en hier nog een verhaal
Met een dreigend geratel wentelwiekten gisteren drie helikopters boven de Veluwe. Ze trokken zakken water uit de IJssel, en kieperden die op het Artillerie Schietkamp in ‘t Harde leeg boven de rokende heide. Helaas konden de jaarlijkse brandweeroefening en het jaarlijkse groot onderhoud van de hei niet hand in hand gaan. Het was te nat.
Vorige week stonden de twee legerhelikopters nog in Irak, gisteren vlogen ze over de Veluwe. Vooral de imposante Chinook maakte indruk met zijn klappende wieken. Tienduizend liter torst het toestel mee. Maar ook de wendbare Cougar trok aandacht, met zijn 2.500-literzak.
Het zoemende helikoptertje van het Korps Landelijke Politiediensten vloog als een insect rond de plaats van actie. Vanuit dit kleine toestel werden camerabeelden gemaakt van de hele oefening, die in het commandocentrum op de Knobbel op de computerschermen verschenen. Orders werden uitgedeeld door brandweermensen aan helikopterpiloten en omgekeerd.
Brandjes
Sinds 2001 wordt jaarlijks eenmaal een grote brandweeroefening gehouden op het Schietkamp in ‘t Harde. De helikopters komen van vliegveld Soesterberg. Deze toestellen kunnen ook te hulp worden geroepen bij grote calamiteiten zoals bosbranden. Twee jaar geleden is een van de heli’s nog in actie geweest bij een onverwacht grote heidebrand op het Artillerie Schietkamp. Via de alarmcentrale kunnen de wentelwieken naar alle plaatsen in Nederland worden gestuurd. Omdat de bossen op de Veluwe een potentieel brandgevaar opleveren, is het nuttig om op de Veluwe oefeningen te houden.
Vooral schietkamp ‘t Harde is een brandbaar plekje op de landkaart. Er ontstaan jaarlijks tussen tachtig en honderd branden, ten gevolge van schietoefeningen met fosfor- en brysantgranaten. Vorige week maandag was er nog een fik.
Tachtig van de honderd brandjes zijn snel gedoofd. Bij twintig vuren moet het eigen brandweerkorps van het schietkamp (39 man sterk) uitrukken. Gemiddeld een keer per jaar schieten verschillende brandweerkorpsen uit de regio te hulp. Eenmaal per decennium loopt het uit de hand en ontstaat er een massaal vuur. Bij dat soort gelegenheden moeten in de toekomst de helikopters gaan bijspringen.
Bij normale brandweeroefeningen op het Schietkamp tapt de heli zijn water uit de Randmeren, uit het IJsselmeer of bij het Heerderstrand, maar vanwege ijsvorming is dit keer uitgeweken naar de IJssel, vlakbij Zwolle. Nooit eerder gebeurde dat.
Precisie
De waterzak bungelt zo’n tien meter onder de heli. De militairen noemen de zak Bambibucket. Met behoorlijk grote precisie wordt het bluswater op de brand gesproeid. De militairen zijn tevreden. ‘Oefening geslaagd’, constateert majoor Jan Venekamp na afloop.
Toch moet gezegd worden dat de oefening niet volledig gelukt is. De heide heeft namelijk niet in brand gestaan omdat het te nat was.
De oefening is uitgevoerd met rookpotten. En heidebrand was een essentieel onderdeel van de oefening.
Luitenant kolonel Henk Lollinga (commandant van Artillerie Schietkamp ‘t Harde) legt het uit: ‘De hei moet onderhouden worden, anders raakt hij overwoekerd. Vanwege ontploffingsgevaar van munitieresten is afplaggen onmogelijk. Daarom branden we de hei af.’
De commandant: ‘Elke vijf jaar moet de heide in zijn geheel afgebrand zijn. We doen het met stukken van maximaal één bij één kilometer tegelijk.
Wrattenbijter
Onderzoekers van de Universteit in Wageningen zijn enthousiast over deze methode. Branden is goed voor de wrattenbijter, het blauwgentiaantje en andere zeldzame soorten die hier voorkomen. Ook het Geldersch Landschap wil proeven met branden gaan nemen.’
‘Het is jammer we de heide nu niet konden aansteken. Maar de oefening moest doorgaan. Hij is lang geleden gepland. Zo’n oefening kan alleen in de winter, anders is het gevaar voor de natuur te groot. Pas aan het einde van deze winter konden we de helikopters hier krijgen. Vorige week zaten ze nog in Irak. Misschien moeten we in het najaar een keer een inhaalbeurt organiseren.’
door HEMMY VAN REENEN
Bron: de Stentor
