Q&A OM en de NSShttp://www.om.nl/actueel/nieuwsberichten/@162446/werkwijze-tijdens/21 maart 2014 - Openbaar Ministerie
Werkwijze OM tijdens NSSWat voor werkwijze hanteert het OM tijdens de NSS?De werkwijze van het OM is tijdens de NSS in principe ‘business as usual'. Wel wordt extra personeel ingezet.
Zo kan het OM zaken zelf afdoen (OM-afdoening). Dit betekent dat bij de minder zware zaken de gebruikelijke ZSM-werkwijze wordt gehanteerd. Denk hierbij aan zaken als belediging, verzet zonder letsel , niet opvolgen ambtelijk afgegeven bevel. Dit kan leiden tot een strafbeschikking of een dagvaarding voor een (thema)zitting.
In geval van voorlopige hechtenis-feiten, zoals openlijk geweld, mishandeling, vernieling bedreiging personen met een publieke taak, verzet met letsel of opruiing zal een verdachte voor de rechter moeten verschijnen.
Het OM heeft met de politie-eenheden afspraken gemaakt over het aan elkaar verlenen van bijstand indien dit nodig mocht zijn. Denk hierbij aan het vervoeren van verdachten naar een andere politie-eenheid omdat het aantal arrestanten in een bepaald parket het maximum heeft bereikt. Over de maximum afgesproken aantallen doet het OM geen mededelingen, omdat het onderdeel van de ‘interne' bedrijfsvoering uitmaakt.
Waar kan ik terecht met persvragen tijdens de NSS?Tijdens de NSS hanteert het OM dezelfde woordvoeringswerkwijze als gewoonlijk. Het lokale parket van het OM in kwestie doet de woordvoering over opsporingsonderzoeken, de aanhouding en vervolging van verdachten. Tenzij het gaat om een bedreiging of daad van terreur. In dat geval ligt de woordvoering bij het Landelijk Parket van het OM. Beleidsmatige persvragen die niet NSS-gerelateerd zijn, krijgen gedurende de NSS geen prioriteit. Alle menskracht hiervoor wordt ingezet voor de NSS.
Demonstranten/demonstratiesEr komen vast veel demonstranten naar Den Haag/Nederland. Hoe gaat het OM hier mee om?Uitgangspunt bij de NSS is dat er ruimte wordt geboden aan individuen en groepen om gebruik te maken van hun demonstratierecht. Alleen als groepen mensen zich schuldig maken aan strafbare feiten dan wel een bedreiging vormen voor de openbare orde zal daartegen worden opgetreden.
Kan een groep demonstranten door het OM collectief worden vervolgd?Als individuen zich in groepsverband schuldig maken aan strafbare feiten kunnen zij individueel worden aangehouden. Bij het strafrecht gaat het altijd om individuele strafbare feiten die gepleegd zijn door een persoon. Dat is noodzakelijk wil het OM strafrechtelijk kunnen optreden. Van een ‘collectieve verdenking' kan geen sprake zijn.
Kan ‘een groep demonstranten' worden aangehouden?Ja, individuen die deelnemer zijn aan een groep kunnen worden aangehouden, waarna een opsporingsonderzoek moet uitwijzen of er sprake is geweest van individueel strafbaar handelen.
Wie bepaalt of er een demonstratie mag plaatsvinden of niet?De burgemeester in kwestie moet toestemming geven of er binnen zijn gemeentegrenzen een demonstratie mag plaatsvinden. Het recht om te demonstreren is een groot goed in Nederland. Kennisgevingen van demonstraties worden beoordeeld volgens de 'normale' spelregels die hier voor gelden voor demonstraties op grond van de Wet Openbare Manifestaties (WOM). Er wordt getoetst op het gevaar voor wanordelijkheden, het verkeer en de gezondheid. Wanneer de personen verdacht worden van het plegen van strafbare feiten zal het OM hiertegen optreden.
Er komen vast veel mensen met spandoeken, vlaggen etc., wordt daar tegen opgetreden?Hiervoor geldt het toetsingskader op grond van de WOM.
Mag je alles op zo'n spandoek zetten?Het toetsingskader is de WOM. Bovendien mogen teksten en/of afbeeldingen op spandoeken niet strafbaar zijn.
