Militairen worden opgeleid op basis van geweldsinstructies. Deze zijn in vorm vergelijkbaar met de inhoud van de ambtsinstructie van de politie en worden voor wat betreft inhoud afgestemd op de uit te voeren opdracht. Militairen kunnen derhalve op basis van de Politiewet worden ingezet met een geweldsinstructie die overeenkomt met de Politiewet. Hierop wordt ook getraind.
Dank je wel voor de verduidelijking. Kon het zelf niet zo goed onder woorden brengen maar aangezien geweldsinstructies een onderdeel van het Politiewerk zijn (niet de basis), blijft de vraag of die "sociale patrouilles" zich ook richten op die andere zaken die genoemd worden.
Een militair is ook geen agent en zal dat nooit worden - niet in de laatste plaats omdat een militair geen opsporingsambtenaar is.
Precies, dat is eigenlijk ook mijn punt.
Maar in de praktijk lijkt het erop dat dit steeds meer een grijs gebied wordt . Een searchteam heeft een duidelijk omkaderde inzet, waarbij er al sprake is van verdachten, en verdachte locaties. Ook is het duidelijk wat gezocht wordt, waar wel, en niet gezocht mag worden.
Bij de inzet van drones wordt het al wat onduidelijker. Wat als een militair niet zuiver optreed als "operator" die instructies uitvoert, maar ook via het beeldscherm beslist waar hij de drone naar toestuurt, wie hij aanmerkt als verdacht persoon, etc. Is hij dan niet (gedeeltelijk) bezig met taken die toebehoren aan opsporingsambtenaren?
(Ik zeg niet dat dit nu zo is. Het is puur een voorbeeld hoe snel je op een hellend vlak komt. Zeker als er geen duidelijkheid is over werkinstructies en richtlijnen.)
Onder deze stelling vallen nog veel meer activiteiten van politie dan wel Defensie. Wat te zeggen bijvoorbeeld van Search-teams van Defensie die de politie ondersteunen bij het doorzoeken van panden.
De crux hier is dat bepaalde specialiteiten, in de vorm van personeel en uitrusting, aanwezig is bij de krijgsmacht. Feitelijk zou deze zelfde specialiteit ook bij de politie nodig zijn als het om opsporing en dergelijke gaat. De vraag is dan natuurlijk hoe vaak je e.e.a. nodig hebt. Is het noodzakelijk dat zowel politie als Defensie zo'n team hebben? Kan een team bij één van de diensten aan beide vragen voldoen? Waar ligt de grootste vraag? Bij de Search-teams ligt de grootste vraag duidelijk bij Defensie. De politie kan er dan incidenteel gebruik van maken en dit is meteen goede training voor Defensie. Dat bespaart het oprichten van een politie-Search-team wat driekwart van de tijd duimen zit te draaien dan wel door heel Nederland moet toeren omdat men het enige team is.
Inderdaad, nog een mooi voorbeeld van de specialistische kennis en kunde die de Politie zelf nooit kan opbouwen. Maar dat is wel een afweging die men regelmatig moet blijven maken. Naast de "principiële afwegingen" lijkt mij dat Politie Nederland niet in een situatie wil komen dat het bepaalde onderzoeken moet staken omdat er geen Defensie materieel beschikbaar is. En andersom, dat Militairen op missie minder bescherming hebben omdat er materieel in Nederland moet blijven voor Politie taken.
Defensiebijstand was van oorsprong bedoeld om te voorkomen dat in noodsituaties het gezag niet meer gehandhaafd kan worden. Tijden veranderen, en dus is het logisch om te kijken of Defensie en Politie meer kunnen samenwerken op andere gebieden. Maar dan rijst voor mij de vraag of het niet tijd wordt om dit wettelijk duidelijker te omkaderen. Defensie en Politie hebben beide bepaalde middelen gekregen om hun taken uit te voeren. Maar de gronden voor die toebedeling zijn wel verschillend, zelfs als sommige middelen identiek zijn. De uitwerking van de toepassing van die middelen is dus ook anders.
Het lijkt erop dat deze wettelijke mogelijkheid steeds meer gebruikt wordt om structureel middelen in te zetten voor taken waar zij niet oorspronkelijk bedoeld zijn. Prima als Politie Nederland meer of andere middelen nodig heeft, maar dan wel via de "voordeur", en niet via een "achterdeur".
Mijn achterdocht wordt vooral gevoed door het gebrek van openheid van Politie, Justitie, Defensie en de verantwoordelijke Ministers over dit soort samenwerking. Logisch dat je bepaalde inzetten niet van te voren wilt aankondigen. Maar openheid over beslissingen over het inzetten, het soort inzetten en hun effectiviteit zou een vanzelfsprekendheid moeten zijn, niet iets wat pas na langdurige WOB procedures duidelijk wordt..