Nog een EHBO (?) casus ....

[oma]

Misschien niet helemaal aansluitend en aan de andere kant voor mij ook weer wel. Onlangs een alert gehad. Als eerste ter plaatse, familie in paniek, reanimatie gestart en 2e hulpverlener AED in handen geduwd. Ruim 10 minuten gereanimeerd, AED klapte ook niet. Achteraf bleek het slachtoffer terminaal te zijn. Ik heb me er rot onder gevoeld dat ik iemand die hoe dan ook zou overlijden nog ruim 10 minuten heb staan 'rammen'.

Het maakt niet uit of het helemaal aansluitend is. Je zegt dat het voor jou wel aansluitend is maar het zou voor iedereen aansluitend behoren te zijn. De situatie die jij beschrijft is een ervaring die je niet snel vergeet. Het besef dat je op een terminale kankerpatient hebt staan rammen gaat je niet in de koude kleren zitten. Ik mis in bijna iedere AED discussie iets over ethiek. Bestaat er een plicht voor de burgerhulpverlener om iets te doen, ondanks je alarmering?

We leven in een land waar mensen snel wapperen met de vinger als je zegt dat mensen mogen sterven. AED is een verschijnsel wat zeker nuttig kan zijn, georganiseerde burgerhulpverlening met de AED ook. Toch denk ik dat we niet naar een land toe moeten gaan waarbij aan elke rolstoel van een dementerende bejaarde een AED komt te hangen. Het kan ook niet de bedoeling zijn dat mensen soms naar huis gaan om te sterven en de kans lopen dat op het laatste moment de groenteboer in de slaapkamer staat om een terminale patient aan de AED te hangen.

[Golly]

Wanneer mensen terminaal zijn, en overlijden en de familie toch 112 belt i.p.v. de huisarts dan zal er vaak een alert uitgaan waarop vrijwilligers afkomen. Als er dan geen NR verklaring/penning is zullen de vrijwilligers meestal toch gaan reanimeren, omdat de NRR richtlijnen erop gericht zijn zo min mogelijk twijfel bij de burgerhulpverlener te leggen.

In dit soort gevallen moet er bij het naar huis gaan m.i. al duidelijk besproken worden wat er gaat gebeuren, met de patiënt en de familie/naasten zodat er (hoewel begrijpelijk dat mensen bellen) er geen 112 meet gebeld wordt en dan de hele hulpverleningsketen op gang komt. Belangrijk is dan ook om te zorgen dat er een papieren NR verklaring of een penning is die aan de wettelijke eisen voldoet.

[oma]

Wanneer mensen terminaal zijn, en overlijden en de familie toch 112 belt i.p.v. de huisarts dan zal er vaak een alert uitgaan waarop vrijwilligers afkomen. Als er dan geen NR verklaring/penning is zullen de vrijwilligers meestal toch gaan reanimeren, omdat de NRR richtlijnen erop gericht zijn zo min mogelijk twijfel bij de burgerhulpverlener te leggen.

In dit soort gevallen moet er bij het naar huis gaan m.i. al duidelijk besproken worden wat er gaat gebeuren, met de patiënt en de familie/naasten zodat er (hoewel begrijpelijk dat mensen bellen) er geen 112 meet gebeld wordt en dan de hele hulpverleningsketen op gang komt. Belangrijk is dan ook om te zorgen dat er een papieren NR verklaring of een penning is die aan de wettelijke eisen voldoet.

Weet je zeker dat het de NRR is, niet de NKR (Noord Koreaanse Raad)? Ik kan me heel goed voorstellen dat soms door familie van een terminale patient de ambulance wordt gebeld, zeker als het proces van sterven voor gevoel van de familie minder prettig verloopt. Ik kan ook begrijpen dat het voor de centralist niet altijd helemaal helder is dat het gaat om een terminale patient. Ik kan begrijpen dat er tevens burgerhulpverleners worden gealarmeerd.

Ik ben van mening dat een burger zelf ook mag nadenken, inschatten en overwegen. Ik heb helemaal niets met de NRR filosofie dat je burgerhulpverleners geen ruimte moet geven en ten allen tijde de bevelen moet uitvoeren. Hierboven valt al te lezen hoe schuldig een burgerhulpverlener zich voelde achteraf.