Iedereen kent de beelden wel van landen waar demonstranten vlaggen in brand steken. Mag dat in Nederland?Het verbranden van voorwerpen levert al snel een gevaar op en zal daarom niet worden toegestaan.
Maar mag je in Nederland een vlag in brand steken?Ja. Er geldt in Nederland geen algeheel verbod op het verbranden van vlaggen.
ImmuniteitWat houdt diplomatieke immuniteit in?Immuniteit houdt in dat de personen die deze genieten, niet kunnen worden gedwongen de wet- en regelgeving van de ontvangende staat te volgen. Een vorm van diplomatieke immuniteit is dat een persoon bijvoorbeeld niet mag worden aangehouden. Dit betekent niet dat deze personen zich niet aan de gestelde regels van het land hoeven te houden. Uitgangspunt is dat een ieder de Nederlandse wet- en regelgeving respecteert. Strafbare feiten worden niet getolereerd. Ook voor openstaande signaleringen (nationaal en internationaal) voor bijvoorbeeld een onherroepelijke geldboete geldt dat deze op de gebruikelijke wijze uitgevoerd worden.
Kunnen delegatieleden aan de NSS-top worden vervolgd?Ja, niet alle delegatieleden hebben algehele immuniteit. Dat hangt af van de status van het delegatielid. Er wordt onderscheid gemaakt in verschillende statussen, waarbij personen absolute of functionele immuniteit genieten. De status van een persoon kan met zich meebrengen dat personen niet mogen worden aangehouden of op enige andere manier hun vrijheid ontnomen mag worden.
Welke personen hebben diplomatieke immuniteit?Wie er diplomatieke immuniteit geniet is een vraag die thuis hoort bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Vrije meningsuiting of discriminatie?Wat voor uitlatingen zijn strafbaar? De NSS moet een waardig evenement zijn waarbij iedereen met respect wordt behandeld. Dat betekent dat er altijd zal worden gelet op uitingen en de context waarbinnen ze worden gezegd.
In het algemeen geldt dat op grond van het recht op vrijheid van meningsuiting veel (mogelijk grievende) uitlatingen zijn toegelaten zolang de uitlating, het spandoek of de afbeelding past binnen de context van een maatschappelijke discussie. De politieke of maatschappelijk context moet wel kenbaar zijn, met andere woorden, deze moet blijken uit de uiting of de direct daarmee samenhangende omstandigheden.
Maar heeft het OM concrete voorbeelden?Er zal steeds gekeken worden naar de context waarbinnen iets wordt gezegd. Een uiting kan discriminerend, opruiend, beledigend, bedreigend of strafbaar zijn. Omdat het maatwerk is, kan geen concrete voorbeelden worden gegeven.
DronesIs het toegestaan om drones of modelvliegtuigjes in de omgeving van het World Forum of en hotel van een delegatielid te laten vliegen?Alle onbemande luchtvaartuigen zoals drones of een modelvliegtuigen vallen, zodra het vliegt, onder het luchtverkeer. En daarom ook (grotendeels) onder de Wet Luchtvaart en het Luchtverkeersreglement. Hierin staat o.a. dat het recreatief/particulier vliegen met onbemande luchtvaartuigen alleen mag boven bepaalde gebieden en zeer zeker niet boven onder andere aaneengesloten bebouwing en mensenmenigten. Dus in de omgeving van het World Forum of een hotel is het vliegen niet toegestaan, net als op alle andere locaties die onder deze definitie vallen.
Wat gebeurt er als burgers of media op plekken waar dit niet mag toch modelvliegtuigen of drones gebruiken?Dan maken zijn zich schuldig aan een strafbaar feit waar tegen wordt opgetreden.
Is dat altijd strafbaar of alleen nu i.v.m. de NSS?Alle onbemande luchtvaartuigen zoals drones of een modelvliegtuigen vallen, zodra het vliegt, onder het luchtverkeer. En daarom ook (grotendeels) onder de Wet Luchtvaart en het Luchtverkeersreglement. Hierin staat o.a. dat het recreatief/particulier vliegen met onbemande luchtvaartuigen alleen mag boven bepaalde gebieden en niet boven onder andere aaneengesloten bebouwing en mensenmenigten. Dat heeft verder niets met de NSS te maken.
