigt het. De vorige bewoner van hun flatwoning aan de Chamavenlaan was tot vier jaar geleden Karst Tates, de man die met zijn auto een aanslag pleegde op het Koninklijk Huis.
De Chamavenlaan ligt hemelsbreed 2,7 kilometer verwijderd van de plaats waar donderdag de vreselijke tragedie plaats had. De weg ligt feitelijk parallel aan de Laan van Spitsbergen, die overgaat in de Jachtlaan; de weg waarop de 38-jarige Huissense dader zijn auto op snelheid bracht voor hij mensen en afzettingen ramde.
Geconcludeerd mag worden dat hij bekend was ter plekke. Toch is het feit dat hij er bijna in slaagde de koninklijke bus te rammen eerder dom geluk, dan resultaat van een zeer nauwkeurige planning. Een reconstructie.
Op de kruising Bosweg/Jachtlaan is het die ochtend druk. Op de Bosweg arriveren pendelbussen, die bezoekers van het koninginnedagfeest naar de route brengen. Bij de Bosweg stappen de mensen uit om de laatste 600 meter naar het parcours te voet af te leggen. Op de hoek worden folders en programmaboekjes uitgereikt. Op de rechter ventweg richting centrum is een EHBO-post ingericht.
De Jachtlaan is ter plekke afgesloten met een aantal dranghekken, die - zo verklaren getuigen later - verspringend, zijn opgesteld. Zo kan verkeer met een ontheffing, zoals bijvoorbeeld hulpverleningdiensten relatief gemakkelijk de afzetting passeren. Drie verkeersregelaars houden toezicht.
Vermoedelijk tussen 11.30 en 11.45 uur, het koninklijk gezelschap loopt over de oranje loper naar de Grote Kerk, stopt een oude, zwarte Suzuki Swift bij de afzetting. Het meeste publiek heeft zijn weg dan al richting parcours gevonden. Het is dan weer rustig op de Jachtlaan. De bestuurder blijkt geen ontheffing te hebben, mag dus niet verder rijden op de Jachtlaan. Hij keert de auto en rijdt weg.
Bij de Grote Kerk stapt de koningin met haar gevolg in een open bus en zwaaiend naar het publiek wordt koers gezet over de Loolaan, naar de kruising met de Jachtlaan. Het is dan net kwart voor twaalf geweest.
Het meest waarschijnlijk is dat de bestuurder van de Suzuki intussen een omweg heeft gezocht, om weer in de buurt van de Jachtlaan uit te komen. Dat zou kunnen door een eindje terug te rijden over de Jachtlaan en vervolgens - het meest logisch- een boogje te rijden via de Genistalaan, Vrijspronglaan en Wildernisbaan. De laatste komt uit daar waar de Bosweg de Jachtlaan kruist.
Vermoedelijk heeft de man daar ergens gepauzeerd totdat hij via zijn autoradio hoorde dat de koninklijke bus de kruising bij De Naald naderde. Getuigen verklaren dat de zwarte auto plots weer verscheen, met een slingerende beweging de dranghekken passeerde en met een hoog toerental de Jachtlaan opreed.
Eenmaal ter plaatse en door zijn kennis als oud-inwoner van de stad moet hij hebben geweten dat er geen vrije doorgang naar de kruising was. Daar waar de Jachtlaan bij De Naald uitkomt, is de rijbaan door een vluchtheuvel in tweeën gedeeld. Links van de vluchtheuvel, op de strook voor het tegenliggende verkeer, stonden twee vrachtauto's geparkeerd, waarvoor zo'n veertig kinderen stonden opgesteld. Op de rechterrijstrook stonden onder meer de leden van folkloristische dansgroep Expershon Kultural uit Almere achter dranghekken opgesteld. Met hoge snelheid reed hij op hen in, op het moment dat de bus met de koningin de kruising opdraait om rechtsaf de Zwolseweg in te slaan. Het is waarschijnlijk dat de auto bij die botsing de zware beschadigingen opliep. De bestuurder had de auto niet meer onder controle. Het voertuig reed met een lichte boog naar links de kruising over om te eindigen tegen het monument, waarmee de Apeldoornse burgerij de ouders van koningin Wilhelmina eert. Feitelijke afstand tot de koninklijke bus op dat moment: een paar meter.
Ogenschijnlijk lijkt het daarmee een zorgvuldig geplande aanslag, maar de feiten spreken dat tegen. De man had al eerder - zonder succes - geprobeerd de afzetting op de Jachtlaan te passeren. Was dat wel gelukt, dan had hij veel dichter in de buurt van het parcours de bus kunnen opwachten, wat de kans op een geslaagde treffer uiteraard aanzienlijk zou hebben vergroot. Toen dat niet lukte, moest hij dus een andere, meer ingewikkelde aanrijroute nemen. Die kwam erop neer dat hij vanuit een zijweg moest starten, afzettingen moest omzeilen om vervolgens accelererend een afstand van 600 meter te overbruggen. Daarvoor had hij tenminste tussen de 40 en 60 seconden nodig. Uiterst lastig te timen, als ook nog eens wordt gedoeld op een rijdend, nog niet zichtbaar object waarvan de snelheid niet bekend is. Alleen als de man een handlanger had, die hem vanaf de route exact op de hoogte zou houden van de positie van de bus, zou een 'geslaagde' botsing enige mate van kans hebben. Maar de politie heeft te kennen gegeven dat de man zeer waarschijnlijk alleen handelde. Daarbij komt dat zijn zicht op de situatie bij de kruising door de geparkeerde vrachtwagens, het publiek en de bosschages aan weerszijden van de weg uiterst gering is geweest. Ook de effecten van de impact van de aanrijding met de mensen en dranghekken was een niet vooraf in te schatten factor. Tenslotte zijn er op de kruising veel obstakels in de vorm van verhoogde verkeersgeleiders, die het voertuig van richting hadden kunnen doen veranderen.
De als intelligent omschreven dader zal zelf hebben geweten dat de kans de koninklijke bus te rammen nihil was. Hij vond de daad blijkbaar belangrijker dan het doel.
bron: stentor.nl