Ik deel ook je mening niet over al die verklaringen en penningen. We gaan toch niet serieus vinden dat een terminale kankerpatient in overleg met artsen naar huis gaat om te sterven en hij zich dan nog zich bezig moet gaan houden met allerhande verklaringen om zich te wapenen tegen de AED brigade?

[Golly]

024, je kunt alles wel in het ridicule trekken, maar daarmee lever je geen valide punten af.

Het is zeker heel begrijpelijk dat mensen tijdens het sterven van een geliefde in paniek raken en 112 bellen. Ik zeg ook niet dat burgerhulpverleners klakkeloos de regels van de NRR moeten volgen, echter is het zo dat de BLS richtlijnen zo zijn opgesteld om zoveel mogelijk mensen op te kunnen leiden tot burgerhulpverlener, zodat er vaker iemand in de buurt is, waarbij het protocol zo min mogelijk leidt tot twijfel, door duidelijke richtlijnen te geven.

Op het vlak van starten en stoppen van een reanimatie zegt de NRR:

Artsen mogen zelfstandig beslissen op grond van medische redenen om een reanimatie niet te starten of te stoppen. De arts kan een dergelijke beslissing nemen als hij in deze bekwaam is en op de
hoogte is van de achtergrond van de patiënt. De ambulanceverpleegkundige neemt bij de besluitvorming over niet starten of stoppen van een reanimatie een speciale positie in. De bevoegdheid daartoe, die mede stoelt op de bekwaamheid van de desbetreffende ambulanceverpleegkundige, wordt vastgesteld door de medisch manager ambulancezorg van de ambulancedienst.

Leekhulpverleners zijn, met een enkele uitzondering (zie hoofdstuk I), niet bevoegd om over het niet starten en over het stoppen van reanimatie te beslissen,
ook al hebben zij een reanimatietraining gehad.

Een niet-reanimerenverklaring
kan door een persoon worden opgesteld en als deze aan een aantal eisen voldoet (handgeschreven, ondertekend, van een geboortedatum en pasfoto voorzien) mag worden aangenomen dat deze de
wens van de betrokkene weergeeft.

I.1. Richtlijn “starten van de reanimatie”
Een reanimatiepoging wordt altijd ondernomen, behalve
- als het leven van de hulpverlener in gevaar is of komt;
- als overduidelijk is dat een dergelijke poging geen zin heeft (bijvoorbeeld lijkstijfheid, onthoofding, ernstige verbranding (verkoling));
- als vóór aanvang duidelijk is dat de patiënt een rechtsgeldige niet-reanimatieverklaring heeft.
Leekhulpverleners dienen bij iemand met een circulatiestilstand niet op zoek te gaan naar een wilsverklaring (geschreven verklaring, dan wel niet- reanimerenpenning). Aldus wordt voorkomen dat
de reanimatiepoging wordt uitgesteld en de uitkomst van de reanimatie nadelig wordt beïnvloed.

II.2. Richtlijn “stoppen van de reanimatie”
Een reanimatiepoging wordt gestopt onder de volgende omstandigheden:
- indien de hulpverlener te vermoeid is om de handelingen voort te zetten;
- wanneer het slachtoffer normaal gaat ademen of ademt
- als professionele hulpverleners de reanimatie overnemen;
- als men er niet binnen 20 minuten in slaagt om in contact te komen met professionele zorgverleners , bijv. 112 centrale of huisarts. Bij onderkoeling (bv. verdrinking onder ijs) dient deze termijn tot 60 minuten te worden verlengd.

Toelichting: stoppen van de reanimatie
Indien een reanimatie is gestart, wordt deze door leken niet gestopt tot professionele hulpverleners zijn gearriveerd die de kennis en ervaring hebben om de zinvolheid en wenselijkheid van voortzetting
te beoordelen. Een advies van een toevallig passerende arts om de reanimatiepoging te stoppen wordt niet gevolgd. Een bijzondere situatie doet zich voor als een niet-reanimerenverklaring wordt getoond of een niet reanimerenpenning zichtbaar wordt gedurende de periode dat leekhulpverleners de reanimatie al uitvoeren, b.v. tijdens het aansluiten van een Automatische Externe Defibrillator. Er is onder deze
omstandigheid geen verplichting de reanimatiepoging te stoppen omdat deze plicht uitsluitend geldt voor professionele hulpverleners (zie Hoofdstuk II.3) op grond van de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst. Het staat de leekhulpverlener(s) vrij de reanimatie voort te zetten dan wel te staken.

uit: https://www.reanimatieraad.nl/_content/pages/Niet%20starten%20en%20staken%20Reanimatie_herziendeversie_NRR_121016_def.pdf

[Saanniee]

Omdat de vorige casus wel lekker loopt, hier nog een scenario:

Je woont in een flatgebouw van 6 verdiepingen hoog.
Op de 4e verdieping van jouw portiek woont een sympathieke, alleenstaande vrouw van 69 jaar.
De vrouw is 2 jaar geleden betrokken geraakt bij een tragisch auto ongeval waarbij haar man, dochter en schoonzoon om het leven zijn gekomen. Zij is er zelf zonder veel lichamelijk letsel van af gekomen.

De vrouw ken je wel een beetje, vroeger heb je vaak bij haar gespeeld omdat ze van die mooie poppen had.
Je weet dat ze verder geen kinderen heeft en ook weinig contact heeft met haar familie die in Canada woont, wel heeft ze regelmatig contact met mensen in de buurt, ze woont geheel zelfstandig maar is wel wat slecht te been, ze heeft last van versleten knieën. Deze handicap kan ze maar moeilijk accepteren.

Het is je al langer opgevallen dat de vrouw emotioneel geknakt is door het dramatische ongeval. Ze vertoont zich nog wel regelmatig op straat voor boodschappen en een praatje met de mensen uit de buurt, maar de lichtjes die altijd in haar ogen schenen heb je al ruim een jaar niet meer gezien.

Als ik zo de casus bekijk. Zou ik als verpleegkundige eerder aan de bel hebben getrokken. Als je al merkt dat de vrouw emotioneel geknakt is, en mevr niet meer zo levendig is als vroeger dan zou ik in overleg met mevr of de huisarts van mevr andere instanties al hebben ingeschakeld. Zoals maatschappelijk werk of een psycholoog/psychiater. Eigenlijk zou je haast kunnen zeggen dat je als hulpverlener al te laat ben. Dat is tenmisnte wat mij als verpleegkundige opvalt aan deze casus.

[oma]

Golly, jij mag van mij met protocollen gaan slingeren zoveel je wilt. Het is ook niet zo dat jij hier de scheidsrechter bent om te bepalen welke punten valide zijn.

Ik betwist nergens het positieve effect van burgerhulpverleners met AED. Echter is het zo dat ieder positief effect neveneffecten heeft.

Op moment is er een enorme beweging gaande, opgezweept door RAV's. Sterker nog Connexxion Ambulance zorg en Axira vechten elkaar de hut ongeveer uit wie de burgerhulpverleners gaat inzettten.

Als je georganiseerd burgerhulpverleners wilt gaan inzetten moet je verantwoording nemen. Je kan niet zo kort door de bocht gaan dat er burgerhulpverleners aan het bed staan van mensen waarbij de biologische dood al is ingetreden en zij moeten gaan reanimeren en de terminale patient aan de AED moeten hangen. Er is nog zoiets als waardig mogen sterven toch? Ooit bedacht over de impact voor familie? Ooit bedacht hoe complex het is voor de ambulance verpleegkundig om in dat soort situaties zelf iets af te wegen, hij heeft al te maken met de aanwezige familie maar in dit geval ook nog met een reanimerende burger. Allemaal geen enkel probleem voor mensen achter het bureau, het is anders als je rondom dat bed staat.

Die NRR is geen absoluut iets, mij wordt hier soms bangmakerij verweten. Slingeren met protocollen en burgers wijzen op wetjes en strafbaarheid van geen eerste hulpverlenen is bangmakerij.

Ik neem de vrijheid om hier te zeggen dat een burger het gewoon kan, allemaal niet zo moeilijk hoor. Als je van de familie hoort dat het een terminale kankerpatient is, uit het ziekenhuis is ontslagen om thuis te sterven, je het lichaam ziet van mag je gewoon als burger en verstandig mens denken. Je mag als burger zelf besluiten om maar niets meer te doen.

Als de ridders van het protocol gaan protesteren en je wilt als burger liever geen gedoe met wetjes zeg je niet waarom je besloten hebt om niets te doen, dan zeg je gewoon dat je lichamelijk te moe voelde, gewoon even misselijk was. Dan laat je de ruimte aan de ambulance verpleegkundige om te bepalen of de behandeling zinvol en wenselijk is.

[oma]

Aanvulling: Besef ook dat het hele AED project in de oorsprong ging over volwassenen buiten op straat. Dat het momenteel zo is dat door toedoen van RAV's burgerhulpverleners bij andere mensen in huis komen.

Er is nooit aan heel Nederland gevraagd of men het wel wenselijk acht dat het zo gaat worden dat als je de ambulance belt je automatisch een paar burgers in huis kan krijgen. In het verleden had de familie van dit soort patienten te maken met een goede verpleegkundige, iemand die waarschijnlijk een ander besluit neemt en prima in staat is het te verwoorden in de richting van de familie.

Dat stukje zorg wordt iedereen in Nederland mogelijk ontnomen omdat de burgerhulpverlener in opdracht van de RAV als eerste ter plaatse is. Ik neem de burgerhulpverlener niets kwalijk.

Wel de RAV's. Een RAV is een ketenpartner van GHOR. Ik hoop dat bij GHOR geen klapvee zit en zij ook beseffen dat er ergens verantwoordelijkheden genomen moeten worden.

IGZ zal ook ergens om de hoek komen kijken als het steeds verdergaande vormen aan gaat nemen van georganiseerd optreden in opdracht van de RAV.

[oma]

Als ik zo de casus bekijk. Zou ik als verpleegkundige eerder aan de bel hebben getrokken. Als je al merkt dat de vrouw emotioneel geknakt is, en mevr niet meer zo levendig is als vroeger dan zou ik in overleg met mevr of de huisarts van mevr andere instanties al hebben ingeschakeld. Zoals maatschappelijk werk of een psycholoog/psychiater. Eigenlijk zou je haast kunnen zeggen dat je als hulpverlener al te laat ben. Dat is tenmisnte wat mij als verpleegkundige opvalt aan deze casus.

Om de huisarts te vertellen dat mevrouw haar dagelijkse boodschappen doet en regelmatig een praatje maakt met mensen uit de buurt?

[Saanniee]

Om de huisarts te vertellen dat mevrouw haar dagelijkse boodschappen doet en regelmatig een praatje maakt met mensen uit de buurt?

Nee natuurlijk niet. Daarom eerst gesprek aan gaan met mevr. Want als ik de casus zo lees komt het voor mij over dat ze geen goede begeleiding heeft gehad na de traumatische ervaring. En als je constateert dat de levenslust bij mevr verdwenen is kun je altijd in overleg met mevr en eventueel de huisarts bekijken of mevr als nog begeleiding kan krijgen om het hele gebeuren te verwerken en eventueel een plekje te kunnen geven. Maar dat is mijn kijk op deze casus.

[sylvester1986]

Als ik zo de casus bekijk. Zou ik als verpleegkundige eerder aan de bel hebben getrokken. Als je al merkt dat de vrouw emotioneel geknakt is, en mevr niet meer zo levendig is als vroeger dan zou ik in overleg met mevr of de huisarts van mevr andere instanties al hebben ingeschakeld. Zoals maatschappelijk werk of een psycholoog/psychiater. Eigenlijk zou je haast kunnen zeggen dat je als hulpverlener al te laat ben. Dat is tenmisnte wat mij als verpleegkundige opvalt aan deze casus.

Ik denk dat ze dit bedoeld.

# je bent me voor